تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۰/۱۳ ساعت ۱۰:۵۴
کد مطلب : ۴۴۸۳۵۹
خطر نابودی هورالعظیم با توسعه میدان نفتی سهراب
گروه جامعه:در حالی که کارشناسان محیط‌زیست، رئیس فراکسیون محیط‌زیست مجلس و حتی مسئولان سازمان حفاظت محیط‌زیست تاکید دارند که وزارت نفت باید برای اجرای طرح توسعه میدان نفتی سهراب و حفر ۳۲ چاه جدید در محدوده تالاب هورالعظیم، راهکار پیشنهادی خود را تغییر دهد و از روش حفاری مایل یا هر روش دیگری که نیازی به خشک کردن تالاب نداشته باشد، استفاده کند، مسئولان وزارت نفت و شرکت خصوصی مجری طرح تا کنون زیر بار تغییر روش اجرای پروژه نرفته‌اند و سازمان محیط‌زیست نیز هنوز مجوزی برای توسعه میدان سهراب صادر نکرده است.
به گزارش دیده بان ایران، با وجود این که مسئولان وزارت نفت و سایر بخش‌های اقتصادی دولت به دلیل مشترک بودن میدان نفتی سهراب با کشور عراق برای صدور مجوز محیط‌زیستی طرح توسعه این میدان که شامل حفر ۲۰ حلقه چاه جدید در فاز اول و ۱۲ حلقه چاه دیگر در فاز دوم است، عجله دارند، سازمان حفاظت محیط‌زیست پیش‌شرط‌هایی از جمله لزوم انجام مطالعات ارزیابی استراتژیک زیست‌محیطی (SEA) منطقه غرب کارون، لزوم انجام مطالعات مدیریت و پایش زیست‌محیطی میدان سهراب و همچنین لزوم انجام مطالعات ارزیابی توان اکولوژیک تالاب هورالعظیم را به عنوان پیش‌شرط‌های صدور مجوز این پروژه تعیین کرده است.
مدتی است که مساله صدور یا عدم صدور مجوز محیط‌زیستی طرح توسعه «میدان نفتی سهراب» به چالش مهمی در سطوح کلان تصمیم‌گیری کشور تبدیل شده است، زیرا با توجه به مشترک بودن این میدان نفتی با کشور عراق، توسعه آن از نظر استراتژیک برای دولت اهمیت دارد و این در حالی است که صرفا با اجرای فاز اول این پروژه براساس روش فعلی مد نظر وزارت نفت یعنی استحصال خشکی و حفاری عمودی، نیاز به خشک کردن حداقل ۱۸ هکتار از تالاب هورالعظیم وجود دارد؛ تالابی که همین حالا بر اثر فعالیت‌های نفتی گسترده در چهار میدان نفتی اطراف آن و البته عدم تامین کافی حقابه توسط وزارت نیرو با مشکلات زیادی دست‌وپنجه نرم می‌کند و حالا وزارت نفت به‌دنبال خشک کردن بخش‌هایی از آن است که در ورودی رودخانه کرخه قرار دارند و خشک کردن این بخش‌ها می‌تواند در بلندمدت به نابودی کل تالاب منجر شود.
به همین دلیل، مسئولان سازمان حفاظت محیط‌زیست هنوز هیچ مجوزی برای اجرای طرح توسعه میدان سهراب صادر نکرده‌اند و تاکید دارند که پیش از اجرای هر پروژه نفتی جدیدی در محدوده هورالعظیم، باید مطالعات ارزیابی توان اکولوژیک تالاب انجام شود. البته در سال‌های قبل مجوز محیط‌زیستی حفر ۲ حلقه چاه در قالب ایجاد ۲ محوطه سرچاهی (پَد) در این میدان نفتی داده شده و در حال حاضر، مجری طرح توسعه میدان نفتی سهراب که یک شرکت خصوصی است که زیر نظر وزارت نفت فعالیت می‌کند، برای حفر ۲۰ حلقه چاه جدید در فاز اول و ۱۲ حلقه چاه دیگر در فاز دوم درخواست مجوز کرده است.
در همین راستا، گزارش ارزیابی اثرات زیست‌محیطی طرح توسعه میدان سهراب حدود دو ماه قبل به دفتر ارزیابی سازمان حفاظت محیط‌زیست تحویل داده شد و پس از برگزاری جلسات کمیته فنی – کارشناسی پروژه در هفته‌های متمادی، در نهایت در روز ۲۲ آذر جلسه کمیته ارزیابی زیست‌محیطی برای تعیین تکلیف این طرح برگزار شد و در حالی که مسئولان وزارت نفت انتظار داشتند که در آن جلسه مجوز نهایی پروژه صادر شود، به دلیل مخالفت مدیران ستادی سازمان محیط‌زیست و همچنین مسئولان اداره‌کل حفاظت محیط‌زیست استان خوزستان با شیوه پیشنهادشده توسط مدیران نفتی برای اجرای طرح توسعه میدان سهراب، صدور مجوز محیط‌زیستی طرح فعلا به زمان دیگری موکول شده است.
حیات هورالعظیم با توسعه میدان نفتی سهراب در خطر است
تالاب بین‌المللی هورالعظیم از گذشته با احداث یک دایک مرزی بین ایران و عراق به دو بخش تقسیم شده است و در دهه‌های اخیر در قسمت ایرانی آن نیز چهار دایک یا همان دیواره‌های جداکننده کشیده شده که این تالاب را به پنج مخزن جداگانه تقسیم کرده است که البته دریچه‌هایی بین آنها وجود دارد. در این میان، فعالیت‌های نفتی، تامین نشدن کافی حقابه، خشکسالی‌های پیاپی و سایر مشکلات زیست‌محیطی باعث شده است که در سال‌های اخیر مخازن شماره ۳، ۴ و ۵ تالاب به طور کامل خشک شوند و در حال حاضر آب تنها در مخزن‌های شماره ۱ و ۲ هورالعظیم وجود دارد.
با این وجود اما محل اجرای طرح توسعه میدان نفتی سهراب، مخزن شماره یک تالاب هورالعظیم است که از معدود بخش‌های دارای آب تالاب محسوب می‌شود. این در حالی است که براساس روش فعلی پیشنهادی وزارت نفت، ۱۸ هکتار از تالاب صرفا در فاز اول اجرای پروژه خشک خواهد شد و با توجه به این که بخشی از این محدوده در ورودی رودخانه کرخه به عنوان مهمترین منبع تامین‌کننده آب هورالعظیم قرار دارد، در صورت اجرای این روش، در بلندمدت خطر نابودی کل تالاب و تهدید حیات آن وجود دارد.
البته باید توجه داشت که فعالیت میدان نفتی سهراب عملا از اواخر دهه ۸۰ و با حفر دو حلقه چاه آغاز شده بود؛ چاه‌هایی که در زمان حفرشان مجوزی نداشتند و مجوز محیط‌زیستی آنها بعدا به همراه مجوز کشیدن ۴۰ کیلومتر خطوط انتقال نفت مربوط به این چاه‌ها صادر شده است.
