گروه بین الملل: خاویر میلی، ۵۳ ساله و حامی آزادی اقتصادی، پس از شکست دادن سرگیو ماسا، وزیر اقتصاد ۵۱ ساله، در دور دوم انتخابات ریاستجمهوری آرژانتین به پیروزی قاطع دست یافت.
میلی که تا همین اواخر شخصیتی ناشناخته بود، وعده داده است که برای اداره کشور رویکردی کاملا متفاوت را در پیش بگیرد.
از جمله او در پیشنهادهای خود گفته است که میخواهد بانک مرکزی را «منفجر» کند، دلار آمریکا را به عنوان ارز رسمی کشور رواج دهد تا به تورم افسارگسیخته کشورش پایان دهد و در همه وزارتخانههای دولتی مانند آموزش را ببندد.
این نوع شعارها باعث مقایسه میلی با دو تن دیگر از تندروهای معروف سیاسی شده است که خود او در مصاحبهای در سال ۲۰۲۱ گفته بود که با آنها «قرابتی تقریبا طبیعی» دارد: دونالد ترامپ، رئیسجمهوری سابق ایالات متحده، و ژائیر بولسونارو رئیسجمهوری سابق برزیل.
خاویر میلی کیست؟
خاویر میلی در ۲۲ اکتبر ۱۹۷۰ در خانوادهای متوسط در محله ویلا دوتو در بوئنوس آیرس به دنیا آمد.
او از آزار جسمی و روانی توسط پدرش در کودکی شکایت داشته است اما میگوید که این شرایط او را قویتر کرد و اکنون «از هیچ چیز نمیهراسد».
میلی فوتبالیست و نوازندهای پراشتیاق بوده و به عنوان دروازهبان در تیم جوانان چاکاریتا جونیورز بازی کرده و خواننده گروه موسیقی اِوِرِست هم بوده است که آثار رولینگ استونز را اجرا میکرد.
او در یک دانشگاه خصوصی اقتصاد خواند و چند سال در شرکت کورپوراسیون آمریکا (متعلق به ادواردو یورنکیان، یکی از ثروتمندترین بازرگانان آرژانتین) مشغول به کار بود.
اما نام میلی با چند مورد حضور در برنامههای تلویزیونی و رادیویی به عنوان کارشناس اقتصادی بر سر زبانها افتاد.
او خود را یک «سرمایهدار آنارشیست» توصیف میکند که میخواهد دولت را کوچکتر و حتی تمامی وزارتخانهها را حذف کند.
میلی که بهخاطر شخصیت عمومی عجیب و غریبش شهرت یافته است، نامهای مستعار زیادی دارد، از جمله «شاه»، «شیر» و «مجنون».
غیرخودی در مقابل «حاکمیت»
میلی، بولسونارو و ترامپ غالبا رهبران پوپولیست جنبش جهانی «ضدسیاست» توصیف شدهاند، اصطلاحی که برای نامیدن کسانی به کار میرود که با سیاست به شکل سنتی آن مخالف یا به آن بیاعتماد هستند.
برای مثال، شعار مبارزات انتخاباتی میلی، این بود: «آنها میترسند؛ کاست میترسد»، که به گفته او اشارهای کنایی به سیاستمداران عضو جریان اصلی سیاست بوده است.
این مرد آرژانتینی اغلب در سخنرانیهای خود به عبارت «ما آرژانتین را دوباره خواهیم ساخت» متوسل میشود که بازگوی این جمله ترامپ است که «ما عظمت را دوباره به آمریکا برمیگردانیم» یا عبارت مشهور بولسونارو که «برزیل بالاتر از همه چیز. خدا بالاتر از همه».
پاتریسیو ناویا، استاد مطالعات اقتصاد بازار آزاد در دانشگاه نیویورک میگوید:«این سه نفر از جهت ضدیت با تشکیلات سیاسی به هم شبیهاند ولی همه آنها این تشکیلات را خیلی خوب میشناسند و از این شناخت بهرهبرداری میکنند و میگویند: 'من سیستم را میشناسم. فاسد است و علیه شما مردم مخلص و صادق تبعیض روا میدارد'.»
