گروه بین الملل: جنگ اول خلیج فارس روز دوم اوت سال ۱۹۹۰ میلادی با اشغال کویت از سوی عراق به رهبری صدام حسین، رئیسجمهوری وقت این کشور آغاز شد.
سازمان ملل متحد این حمله را محکوم کرد و در نهایت آمریکا به همراه شماری از متحدان خود چند ماه بعد در جریان عملیات «طوفان صحرا» ارتش عراق را از خاک کویت بیرون راند. در این فاصله چند ماهه تلاشهای زیادی در راستای توجیه افکار عمومی کشورهای غربی در مورد لزوم دخالت نظامی در این بحران صورت گرفت.
هرچند ماجرای ادعای نادرست آمریکا مبنی بر تولید سلاحهای کشتار جمعی از سوی عراق در جریان جنگ دوم خلیج فارس در سال ۲۰۰۳ شناخته شده است اما کمتر به به ابعاد تلاشهای مشابهی که در سال ۱۹۹۰ برای توجیه دخالت نظامی در خلیج فارس صورت گرفت پرداخته میشود.
ماجرای شهادت دروغ دختری ۱۵ ساله به نام «نیره» در برابر اعضای کنگره آمریکا یکی از همین جنبههای کمتر شناختهشده جنگ اول خلیج فارس است.
برخی از کارشناسان این روزها که موضوع پخش اخبار جعلی همزمان با رواج استفاده از هوش مصنوعی و شبکههای اجتماعی مورد توجه قرار گرفته است به ماجرای شهادت نیره در برابر اعضای کنگره آمریکا به عنوان نقطه آغازین دوران پخش اخبار جعلی اشاره میکنند. این دختر نوجوان که تنها با نام کوچک خود معرفی شد در برابر اعضای کنگره آمریکا از ارتکاب جنایتهای فجیعی به دست ارتش عراق پس از اشغال کویت سخن گفت.
شهادت او در این جلسه از شبکههای تلویزیونی و خبری که در آغاز دهه ۱۹۹۰ مخاطب زیادی داشتند بارها پخش شد. این دختر کویتی در سخنان خود از دخالت نظامی برای پایان دادن به اشغال کشورش از سوی ارتش عراق دفاع کرد. اشغال کویت از سوی عراق باعث شده بود که ۴۰۰ هزار شهروند کویت از کشورشان بگریزند. از سوی دیگر حکومت صدام حسین صدها تبعه کشورهای غربی را در کویت و عراق به گروگان گرفته بود.
تلاشهای دیپلماتیک زیادی نیز از تابستان ۱۹۹۰ تا آغاز سال ۱۹۹۱ برای حل بحران اشغال کویت صورت گرفت اما هیچ کدام از این تلاشها به نتیجه نرسید.
نیره در جریان سخنان خود در برابر اعضای کنگره مدعی شد که سربازان ارتش عراق در بیمارستانهای کویت به کودکان تازه متولد شده که در بیمارستان در دستگاههای ویژه نگهداری میشدند تیراندازی کردهاند. جورج هربرت واکر بوش (بوش پدر)، رئیسجمهوری وقت آمریکا و شماری از سناتورهای این کشور بارها برای توجیه لزوم دخالت نظامی در بحران اشغال کویت به شهادت نیره استناد کردند.
هرچند گروگانهای کشورهای غربی از ماه اکتبر ۱۹۹۰ به تدریج از سوی حکومت صدام حسین آزاد شدند اما این امر مانع از تشکیل ائتلافی برای دخالت در بحران اشغال کویت نشد. ارتش عراق ماه فوریه سال ۱۹۹۱ در پی عملیات «طوفان صحرا» از کویت خارج شد اما پیش از آن چاههای نفت کویت را به آتش کشید.
تنها یک ماه بعد یعنی در ماه مارس ۱۹۹۱ شماری از خبرنگاران آمریکایی دریافتند که شهادت دختر ۱۵ ساله کویتی با واقعیت همخوانی نداشته است. تحقیق روزنامهنگاران نشان میداد که هرچند شماری از نوزادان تازه متولدشده در کویت جان باختند اما دلیل آن بیش از هر چیز فرار کادر درمان بود.علاوه بر این در سال ۱۹۹۲ مشخص شد که نام خانوادگی این دختر ۱۵ ساله «الصباح» است و او دختر سفیر کویت در واشنگتن و از اعضای خاندان سلطنتی این کشور بوده است.
بررسیها همچنین نشان میداد که او در چهارچوب کارزاری که از سوی اعضای دولت کویت در تبعید و یک شرکت آمریکایی فعال در زمینه روابط عمومی سازمان یافته شهادت دروغ داده بود.
شهادت نیره پس از آن به عنوان نمونهای موثر از تبلیغات سیاسی با طرح ادعای ارتکاب جنایتهای فجیع مورد توجه قرار گرفت.
کالین پاول، وزیر خارجه دولت جورج واکر بوش (بوش پسر) تنها ۱۳ سال پس از شهادت دروغ نیره در جلسه شورای امنیت سازمان ملل با نشان دادن نمونهای از کپسول باکتری «باسیلوس آنتراسیس» مدعی شد که حکومت صدام حسین سلاحهای کشتار جمعی در اختیار دارد.
این ادعا که هیچ وقت با کشف سلاحهای موردنظر به اثبات نرسید دلیل اصلی حمله آمریکا و متحدانش از جمله بریتانیا به عراق و آغاز جنگ دوم خلیج فارس بود.