در این میان، با وجود این که شرکت خصوصی مجری طرح، وزارت نفت و البته دیگر بخش‌های اقتصادی دولت به‌شدت پیگیر شروع طرح توسعه میدان نفتی سهراب هستند، سازمان محیط‌زیست تا امروز هیچ مجوزی برای این پروژه صادر نکرده است. در آخرین جلسه برگزارشده در کمیته ارزیابی زیست‌محیطی سازمان نیز تاکید شده است که به دلیل احتمال بروز آسیب‌های گسترده و خشک‌شدن بخش‌های قابل توجهی از تالاب با روش پیشنهادی فعلی، سازمان محیط‌زیست فعلا با صدور مجوز برای اجرای این طرح موافق نیست و وزارت نفت باید مطالعات مربوط به روش‌های فنی دیگر از جمله روش حفاری مایل را انجام دهد.
به عبارت دیگر، در جلسه برگزارشده در تاریخ ۲۲ آذر، این‌طور تصویب شد که مجری طرح باید بررسی‌های فنی لازم درباره خروج محوطه‌های سرچاهی از محدوده تالاب با استفاده از روش حفاری مایل یا هر روش دیگری که نیاز به خشک کردن تالاب در آن وجود نداشته باشد را انجام دهد که در صورت عملی بودن این کار، بخش زیادی از نگرانی‌ها درباره خشک شدن هورالعظیم رفع خواهد شد. انجام مطالعات ارزش‌گذاری اقتصادی و خدمات اکوسیستمی هورالعظیم، انجام مطالعات مربوط به ارزیابی میزان توان و تاب‌آوری تالاب و انجام مطالعات ارزیابی استراتژیک زیست‌محیطی (SEA) در منطقه غرب کارون نیز از دیگر مواردی بود که در جلسه اخیر کمیته ارزیابی، به عنوان پیش‌شرط‌های صدور مجوز محیط‌زیستی پروژه به تصویب رسید.
مخالفت محیط‌زیست خوزستان با روش پیشنهادی وزارت نفت برای اجرای طرح
«موسی مدهجی»، رئیس اداره تالاب‌های اداره‌کل حفاظت محیط‌زیست استان خوزستان در همین راستا با تاکید بر این که اداره‌کل متبوع او با روش پیشنهادی وزارت نفت برای اجرای طرح توسعه میدان نفتی سهراب یعنی ایجاد محوطه‌های سرچاهی در دل تالاب و خشکاندن بخشی از هورالعظیم مخالف است، عنوان کرد: روش پیشنهادی مسئولان وزارت نفت و شرکت مجری طرح، نیاز به استحصال خشکی یا همان خشک کردن بخش‌های زیادی از قسمت‌های دارای آب هورالعظیم دارد که می‌تواند تبعات خطرناکی را برای محیط‌زیست منطقه به همراه داشته باشد؛ این در حالی است که می‌توان روش‌هایی را برای اجرای پروژه بررسی کرد که در آنها نیازی به استحصال خشکی نباشد.
وی افزود: در جلسه‌ای که اخیرا در ستاد سازمان محیط‌زیست برگزار شد، هم مسئولان اداره‌کل محیط‌زیست استان و هم مدیران ستادی سازمان با شرایط پیشنهادشده توسط وزارت نفت برای اجرای این پروژه یعنی خشک کردن تالاب و انجام حفاری عمومی مخالفت کردند و خواهان تغییر روش اجرای طرح بودند؛ زیرا محیط‌زیست تلاش می‌کند که مجوز میدان نفتی سهراب صرفا در شرایطی صادر شود که حداقل آسیب به تالاب وارد شود و نیاز به پایین‌ترین سطح از خشک کردن هورالعظیم در فرآیند اجرای پروژه وجود داشته باشد.
این مقام مسئول در اداره‌کل حفاظت محیط‌زیست خوزستان ادامه داد: محیط‌زیست استان از سال‌ها پیش این پیشنهاد را به وزارت نفت داده بود که حفاری‌های لازم برای احداث چاه‌های جدید در میدان سهراب از بیرون تالاب هورالعظیم انجام شود و این حفاری‌ها به صورت مایل و از زیر زمین به تالاب برسد تا دیگر نیازی به خشک کردن بخش‌هایی از هورالعظیم برای توسعه میدان نباشد و کمترین خاکریزی و استحصال اراضی در این پروژه انجام شود، اما وزارت نفت تا کنون با این پیشنهاد موافقت نکرده است.
وی همچنین خاطرنشان کرد: مسئولان وزارت نفت معتقدند که انجام حفاری‌های مایل در محدوده تالاب هورالعظیم از نظر فنی ممکن نیست، اما تا کنون مطالعات کافی در این زمینه انجام نشده است. این وزارتخانه در طول سال‌های گذشته پیشنهادهای مختلفی را درباره تعداد چاه‌ها، تعداد پَدها (محوطه‌های سرچاهی) و مکان‌های حفر چاه در طرح توسعه میدان نفتی سهراب مطرح کرده است، ولی تا کنون توافق مشترکی بین سازمان محیط‌زیست و وزارت نفت بر سر این مسائل به دست نیامده و به همین دلیل، موضوع صدور مجوز محیط‌زیستی طرح هنوز به نتیجه نرسیده است.
لزوم انجام مطالعات ارزیابی توان اکولوژیک تالاب، پیش از شروع هر پروژه نفتی جدید
مدهجی با بیان این که نقاط پیشنهادی وزارت نفت برای ایجاد محوطه‌های سرچاهی جدید، در محدوده امن و دست‌نخورده تالاب هورالعظیم قرار گرفته است، تاکید کرد: نظر غیرقطعی سازمان محیط‌زیست این است که حتی اگر قرار بر صدور مجوز اجرای طرح توسعه میدان نفتی سهراب باشد، بهتر است مجوزهای لازم برای ایجاد هر محوطه سرچاهی به صورت جداگانه صادر شود، یعنی ابتدا برای یک محوطه مجوز داده شود و پس از آن عملکرد مجری طرح مورد ارزیابی قرار گیرد تا در صورت پایبندی به ضوابط زیست‌محیطی، مجوز ایجاد محوطه سرچاهی بعدی صادر شود.
رئیس اداره تالاب‌های اداره‌کل حفاظت محیط‌زیست خوزستان ادامه داد: در حال حاضر در تمام بخش‌های شمالی، میانی و جنوبی تالاب هورالعظیم، فشار مضاعفی بخصوص از ناحیه فعالیت‌های نفتی گسترده به تالاب وارد می‌شود و در چنین شرایطی، تاکید اداره‌کل محیط‌زیست استان این است که پیش از شروع اجرای هر پروژه نفتی جدیدی در محدوده هورالعظیم، مطالعات ارزیابی توان اکولوژیک و ظرفیت بُرد تالاب انجام شود تا مشخص شود که آیا هورالعظیم از توان لازم برای حفر چاه‌های نفتی جدید برخوردار است یا خیر.