به گفته ناویا، این روایت با نحوه معرفی این سه نفر از خودشان همساز است که خود را به مثابه «منجیان آسمانی» قلمداد میکنند که آمدهاند تا همه مشکلات کشورهایشان را حل کنند.
اما، ترامپ، بولسونارو و میلی قبل از انتخاب شدن مسیرهای متفاوتی را طی کرده بودند. میلی که کارشناس اقتصادی یکی از گروههای تجاری مهم آرژانتین بود از طریق شرکت در برنامههای تلویزیون شهرتی جنجالی یافت اما برگ برنده سیاسی او در سال ۲۰۲۱ رو شد که در انتخابات کنگره آرژانتین توانست یک کرسی کسب کند. ترامپ که خود تجارتی خانوادگی و همچنین کسب و کاری در تلویزیون داشت تا قبل از نامزدی ریاست جمهوری در سال ۲۰۱۶، دارای تجربه سیاسی مشخصی نبود.
تاد بلت، استاد دانشگاه جورج واشینگتن میگوید: «ترامپ خود را فردی غیرخودی در تشکیلات سیاسی قلمداد میکرد و به رأیدهندگان میگفت که او به تشکیلات واشنگتن تعلق ندارد و میخواهد به واشنگتن برود و تشکیلات را به لرزه درآورد و روند اداره امور را تغییر دهد.»
اما بولسونارو قبل از اینکه به عنوان رئیسجمهوری برزیل سوگند یاد کند، به مدت سه دهه نماینده پارلمان این کشور بود.
رسانههای اجتماعی و اطلاعات گمراهکننده درباره تقلب انتخاباتی
یکی دیگر از عناصر مشترک بین این سه مرد استفاده آنها از رسانههای اجتماعی است. هیچیک از آنها در ابتدا توسط مخالفان یا رسانههای سنتی جدی گرفته نشدند. آنان در نهایت برای ارتباط مستقیم با رأیدهندگان به رسانههای اجتماعی روی آوردند و اظهارات تند و پوپولیستی آنان در فضای مجازی فراگیر شد و میلیونها بازدید کننده یافت. این وضعیت به نوبه خود باعث شد تا رسانههای سنتی هم به خبرهای مربوط به آنها پوشش بیشتری بدهند. به گفته بلت، استاد دانشگاه جورج واشنگتن، کارزار موفقیتآمیز ترامپ در سال ۲۰۱۶ به «الگویی» برای سایر رهبران در سراسر جهان تبدیل شد.
او میگوید: «هیچکس نیست که بتواند مانند ترامپ از رسانههای اجتماعی برای تقویت پوشش خبری مربوط به خود در رسانههای سنتی سود ببرد.»
به شیوهای مشابه، میلی که بیش از ۱.۵ میلیون دنبالکننده در تیکتاک دارد، توانسته است حمایت جوانان را به خود جلب و از سرخوردگی آنها از سیاستمداران سنتی ناشی از دههها آشفتگی مالی بهره برداری کند. فرناندو سریمدو، مدیر رسانههای اجتماعی میلی، عضوی از تیم پیروزمند بولسونارو در انتخابات سال ۲۰۱۸ بود. این سه مرد همچنین از رسانههای اجتماعی برای تقویت ادعاهای بیاساس در مورد تقلب در انتخابات استفاده کردهاند. هم در ایالات متحده و هم در برزیل، ترامپ و بولسونارو از این ادعا برای تحریک به حملات خشونتآمیز به نهادهای دولتی بهرهبرداری کردند. در ۶ ژانویه۲۰۲۱، پس از شکست ترامپ در انتخابات ریاستجمهوری سال ۲۰۲۰، گروهی از حامیان او به ساختمان کنگره در واشنگتن دیسی یورش بردند. دو سال بعد، در ۸ ژانویه ۲۰۲۳، هواداران بولسونارو به همین نحو به ساختمانهای دولتی برزیل حمله کردند. پس از انتخابات مقدماتی ریاستجمهوری آرژانتین، میلی نیز مدعی شد که قربانی تقلب در انتخابات شده است. با این حال، هیچیکدام شواهد قابل توجهی برای تأیید ادعاهای خود ارائه نکردند.
