بیابان‌ها عراق را می‌بلعند

گروه بین الملل: مرکز آمار عراق در گزارشی مفصل زنگ خطر کاهش سطح زمین‌های زیر کشت و افزایش بیابان‌‌زایی در این کشور را به صدا درآورده است.
این نهاد دولتی نتایج پژوهشی را منتشر کرده که با همکاری وزارت کشاورزی عراق و برنامه جهانی غذا، وابسته به سازمان ملل متحد، انجام شده است.
در گزارش مربوط به این تحقیق، زمین‌های خاک عراق «با استفاده از سامانه‌های اطلاعاتی و سنجش از راه دور» دسته‌بندی شده است.
نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که زمین‌های بیابانی و دشت‌های ریگی، در مجموع بیش از ۴۱ درصد کل عراق را تشکیل می‌دهد که بیشترین میزان در میان دسته‌های مختلف است. این پدیده در اثر افزایش سطح زمین‌های کشاورزی متروک ایجاد شده که بیش از ۲۲ درصد کل زمین‌های این کشور را در برمی‌گیرد.
در بیانیه مرکز آمار عراق آمده است: «این مسئله نشان‌دهنده مشکلات کشاورزان است که شامل کمبود شدید آب، فقر خاک و نبود تجهیزات و منابع لازم برای کشت و زرع می‌شود.»
در این تحقیق زمین‌های عراق به مناطق شهری، پهنه‌های آبی، تالاب‌ها، جنگل‌ها (انبوه و تنک)، زمین‌های زیر کشت درختان نخل، زمین‌های تحت آبرسانی، زمین‌های بارور،‌ زمین‌های بارور برای دوره‌های ۵ ساله و ۱۰ ساله، علفزارها و دسته‌های دیگر تقسیم شده است.
تالاب‌ها تنها ۰/۲۶ درصد از کل خاک سرزمینی را تشکیل می‌دهند اما «نقش مهمی در حفاظت از تنوع زیستی دارند و پناهگاه بسیاری از گونه‌های پرندگان و حیوانات هستند.»
زمین‌های تحت آبیاری -که برای کشاورزی در عراق ضروری است- ۵/۷۸ درصد کل زمین‌ها را در بر می‌گیرند.
علفزارها و زمین‌های با پوشش پراکنده گیاهی در مجموع ۱۰/۳۶ درصد از خاک عراق را شامل می‌شوند و «نقشی مهم» در تامین چراگاه دام‌ها دارند.
یافته‌های «تکان‌دهنده»
رسانه‌های داخلی عراق با انتشار نتایج این تحقیق، بیش از هر چیز روی درصد مناطق خشک و بایر تمرکز کرده‌اند.
وبسایت موازین، که رسانه‌ای خصوصی است، با سرخط «بیابان ۴۱ درصد زمین‌های عراق را می‌بلعد» درباره این پژوهش خبررسانی کرده است.
روزنامه دولتی الصباح هم با تیتری مشابه به این موضوع توجه کرده است. هر دو رسانه یافته‌های تحقیق را «تکان‌دهنده» توصیف کرده‌اند.
وبسایت کردی ان‌آر‌تی هم درصد مناطق خشک و بیابانی را در سرخط گزارش خود درباره این موضوع آورده است.
احمد عبدالحسین، سردبیر روزنامه الصباح، یافته‌های پژوهش مرکز آمار عراق را «وحشتناک» توصیف کرده است.
او نوشته است:‌ «اگر وضعیت به همین منوال ادامه پیدا کند،‌ عراق به‌سرعت به کشوری بیابانی تبدیل خواهد شد.» عبدالحسین همچنین گفته است که سطح آب دجله و فرات، رودخانه‌های اصلی عراق «به دلیل نبود اراده سیاسی برای فشار آوردن به ایران و ترکیه، دو کشور بالادستی این رودخانه‌ها، به شکل چشمگیری کاهش پیدا کرده است».
او به پروژه‌های بزرگی اشاره کرده که در پاکستان و چین اجرا شده و در عربستان سعودی هم در حال اجرا است، و گفته در آن پروژه‌ها «میلیاردها» درخت برای مقابله با بیابان‌‌زایی کاشته شده است. احمد عبدالحسین نوشته است: «ما بیشتر از پاکستان و عربستان سعودی به این پروژه‌ها نیاز داریم.»
عراق یکی از پنج کشور صدر فهرست سازمان ملل متحد از کشورهای آسیب‌دیده از تغییرات اقلیمی است. این کشور با پیامد خشکسالی‌های بسیار شدید و افت چشمگیر منابع آبی تجدیدپذیر روبرو است که بیشتر آن ریشه در خارج از مرزهای این کشور دارد.
حدود ۷۰ درصد آب عراق از رودخانه‌های دجله و فرات تامین می‌شود که از ترکیه سرچشمه می‌گیرد.
کمبود شدید آب با کاهش میزان بارندگی، که در ۴۰ سال گذشته به کمترین میزان خود رسیده، و همین طور رویدادهای آب و هوایی بی‌سابقه، که فواصل رخ دادن آن کمتر شده، تشدید شده است.