وی در ادامه خاطرنشان کرد: سال گذشته معاونت محیط‌زیست دریایی و تالاب‌ها از معاونت محیط‌زیست انسانی سازمان حفاظت محیط‌زیست درخواست کرد که ابتدا مطالعات استراتژیک مربوط به ارزیابی توان اکولوژیک تالاب انجام شود و بعد از آن درباره توسعه میدان نفتی سهراب یا حفر هر چاه نفت دیگری در دل تالاب هورالعظیم تصمیم‌گیری شود؛ اکنون نیز موضوع این انجام این مطالعات در دست بررسی قرار دارد. البته در طرح توسعه میدان سهراب، مساله فقط جانمایی محوطه‌های سرچاهی جدید نیست، بلکه پس از حفر چاه‌های مربوطه، باید خطوط انتقال برق، گاز و آب شور و همچنین جاده‌های دسترسی به محوطه‌های سرچاهی از محدوده خشکی نیز ایجاد شود که این موارد در کنار لوله‌های متعدد انتقال نفت که در دل تالاب کشیده خواهد شد، می‌تواند به تشدید آسیب‌های زیست‌محیطی ناشی از اجرای این پروژه دامن بزند.
تاکید رئیس فراکسیون محیط‌زیست بر لزوم تغییر روش اجرای طرح سهراب
سمیه رفیعی، رئیس فراکسیون محیط‌زیست مجلس شورای اسلامی نیز ضمن ابراز مخالفت با شیوه پیشنهادشده توسط وزارت نفت برای اجرای طرح توسعه میدان نفتی سهراب، اظهار داشت: بررسی گزارش ارزیابی زیست‌محیطی طرح توسعه میدان سهراب نشان می‌دهد که شرکت مجری طرح و وزارتخانه محترم نفت به ملاحظات محیط‌زیستی توجه کافی نداشته‌اند و با توجه به این که همین حالا بخش‌های زیادی از هورالعظیم خشک شده است، نباید با اجرای پروژه‌های جدید به تسریع روند از بین رفتن این تالاب ارزشمند دامن زده شود.
این نماینده مجلس تاکید کرد: حتی اگر دولت اصرار دارد که میدان نفتی سهراب را به دلیل اهمیت استراتژیک آن و مشترک بودن با کشور همسایه توسعه دهد، این پروژه حتما باید به گونه‌ای اجرا شود که کمترین آسیب را به تالاب بزند و تا حد امکان باعث خشک شدن هیچ بخشی از هوارالعظیم نشود؛ به همین دلیل است که بسیاری از کارشناسان بر لزوم تغییر روش پیشنهادشده توسط وزارت نفت برای طرح توسعه میدان سهراب تاکید دارند و معتقدند خشکاندن قسمت‌هایی از تالاب نمی‌تواند تنها روش فنی ممکن برای اجرای این طرح باشد.
رئیس فراکسیون محیط‌زیست مجلس ادامه داد: با توجه به این که رئیس‌جمهور محترم بارها تاکید کرده‌اند که در دولت سیزدهم توسعه فرع بر محیط‌زیست است، از مسئولان وزارت نفت و سایر تصمیم‌گیران دولت می‌خواهیم که حتما در اجرای پروژه‌هایی مانند طرح توسعه میدان نفتی سهراب، ملاحظات محیط‌زیستی را به صورت جدی مد نظر قرار دهند؛ بخصوص که خشک شدن هورالعظیم، می‌تواند این تالاب را یک کانون گرد و غبار تبدیل کند و علاوه بر این که کسب‌وکار کشاورزان و دامداران حاشیه تالاب با مشکل مواجه خواهد شد، چالش جدیدی نیز در استان خوزستان به وجود خواهد آمد.
وی همچنین گفت: بهتر است که وزارت نفت مطالعات لازم را انجام دهد تا مشخص شود که آیا امکان اجرای این پروژه بدون خشک کردن بخش‌هایی از تالاب هورالعظیم وجود دارد یا خیر؟ اگر چنین امکانی فراهم باشد، حتما باید حفاری‌ها، لوله‌گذاری‌ها، برق‌کشی‌ها و سایر قسمت‌های عملیات اجرایی پروژه به شکلی انجام شود که خشک شدن تالاب را به همراه نداشته باشد تا مشکل جدیدی به مشکلات مردم خوزستان اضافه نشود.
عملکرد قبلی مجری طرح، مبنای صدور محیط‌زیستی جدید خواهد بود
سعید کریمی، مدیرکل دفتر ارزیابی زیست‌محیطی سازمان حفاظت محیط‌زیست نیز درباره علت‌های عدم موافقت این سازمان با اجرای طرح توسعه میدان نفتی سهراب در جلسه اخیر کمیته ارزیابی پروژه توضیح داد: یکی از مهمترین مبانی تصمیم‌گیری درباره توسعه هر پروژه‌ای، بررسی عملکرد قبلی مجری طرح در آن پروژه یا سایر طرح‌های مشابه است؛ به نحوی که اگر یک نهاد عمومی یا خصوصی تا کنون در اجرای پروژه‌های خود به محیط‌زیست آسیب زده باشد، صدور مجوز برای توسعه فعالیت‌های آن نهاد با دشواری مواجه خواهد شد.
وی افزود: نمی‌توان انکار کرد که در سراسر جهان، فعالیت‌های نفتی با چالش‌های محیط‌زیستی گوناگونی همراه است که بعضا اجتناب‌ناپذیر هستند، ولی هم در ایران و هم در سایر کشورها، در مواردی مشاهده شده است که شرکت‌های نفتی توجه لازم را به الزامات زیست‌محیطی نداشته و به طبیعت آسیب زده‌اند. البته سازمان محیط‌زیست تا کنون بارها درباره لزوم رعایت ضوابط محیط‌زیستی در پروژه‌های گوناگون به وزارت نفت و شرکت‌های تابعه آن تذکر داده است و بخصوص در دولت سیزدهم، سختگیری‌های محیط‌زیستی برای پروژه‌های نفتی بیشتر شده است.
احتمال حفر ۸۰۰ چاه جدید در طرح توسعه میدان نفتی آزادگان جنوبی
این مقام مسئول در سازمان محیط‌زیست در بخش دیگری از صحبت‌های خود به دیده بان ایران گفت: در حال حاضر وزارت نفت در محدوده اطراف تالاب هورالعظیم، اجرای پروژه‌های مختلفی را در دستورکار دارد که یکی از آنها طرح توسعه میدان آزادگان جنوبی است که احتمال دارد تا حدود ۸۰۰ حلقه چاه در این پروژه حفر شود. این در حالی است که همین حالا طرح‌هایی نظیر توسعه میادین نفتی آزادگان شمالی، یاران شمالی و یاران جنوبی نیز در منطقه غرب رودخانه کارون در استان خوزستان در دست اجرا قرار دارد.