رأیدهندگان «برجای مانده»
کارشناسان میگویند که این سه رهبر با رأیدهندگانی که احساس میکنند «جا ماندهاند» ارتباط برقرار کردهاند. کارلوس گوستاوو پوجیو، استاد روابط بینالملل در کالج بریا در ایالات متحده، میگوید: «این رأیدهندگان احساس میکنند که در سیاست حایی ندارند، آنها احساس میکنند که سیاستمداران به آنها گوش نمیدهند.»
رأیدهندگان محافظهکار و مذهبی از کسانی بودند که احساس میکردند صدایشان شنیده نمیشود و نظرشان اهمیتی ندارد. برای جذب این گروه، هر سه نفر آشکارا به حمایت از برخی موضوعات کلیدی، به عنوان مثال در مورد سقط جنین، پرداختند. هر سه نفر با سقط جنین مخالفاند و میلی به رغم اینکه خودش را «آزادیخواه» میداند وعده برگزاری یک همهپرسی را درباره قانون سال ۲۰۲۱ داده است. این قانون اجازه پایان دادن داوطلبانه به بارداری را در آرژانتین میدهد. اما بلت، استاد دانشگاه جورج واشنگتن، خاطرنشان میکند که موضع ترامپ در مورد سقط جنین «یک اعتقاد شخصی» نبود - رئیسجمهور سابق ایالات متحده تنها زمانی انتقاد از آزادی سقط جنین را آغاز کرد که دریافت میتواند «از نظر سیاسی از آن سود ببرد».
او میگوید: «ترامپ تا زمانی که نامزد انتخابات شد، هرگز با سقط جنین مخالفت نکرده بود.»
ضد چین و ضد کمونیسم
هر سه رهبر، هر کدام به شیوه خود، چین و کمونیسم را علنا محکوم کردهاند.
به عنوان مثال، رهبر آرژانتین گفته است که روابط سیاسی کشورش را با چین یا هیچ کشور کمونیستی دیگری تقویت نخواهد کرد و این روابط به بخش خصوصی سپرده خواهد شد.
به گفته ناویا، استاد دانشگاه نیویورک، هر چند میلی و بولسونارو معمولاً چین و کمونیستم را «در یک ردیف» قرار میدهند، حملات ترامپ به چین فقط به خاطر «حاکمیت کمونیستی» آن کشور نبود.
او میافزاید: «در مورد ترامپ، این حملات بیشتر به این واقعیت ارتباط داشت که بسیاری از حامیان او که شغل خود در کارخانهها را از دست داده بودند، چین را مقصر میدانستند و ترامپ به عنوان نامزد انتخاباتی، این نارضایی را فرصتی برای جلب نظر رأیدهندگان میدانست.»
به گفته او «اولین اقدام ترامپ پس از آغاز ریاستجمهوری، اعمال تعرفههای بالاتر بر برخی از کالاهای وارداتی از چین بود.»
هر چند رئیسجمهوری منتخب آرژانتین کارهای زیادی کرده تا در مسیر مبارزه انتخاباتی خودمتمایز باشد - از به دست گرفتن اره برقی در یک راهپیمایی، تا نمایش خود به صورت یک ستاره راک با کتی چرمی و توصیف پاپ، رهبر کلیسای کاتولیک، به عنوان «نماینده شرروی زمین» - به نظر میرسد که مکررا به نسخهبرداری از دستورالعملهای مهم سیاستمداران پوپولیستی قبل از خود روی آورده است.