رصد انفجار 12 میلیارد ساله در کیهان

این انفجار که ناشی از انفجارات عظیم یک ستاره است، مدت زمانی کوتاه پس از بیگ‌بنگ و حدود 12.1 میلیارد سال پیش رخ داده است. نور شدید این رخداد اخیرا به زمین رسیده و می‌تواند اطلاعات بسیار ارزشمندی درباره شرایط کیهان جوان در اختیار دانشمندان بگذارد؛ تصور می‌شود انفجارهای پرتو گاما فروپاشی فاجعه‌بار یک ستاره در پایان عمرش باشد. مشاهده جدید توسط تلسکوپ Rotse-IIIB در رصدخانه مک‌دونالد واقع در کوه‌های داویس غرب تگزاس صورت گرفته است؛ دانشگاه متودیست جنوبی در دالاس مالک این رصدخانه است. فیزیک‌دانان این دانشگاه مدعی‌اند تلسکوپ آن‌ها نخستین سامانه زمینی از این دست است که این انفجار را رصد کرده و از آن تصویر گرفته است.

فوران‌های پرتو گاما توسط منجمان به خوبی درک نشده‌، اما حائز اهمیت هستند؛ بنا بر اعلام ناسا، این انفجارها، قدرتمندترین انفجارها در جهان از زمان بیگ‌بنگ هستند. چنین رخدادهایی طی 10 ثانیه انرژی بیشتری را نسبت به انرژی آزادشده در زمین طی عمر 10 میلیارد ساله‌اش آزاد می‌کنند. دانشمندان تا اواخر دهه 1990 و تا زمان توسعه فناوری تلسکوپ قادر به شناسایی نور حاصل از انفجارهای پرتو گاما نبودند. در میان نورهای موجود در منشور الکترومغناطیس، اشعه‌های گاما دارای کوتاه‌ترین طول موج‌ها هستند و فقط با استفاده از آشکارسازهای ویژه قابل‌رویت هستند.

انفجارهایی از این دست ناشی از ستارگان داغی هستند که 50 برابر جرم خورشید هستند؛ چنین انفجارهایی زمانی رخ می‌دهد که سوخت ستارگان تمام می‌شود و پس از شکل‌دادن سیاهچاله‌ها روی خود فرو می‌پاشند. زمانی که تابش گاما تمام می‌شود انفجار نور مرئی اوپتیکالی را تولید می‌کند و این نور به سرعت ناپدید می‌شود. بیگ‌بنگ حدود 13.81 میلیارد سال پیش رخ داد اما GRB 140419A حدود 12.1 میلیارد سال پیش منفجر شده که فقط یک و نیم میلیارد سال از انفجار بزرگ فاصله زمانی دارد.