به گفته کریمی، در چنین شرایطی وزارت نفت به دنبال آن است که در فاز اول طرح توسعه میدان نفتی سهراب ۲۰ حلقه چاه حفر شود و حتی این درخواست نیز توسط مسئولان وزارتخانه و شرکت خصوصی مجری طرح مطرح شده است که در فاز دوم پروژه هم ۱۲ حلقه چاه دیگر حفر شود. همچنین براساس اظهارات مدیرکل دفتر ارزیابی زیست‌محیطی سازمان حفاظت محیط‌زیست، وزارت نفت به‌دنبال افزایش میزان استخراج نفت از چاه‌های قبلی حفرشده در محدوده تالاب هورالعظیم است که این کار نیز جز با حفر چاه‌های تزریقی جدید ممکن نیست.
آسیب‌های محیط‌زیستی ناشی از فعالیت‌های نفتی غرب کارون انکارناپذیر است
کریمی همچنین تاکید کرد: افزایش دکل‌های نفتی، گسترش لوله‌گذاری‌ها، کشیدن خطوط برق بیشتر و توسعه لوله‌های انتقال آب شور دریا به چاه‌های موجود، از جمله دیگر برنامه‌هایی است که وزارت نفت برای توسعه زیرساخت‌های تولید نفت در میادین مختلف منطقه غرب کارون در دستورکار دارد. حال اگر هرکدام از این فعالیت‌ها تحت کنترل نباشد، می‌تواند آسیب‌هایی را برای محیط‌زیست منطقه در پی داشته باشد و حتی از ظرفیت بُرد تالاب نیز عبور کند و خسارت‌های جبران‌ناپذیری را به هورالعظیم وارد کند.
وی در ادامه گفت: آسیب‌های محیط‌زیستی ناشی از فعالیت‌های نفتی که در طول سال‌های گذشته در منطقه غرب کارون انجام شده است، انکارناپذیر است. بر این اساس، اداره‌کل حفاظت محیط‌زیست استان خوزستان تاکید دارد که ابتدا باید مطالعات جامعی درباره خسارت‌های ناشی از فعالیت‌های نفتی قبلی بر محیط‌زیست منطقه انجام شود تا متوجه شویم تا امروز چه اتفاقاتی برای طبیعت غرب کارون رخ داده است و این طبیعت چه ظرفیتی برای توسعه فعالیت‌های نفتی در آینده دارد.
لزوم انجام مطالعات ارزیابی استراتژیک زیست‌محیطی در منطقه غرب کارون
کریمی با بیان این که با توجه به آسیب‌های واردشده به محیط‌زیست منطقه غرب رودخانه کارون و محدوده تالاب هورالعظیم بر اثر انجام فعالیت‌های نفتی متعدد در گذشته، یکی از پیش‌شرط‌های سازمان محیط‌زیست برای صدور مجوز طرح توسعه میدان نفتی سهراب، انجام مطالعات ارزیابی استراتژیک زیست‌محیطی (SEA) در این منطقه است، اظهار داشت: سازمان محیط‌زیست از گذشته به وزارت نفت و شرکت‌های تابعه آن ابلاغ کرده است که پیش از توسعه فعالیت‌های نفتی جدید در منطقه غرب کارون، حتما باید این منطقه از نظر محیط‌زیستی تحت ارزیابی استراتژیک قرار گیرد تا متوجه شویم اولا وضعیت کنونی فعالیت‌های نفتی و آسیب‌های زیست‌محیطی ناشی از آنها چگونه است و ثانیا بدانیم که سیمای فعالیت‌های نفتی این محدوده در پنج سال یا ده سال آینده چگونه خواهد بود.
این مقام مسئول در سازمان حفاظت محیط‌زیست خاطرنشان کرد: اکنون با شرایطی مواجه هستیم که شرکت‌های تابعه وزارت نفت هر از گاهی از سازمان محیط‌زیست درخواست می‌کنند که برای اجرای طرح‌های توسعه‌ای گوناگون مجوز صادر کند؛ این در حالی است که اجرای هرکدام از این طرح‌ها می‌تواند با حفر چاه‌های جدید، نصب دکل‌های تازه، لوله‌‌گذاری‌های جدید یا کشیدن خطوط برق جدید همراه باشد که همه این‌ها مخاطراتی را برای محیط‌زیست منطقه به همراه دارد؛ بنابراین سازمان محیط‌زیست باید بداند که مجموعه وزارتخانه نفت در طول سال‌های آینده چه برنامه‌ای را در مقیاس کلان برای توسعه فعالیت‌های نفتی در منطقه غرب کارون دارد تا براساس آن، ملاحظات محیط‌زیستی لازم برای اجرای هرکدام از این طرح‌ها بررسی و اعلام شود.
لزوم رفع ابهامات فعالیت‌های نفتی قبلی پیش از صدور مجوز فعالیت‌های جدید
کریمی با تاکید بر این که انجام مطالعات مدیریت و پایش زیست‌محیطی میدان نفتی سهراب از دیگر پیش‌شرط‌های سازمان محیط‌زیست برای صدور مجوز طرح توسعه میدان نفتی سهراب است، عنوان کرد: از گذشته فعالیت‌هایی در میدان سهراب انجام شده است و ما باید ببینیم فعالیت‌های گذشته چه تاثیری بر محیط‌زیست منطقه گذاشته تا براساس آن تصمیم بگیریم که برای اجرای طرح‌های توسعه‌ای در میادین واقع‌شده در محدوده تالاب هورالعظیم مجوز صادر کنیم یا خیر؛ انجام این مطالعات همچنین به ما کمک می‌کند که بتوانیم برنامه راهکارهای کاهش آلایندگی‌ها و اثرات زیست‌محیطی فعالیت‌های انجام‌شده در گذشته و فعالیت‌های آینده را به شرکت مجری طرح اعلام کنیم.
مدیرکل دفتر ارزیابی زیست‌محیطی سازمان حفاظت محیط‌زیست ادامه داد: تا زمانی که مطالعات مدیریت و پایش زیست‌محیطی میدان نفتی سهراب و همچنین مطالعات ارزیابی توان اکولوژیک تالاب انجام نشود و نتایج آن به دست سازمان محیط‌زیست نرسد، نمی‌توان درباره آینده میدان نفتی سهراب به صورت قطعی اظهار نظر کرد؛ بخصوص که اقدامات عملیاتی مربوط به توسعه میدان سهراب تنها به حفر تعدادی حلقه چاه جدید محدود نمی‌شود و لوله‌گذاری‌ها، برق‌کشی‌ها و سایر فعالیت‌های مربوطه نیز می‌تواند مخاطراتی را برای محیط‌زیست منطقه غرب کارون و محدوده هورالعظیم به همراه داشته باشد.
وی در پایان تصریح کرد: از نظر ما باید ابتدا ابهامات مربوط به فعالیت‌های گذشته در تمام منطقه غرب کارون برطرف شود و سیمای فعالیت‌های نفتی آینده این منطقه نیز شفاف شود تا بعد ضوابط و الزامات لازم برای صدور مجوز هرگونه فعالیت نفتی جدید را تعیین کنیم. البته می‌دانیم انجام مطالعات ارزیابی استراتژیک زیست‌محیطی منطقه غرب کارون، انجام مطالعات مدیریت و پایش زیست‌محیطی میدان سهراب و همچنین انجام مطالعات ارزیابی توان اکولوژیک تالاب هورالعظیم، فرآیندهای زمان‌بری محسوب می‌شود و به دلیل مشترک بودن میدان سهراب با کشور عراق، باید تکلیف مجوز آن زودتر مشخص شود، ولی برای سازمان محیط‌زیست مهم است که پیش از صدور هرگونه مجوز برای انجام فعالیت‌های نفتی جدید در منطقه، ابتدا ابهامات موجود درباره فعالیت‌های قبلی رفع شود.
به گزارش دیده بان ایران، با وجود این که مسئولان وزارت نفت و سایر بخش‌های اقتصادی دولت به دلیل مشترک بودن میدان نفتی سهراب با کشور عراق برای صدور مجوز محیط‌زیستی طرح توسعه این میدان که شامل حفر ۲۰ حلقه چاه جدید در فاز اول و ۱۲ حلقه چاه دیگر در فاز دوم است، عجله دارند، سازمان حفاظت محیط‌زیست پیش‌شرط‌هایی از جمله لزوم انجام مطالعات ارزیابی استراتژیک زیست‌محیطی (SEA) منطقه غرب کارون، لزوم انجام مطالعات مدیریت و پایش زیست‌محیطی میدان سهراب و همچنین لزوم انجام مطالعات ارزیابی توان اکولوژیک تالاب هورالعظیم را به عنوان پیش‌شرط‌های صدور مجوز این پروژه تعیین کرده است.
مدتی است که مساله صدور یا عدم صدور مجوز محیط‌زیستی طرح توسعه «میدان نفتی سهراب» به چالش مهمی در سطوح کلان تصمیم‌گیری کشور تبدیل شده است، زیرا با توجه به مشترک بودن این میدان نفتی با کشور عراق، توسعه آن از نظر استراتژیک برای دولت اهمیت دارد و این در حالی است که صرفا با اجرای فاز اول این پروژه براساس روش فعلی مد نظر وزارت نفت یعنی استحصال خشکی و حفاری عمودی، نیاز به خشک کردن حداقل ۱۸ هکتار از تالاب هورالعظیم وجود دارد؛ تالابی که همین حالا بر اثر فعالیت‌های نفتی گسترده در چهار میدان نفتی اطراف آن و البته عدم تامین کافی حقابه توسط وزارت نیرو با مشکلات زیادی دست‌وپنجه نرم می‌کند و حالا وزارت نفت به‌دنبال خشک کردن بخش‌هایی از آن است که در ورودی رودخانه کرخه قرار دارند و خشک کردن این بخش‌ها می‌تواند در بلندمدت به نابودی کل تالاب منجر شود.
به همین دلیل، مسئولان سازمان حفاظت محیط‌زیست هنوز هیچ مجوزی برای اجرای طرح توسعه میدان سهراب صادر نکرده‌اند و تاکید دارند که پیش از اجرای هر پروژه نفتی جدیدی در محدوده هورالعظیم، باید مطالعات ارزیابی توان اکولوژیک تالاب انجام شود. البته در سال‌های قبل مجوز محیط‌زیستی حفر ۲ حلقه چاه در قالب ایجاد ۲ محوطه سرچاهی (پَد) در این میدان نفتی داده شده و در حال حاضر، مجری طرح توسعه میدان نفتی سهراب که یک شرکت خصوصی است که زیر نظر وزارت نفت فعالیت می‌کند، برای حفر ۲۰ حلقه چاه جدید در فاز اول و ۱۲ حلقه چاه دیگر در فاز دوم درخواست مجوز کرده است.
در همین راستا، گزارش ارزیابی اثرات زیست‌محیطی طرح توسعه میدان سهراب حدود دو ماه قبل به دفتر ارزیابی سازمان حفاظت محیط‌زیست تحویل داده شد و پس از برگزاری جلسات کمیته فنی – کارشناسی پروژه در هفته‌های متمادی، در نهایت در روز ۲۲ آذر جلسه کمیته ارزیابی زیست‌محیطی برای تعیین تکلیف این طرح برگزار شد و در حالی که مسئولان وزارت نفت انتظار داشتند که در آن جلسه مجوز نهایی پروژه صادر شود، به دلیل مخالفت مدیران ستادی سازمان محیط‌زیست و همچنین مسئولان اداره‌کل حفاظت محیط‌زیست استان خوزستان با شیوه پیشنهادشده توسط مدیران نفتی برای اجرای طرح توسعه میدان سهراب، صدور مجوز محیط‌زیستی طرح فعلا به زمان دیگری موکول شده است.
حیات هورالعظیم با توسعه میدان نفتی سهراب در خطر است
تالاب بین‌المللی هورالعظیم از گذشته با احداث یک دایک مرزی بین ایران و عراق به دو بخش تقسیم شده است و در دهه‌های اخیر در قسمت ایرانی آن نیز چهار دایک یا همان دیواره‌های جداکننده کشیده شده که این تالاب را به پنج مخزن جداگانه تقسیم کرده است که البته دریچه‌هایی بین آنها وجود دارد. در این میان، فعالیت‌های نفتی، تامین نشدن کافی حقابه، خشکسالی‌های پیاپی و سایر مشکلات زیست‌محیطی باعث شده است که در سال‌های اخیر مخازن شماره ۳، ۴ و ۵ تالاب به طور کامل خشک شوند و در حال حاضر آب تنها در مخزن‌های شماره ۱ و ۲ هورالعظیم وجود دارد.
با این وجود اما محل اجرای طرح توسعه میدان نفتی سهراب، مخزن شماره یک تالاب هورالعظیم است که از معدود بخش‌های دارای آب تالاب محسوب می‌شود. این در حالی است که براساس روش فعلی پیشنهادی وزارت نفت، ۱۸ هکتار از تالاب صرفا در فاز اول اجرای پروژه خشک خواهد شد و با توجه به این که بخشی از این محدوده در ورودی رودخانه کرخه به عنوان مهمترین منبع تامین‌کننده آب هورالعظیم قرار دارد، در صورت اجرای این روش، در بلندمدت خطر نابودی کل تالاب و تهدید حیات آن وجود دارد.
البته باید توجه داشت که فعالیت میدان نفتی سهراب عملا از اواخر دهه ۸۰ و با حفر دو حلقه چاه آغاز شده بود؛ چاه‌هایی که در زمان حفرشان مجوزی نداشتند و مجوز محیط‌زیستی آنها بعدا به همراه مجوز کشیدن ۴۰ کیلومتر خطوط انتقال نفت مربوط به این چاه‌ها صادر شده است.
در این میان، با وجود این که شرکت خصوصی مجری طرح، وزارت نفت و البته دیگر بخش‌های اقتصادی دولت به‌شدت پیگیر شروع طرح توسعه میدان نفتی سهراب هستند، سازمان محیط‌زیست تا امروز هیچ مجوزی برای این پروژه صادر نکرده است. در آخرین جلسه برگزارشده در کمیته ارزیابی زیست‌محیطی سازمان نیز تاکید شده است که به دلیل احتمال بروز آسیب‌های گسترده و خشک‌شدن بخش‌های قابل توجهی از تالاب با روش پیشنهادی فعلی، سازمان محیط‌زیست فعلا با صدور مجوز برای اجرای این طرح موافق نیست و وزارت نفت باید مطالعات مربوط به روش‌های فنی دیگر از جمله روش حفاری مایل را انجام دهد.
به عبارت دیگر، در جلسه برگزارشده در تاریخ ۲۲ آذر، این‌طور تصویب شد که مجری طرح باید بررسی‌های فنی لازم درباره خروج محوطه‌های سرچاهی از محدوده تالاب با استفاده از روش حفاری مایل یا هر روش دیگری که نیاز به خشک کردن تالاب در آن وجود نداشته باشد را انجام دهد که در صورت عملی بودن این کار، بخش زیادی از نگرانی‌ها درباره خشک شدن هورالعظیم رفع خواهد شد. انجام مطالعات ارزش‌گذاری اقتصادی و خدمات اکوسیستمی هورالعظیم، انجام مطالعات مربوط به ارزیابی میزان توان و تاب‌آوری تالاب و انجام مطالعات ارزیابی استراتژیک زیست‌محیطی (SEA) در منطقه غرب کارون نیز از دیگر مواردی بود که در جلسه اخیر کمیته ارزیابی، به عنوان پیش‌شرط‌های صدور مجوز محیط‌زیستی پروژه به تصویب رسید.
مخالفت محیط‌زیست خوزستان با روش پیشنهادی وزارت نفت برای اجرای طرح
«موسی مدهجی»، رئیس اداره تالاب‌های اداره‌کل حفاظت محیط‌زیست استان خوزستان در همین راستا با تاکید بر این که اداره‌کل متبوع او با روش پیشنهادی وزارت نفت برای اجرای طرح توسعه میدان نفتی سهراب یعنی ایجاد محوطه‌های سرچاهی در دل تالاب و خشکاندن بخشی از هورالعظیم مخالف است، عنوان کرد: روش پیشنهادی مسئولان وزارت نفت و شرکت مجری طرح، نیاز به استحصال خشکی یا همان خشک کردن بخش‌های زیادی از قسمت‌های دارای آب هورالعظیم دارد که می‌تواند تبعات خطرناکی را برای محیط‌زیست منطقه به همراه داشته باشد؛ این در حالی است که می‌توان روش‌هایی را برای اجرای پروژه بررسی کرد که در آنها نیازی به استحصال خشکی نباشد.
وی افزود: در جلسه‌ای که اخیرا در ستاد سازمان محیط‌زیست برگزار شد، هم مسئولان اداره‌کل محیط‌زیست استان و هم مدیران ستادی سازمان با شرایط پیشنهادشده توسط وزارت نفت برای اجرای این پروژه یعنی خشک کردن تالاب و انجام حفاری عمومی مخالفت کردند و خواهان تغییر روش اجرای طرح بودند؛ زیرا محیط‌زیست تلاش می‌کند که مجوز میدان نفتی سهراب صرفا در شرایطی صادر شود که حداقل آسیب به تالاب وارد شود و نیاز به پایین‌ترین سطح از خشک کردن هورالعظیم در فرآیند اجرای پروژه وجود داشته باشد.
این مقام مسئول در اداره‌کل حفاظت محیط‌زیست خوزستان ادامه داد: محیط‌زیست استان از سال‌ها پیش این پیشنهاد را به وزارت نفت داده بود که حفاری‌های لازم برای احداث چاه‌های جدید در میدان سهراب از بیرون تالاب هورالعظیم انجام شود و این حفاری‌ها به صورت مایل و از زیر زمین به تالاب برسد تا دیگر نیازی به خشک کردن بخش‌هایی از هورالعظیم برای توسعه میدان نباشد و کمترین خاکریزی و استحصال اراضی در این پروژه انجام شود، اما وزارت نفت تا کنون با این پیشنهاد موافقت نکرده است.
وی همچنین خاطرنشان کرد: مسئولان وزارت نفت معتقدند که انجام حفاری‌های مایل در محدوده تالاب هورالعظیم از نظر فنی ممکن نیست، اما تا کنون مطالعات کافی در این زمینه انجام نشده است. این وزارتخانه در طول سال‌های گذشته پیشنهادهای مختلفی را درباره تعداد چاه‌ها، تعداد پَدها (محوطه‌های سرچاهی) و مکان‌های حفر چاه در طرح توسعه میدان نفتی سهراب مطرح کرده است، ولی تا کنون توافق مشترکی بین سازمان محیط‌زیست و وزارت نفت بر سر این مسائل به دست نیامده و به همین دلیل، موضوع صدور مجوز محیط‌زیستی طرح هنوز به نتیجه نرسیده است.
لزوم انجام مطالعات ارزیابی توان اکولوژیک تالاب، پیش از شروع هر پروژه نفتی جدید
مدهجی با بیان این که نقاط پیشنهادی وزارت نفت برای ایجاد محوطه‌های سرچاهی جدید، در محدوده امن و دست‌نخورده تالاب هورالعظیم قرار گرفته است، تاکید کرد: نظر غیرقطعی سازمان محیط‌زیست این است که حتی اگر قرار بر صدور مجوز اجرای طرح توسعه میدان نفتی سهراب باشد، بهتر است مجوزهای لازم برای ایجاد هر محوطه سرچاهی به صورت جداگانه صادر شود، یعنی ابتدا برای یک محوطه مجوز داده شود و پس از آن عملکرد مجری طرح مورد ارزیابی قرار گیرد تا در صورت پایبندی به ضوابط زیست‌محیطی، مجوز ایجاد محوطه سرچاهی بعدی صادر شود.
رئیس اداره تالاب‌های اداره‌کل حفاظت محیط‌زیست خوزستان ادامه داد: در حال حاضر در تمام بخش‌های شمالی، میانی و جنوبی تالاب هورالعظیم، فشار مضاعفی بخصوص از ناحیه فعالیت‌های نفتی گسترده به تالاب وارد می‌شود و در چنین شرایطی، تاکید اداره‌کل محیط‌زیست استان این است که پیش از شروع اجرای هر پروژه نفتی جدیدی در محدوده هورالعظیم، مطالعات ارزیابی توان اکولوژیک و ظرفیت بُرد تالاب انجام شود تا مشخص شود که آیا هورالعظیم از توان لازم برای حفر چاه‌های نفتی جدید برخوردار است یا خیر.
وی در ادامه خاطرنشان کرد: سال گذشته معاونت محیط‌زیست دریایی و تالاب‌ها از معاونت محیط‌زیست انسانی سازمان حفاظت محیط‌زیست درخواست کرد که ابتدا مطالعات استراتژیک مربوط به ارزیابی توان اکولوژیک تالاب انجام شود و بعد از آن درباره توسعه میدان نفتی سهراب یا حفر هر چاه نفت دیگری در دل تالاب هورالعظیم تصمیم‌گیری شود؛ اکنون نیز موضوع این انجام این مطالعات در دست بررسی قرار دارد. البته در طرح توسعه میدان سهراب، مساله فقط جانمایی محوطه‌های سرچاهی جدید نیست، بلکه پس از حفر چاه‌های مربوطه، باید خطوط انتقال برق، گاز و آب شور و همچنین جاده‌های دسترسی به محوطه‌های سرچاهی از محدوده خشکی نیز ایجاد شود که این موارد در کنار لوله‌های متعدد انتقال نفت که در دل تالاب کشیده خواهد شد، می‌تواند به تشدید آسیب‌های زیست‌محیطی ناشی از اجرای این پروژه دامن بزند.
تاکید رئیس فراکسیون محیط‌زیست بر لزوم تغییر روش اجرای طرح سهراب
سمیه رفیعی، رئیس فراکسیون محیط‌زیست مجلس شورای اسلامی نیز ضمن ابراز مخالفت با شیوه پیشنهادشده توسط وزارت نفت برای اجرای طرح توسعه میدان نفتی سهراب، اظهار داشت: بررسی گزارش ارزیابی زیست‌محیطی طرح توسعه میدان سهراب نشان می‌دهد که شرکت مجری طرح و وزارتخانه محترم نفت به ملاحظات محیط‌زیستی توجه کافی نداشته‌اند و با توجه به این که همین حالا بخش‌های زیادی از هورالعظیم خشک شده است، نباید با اجرای پروژه‌های جدید به تسریع روند از بین رفتن این تالاب ارزشمند دامن زده شود.
این نماینده مجلس تاکید کرد: حتی اگر دولت اصرار دارد که میدان نفتی سهراب را به دلیل اهمیت استراتژیک آن و مشترک بودن با کشور همسایه توسعه دهد، این پروژه حتما باید به گونه‌ای اجرا شود که کمترین آسیب را به تالاب بزند و تا حد امکان باعث خشک شدن هیچ بخشی از هوارالعظیم نشود؛ به همین دلیل است که بسیاری از کارشناسان بر لزوم تغییر روش پیشنهادشده توسط وزارت نفت برای طرح توسعه میدان سهراب تاکید دارند و معتقدند خشکاندن قسمت‌هایی از تالاب نمی‌تواند تنها روش فنی ممکن برای اجرای این طرح باشد.
رئیس فراکسیون محیط‌زیست مجلس ادامه داد: با توجه به این که رئیس‌جمهور محترم بارها تاکید کرده‌اند که در دولت سیزدهم توسعه فرع بر محیط‌زیست است، از مسئولان وزارت نفت و سایر تصمیم‌گیران دولت می‌خواهیم که حتما در اجرای پروژه‌هایی مانند طرح توسعه میدان نفتی سهراب، ملاحظات محیط‌زیستی را به صورت جدی مد نظر قرار دهند؛ بخصوص که خشک شدن هورالعظیم، می‌تواند این تالاب را یک کانون گرد و غبار تبدیل کند و علاوه بر این که کسب‌وکار کشاورزان و دامداران حاشیه تالاب با مشکل مواجه خواهد شد، چالش جدیدی نیز در استان خوزستان به وجود خواهد آمد.
وی همچنین گفت: بهتر است که وزارت نفت مطالعات لازم را انجام دهد تا مشخص شود که آیا امکان اجرای این پروژه بدون خشک کردن بخش‌هایی از تالاب هورالعظیم وجود دارد یا خیر؟ اگر چنین امکانی فراهم باشد، حتما باید حفاری‌ها، لوله‌گذاری‌ها، برق‌کشی‌ها و سایر قسمت‌های عملیات اجرایی پروژه به شکلی انجام شود که خشک شدن تالاب را به همراه نداشته باشد تا مشکل جدیدی به مشکلات مردم خوزستان اضافه نشود.
عملکرد قبلی مجری طرح، مبنای صدور محیط‌زیستی جدید خواهد بود
سعید کریمی، مدیرکل دفتر ارزیابی زیست‌محیطی سازمان حفاظت محیط‌زیست نیز درباره علت‌های عدم موافقت این سازمان با اجرای طرح توسعه میدان نفتی سهراب در جلسه اخیر کمیته ارزیابی پروژه توضیح داد: یکی از مهمترین مبانی تصمیم‌گیری درباره توسعه هر پروژه‌ای، بررسی عملکرد قبلی مجری طرح در آن پروژه یا سایر طرح‌های مشابه است؛ به نحوی که اگر یک نهاد عمومی یا خصوصی تا کنون در اجرای پروژه‌های خود به محیط‌زیست آسیب زده باشد، صدور مجوز برای توسعه فعالیت‌های آن نهاد با دشواری مواجه خواهد شد.
وی افزود: نمی‌توان انکار کرد که در سراسر جهان، فعالیت‌های نفتی با چالش‌های محیط‌زیستی گوناگونی همراه است که بعضا اجتناب‌ناپذیر هستند، ولی هم در ایران و هم در سایر کشورها، در مواردی مشاهده شده است که شرکت‌های نفتی توجه لازم را به الزامات زیست‌محیطی نداشته و به طبیعت آسیب زده‌اند. البته سازمان محیط‌زیست تا کنون بارها درباره لزوم رعایت ضوابط محیط‌زیستی در پروژه‌های گوناگون به وزارت نفت و شرکت‌های تابعه آن تذکر داده است و بخصوص در دولت سیزدهم، سختگیری‌های محیط‌زیستی برای پروژه‌های نفتی بیشتر شده است.
احتمال حفر ۸۰۰ چاه جدید در طرح توسعه میدان نفتی آزادگان جنوبی
این مقام مسئول در سازمان محیط‌زیست در بخش دیگری از صحبت‌های خود به دیده بان ایران گفت: در حال حاضر وزارت نفت در محدوده اطراف تالاب هورالعظیم، اجرای پروژه‌های مختلفی را در دستورکار دارد که یکی از آنها طرح توسعه میدان آزادگان جنوبی است که احتمال دارد تا حدود ۸۰۰ حلقه چاه در این پروژه حفر شود. این در حالی است که همین حالا طرح‌هایی نظیر توسعه میادین نفتی آزادگان شمالی، یاران شمالی و یاران جنوبی نیز در منطقه غرب رودخانه کارون در استان خوزستان در دست اجرا قرار دارد.
به گفته کریمی، در چنین شرایطی وزارت نفت به دنبال آن است که در فاز اول طرح توسعه میدان نفتی سهراب ۲۰ حلقه چاه حفر شود و حتی این درخواست نیز توسط مسئولان وزارتخانه و شرکت خصوصی مجری طرح مطرح شده است که در فاز دوم پروژه هم ۱۲ حلقه چاه دیگر حفر شود. همچنین براساس اظهارات مدیرکل دفتر ارزیابی زیست‌محیطی سازمان حفاظت محیط‌زیست، وزارت نفت به‌دنبال افزایش میزان استخراج نفت از چاه‌های قبلی حفرشده در محدوده تالاب هورالعظیم است که این کار نیز جز با حفر چاه‌های تزریقی جدید ممکن نیست.
آسیب‌های محیط‌زیستی ناشی از فعالیت‌های نفتی غرب کارون انکارناپذیر است
کریمی همچنین تاکید کرد: افزایش دکل‌های نفتی، گسترش لوله‌گذاری‌ها، کشیدن خطوط برق بیشتر و توسعه لوله‌های انتقال آب شور دریا به چاه‌های موجود، از جمله دیگر برنامه‌هایی است که وزارت نفت برای توسعه زیرساخت‌های تولید نفت در میادین مختلف منطقه غرب کارون در دستورکار دارد. حال اگر هرکدام از این فعالیت‌ها تحت کنترل نباشد، می‌تواند آسیب‌هایی را برای محیط‌زیست منطقه در پی داشته باشد و حتی از ظرفیت بُرد تالاب نیز عبور کند و خسارت‌های جبران‌ناپذیری را به هورالعظیم وارد کند.
وی در ادامه گفت: آسیب‌های محیط‌زیستی ناشی از فعالیت‌های نفتی که در طول سال‌های گذشته در منطقه غرب کارون انجام شده است، انکارناپذیر است. بر این اساس، اداره‌کل حفاظت محیط‌زیست استان خوزستان تاکید دارد که ابتدا باید مطالعات جامعی درباره خسارت‌های ناشی از فعالیت‌های نفتی قبلی بر محیط‌زیست منطقه انجام شود تا متوجه شویم تا امروز چه اتفاقاتی برای طبیعت غرب کارون رخ داده است و این طبیعت چه ظرفیتی برای توسعه فعالیت‌های نفتی در آینده دارد.
لزوم انجام مطالعات ارزیابی استراتژیک زیست‌محیطی در منطقه غرب کارون
کریمی با بیان این که با توجه به آسیب‌های واردشده به محیط‌زیست منطقه غرب رودخانه کارون و محدوده تالاب هورالعظیم بر اثر انجام فعالیت‌های نفتی متعدد در گذشته، یکی از پیش‌شرط‌های سازمان محیط‌زیست برای صدور مجوز طرح توسعه میدان نفتی سهراب، انجام مطالعات ارزیابی استراتژیک زیست‌محیطی (SEA) در این منطقه است، اظهار داشت: سازمان محیط‌زیست از گذشته به وزارت نفت و شرکت‌های تابعه آن ابلاغ کرده است که پیش از توسعه فعالیت‌های نفتی جدید در منطقه غرب کارون، حتما باید این منطقه از نظر محیط‌زیستی تحت ارزیابی استراتژیک قرار گیرد تا متوجه شویم اولا وضعیت کنونی فعالیت‌های نفتی و آسیب‌های زیست‌محیطی ناشی از آنها چگونه است و ثانیا بدانیم که سیمای فعالیت‌های نفتی این محدوده در پنج سال یا ده سال آینده چگونه خواهد بود.
این مقام مسئول در سازمان حفاظت محیط‌زیست خاطرنشان کرد: اکنون با شرایطی مواجه هستیم که شرکت‌های تابعه وزارت نفت هر از گاهی از سازمان محیط‌زیست درخواست می‌کنند که برای اجرای طرح‌های توسعه‌ای گوناگون مجوز صادر کند؛ این در حالی است که اجرای هرکدام از این طرح‌ها می‌تواند با حفر چاه‌های جدید، نصب دکل‌های تازه، لوله‌‌گذاری‌های جدید یا کشیدن خطوط برق جدید همراه باشد که همه این‌ها مخاطراتی را برای محیط‌زیست منطقه به همراه دارد؛ بنابراین سازمان محیط‌زیست باید بداند که مجموعه وزارتخانه نفت در طول سال‌های آینده چه برنامه‌ای را در مقیاس کلان برای توسعه فعالیت‌های نفتی در منطقه غرب کارون دارد تا براساس آن، ملاحظات محیط‌زیستی لازم برای اجرای هرکدام از این طرح‌ها بررسی و اعلام شود.
لزوم رفع ابهامات فعالیت‌های نفتی قبلی پیش از صدور مجوز فعالیت‌های جدید
کریمی با تاکید بر این که انجام مطالعات مدیریت و پایش زیست‌محیطی میدان نفتی سهراب از دیگر پیش‌شرط‌های سازمان محیط‌زیست برای صدور مجوز طرح توسعه میدان نفتی سهراب است، عنوان کرد: از گذشته فعالیت‌هایی در میدان سهراب انجام شده است و ما باید ببینیم فعالیت‌های گذشته چه تاثیری بر محیط‌زیست منطقه گذاشته تا براساس آن تصمیم بگیریم که برای اجرای طرح‌های توسعه‌ای در میادین واقع‌شده در محدوده تالاب هورالعظیم مجوز صادر کنیم یا خیر؛ انجام این مطالعات همچنین به ما کمک می‌کند که بتوانیم برنامه راهکارهای کاهش آلایندگی‌ها و اثرات زیست‌محیطی فعالیت‌های انجام‌شده در گذشته و فعالیت‌های آینده را به شرکت مجری طرح اعلام کنیم.
مدیرکل دفتر ارزیابی زیست‌محیطی سازمان حفاظت محیط‌زیست ادامه داد: تا زمانی که مطالعات مدیریت و پایش زیست‌محیطی میدان نفتی سهراب و همچنین مطالعات ارزیابی توان اکولوژیک تالاب انجام نشود و نتایج آن به دست سازمان محیط‌زیست نرسد، نمی‌توان درباره آینده میدان نفتی سهراب به صورت قطعی اظهار نظر کرد؛ بخصوص که اقدامات عملیاتی مربوط به توسعه میدان سهراب تنها به حفر تعدادی حلقه چاه جدید محدود نمی‌شود و لوله‌گذاری‌ها، برق‌کشی‌ها و سایر فعالیت‌های مربوطه نیز می‌تواند مخاطراتی را برای محیط‌زیست منطقه غرب کارون و محدوده هورالعظیم به همراه داشته باشد.
وی در پایان تصریح کرد: از نظر ما باید ابتدا ابهامات مربوط به فعالیت‌های گذشته در تمام منطقه غرب کارون برطرف شود و سیمای فعالیت‌های نفتی آینده این منطقه نیز شفاف شود تا بعد ضوابط و الزامات لازم برای صدور مجوز هرگونه فعالیت نفتی جدید را تعیین کنیم. البته می‌دانیم انجام مطالعات ارزیابی استراتژیک زیست‌محیطی منطقه غرب کارون، انجام مطالعات مدیریت و پایش زیست‌محیطی میدان سهراب و همچنین انجام مطالعات ارزیابی توان اکولوژیک تالاب هورالعظیم، فرآیندهای زمان‌بری محسوب می‌شود و به دلیل مشترک بودن میدان سهراب با کشور عراق، باید تکلیف مجوز آن زودتر مشخص شود، ولی برای سازمان محیط‌زیست مهم است که پیش از صدور هرگونه مجوز برای انجام فعالیت‌های نفتی جدید در منطقه، ابتدا ابهامات موجود درباره فعالیت‌های قبلی رفع شود.
پربينندهترين مطالب و خبرها
پربحثترين مطالب و خبرها
