گروه جامعه: هر ساله با آغاز فصل سرما و شروع فرایند مازوتسوزی یافتن مقصر برای آلودگی هوا آغاز میشود و موضوع به انجام چند مصاحبه خبری خلاصه میشود. در نهایت با پایان یافتن فصل سرما و یا بارش باران، موضوع به فراموشی سپرده میشود. اما این بار گروهی از شهروندان اراک در اعتراض به استفاده از مازوت در نیروگاه حرارتی شازند که به آلودگی شدید هوای این کلانشهر منجر شده در روز سهشنبه 12 دی ماه و متعاقب آن در روز سهشنبه 19 دی ماه در محوطه باغ ملی این شهر تجمع کرده و اعتراض سکوت برگزار کردند.
عدم مازوتسوزی مطالبه به حق مردم شهر اراک است
یک فعال مدنی نیز با بیان اینکه موضوع عدم مازوتسوزی مطالبه به حق مردم شهر اراک است، گفت: مطالبهای مبنی بر اینکه که در جوار یک کلانشهر آلوده مانند اراک که از یک سو صنعتی است، از سوی دیگر تعداد زیادی خودرو در آن تردد دارد، مهمتر اینکه در فصل زمستان با پدیده وارونگی دما مواجه است و آلودگیهای بسیاری را متحمل میشود، مازوت سوزانده نشود. مردم شهر اراک این موضوع را حق خود میدانند که این مطالبه را داشته باشند تا نیروگاه حرارتی شازند در فصل زمستان از سوخت مازوت استفاده نکند.
علی بیگی افزود: موضوع اصلی این است که سوخت مازوتی که نیروگاه حرارتی شازند استفاده میکند در بدترین حالت خود قرار دارد و بیکیفیتترین نوع مازوت محسوب میشود. این نوع مازوت که در نیروگاه شازند سوزانده میشود، قابل اشتعال نیست. پالایشگاه شازند مازوت استاندارد را که به عنوان سوخت به کار میرود و قابل اشتعال است و غلظت بسیار کمی دارد و در نوع خود استاندارد محسوب میشود، به مجموعه کشتیرانی میفروشد!
وی ادامه داد: برای سوختن مازوت در کورههای نیروگاه حرارتی شازند، این مجموعه از سهمیه مختصر گاز که در اختیار دارد استفاده میکند و با استفاده از گاز موجود مخازن مازوت را داغ میکند تا از غلظت مازوت کاسته شود و به وضعیت اشتعال برسد. این فرایند آلودگی عجیب و فاجعهباری در هوا منتشر میکند که معلوم نیست چه میزان آلایندههای ناشی از گوگرد، دیاکسیدگوگرد، روغن و ... دارد. در این فرایند روزانه در حدود 500 تن گوگرد وارد هوای شهر اراک میشود و شهروندان اراک آن را تنفس کرده و به ریههای خود وارد میکنند.
این فعال مدنی اظهار داشت: دودی که از دودکشهای نیروگاه حرارتی شازند در هوا منتشر میشود به دلیل سنگین بودن به جای آنکه به سمت بالا حرکت کند، کاملاً به سمت پایین میرود و در جهت شهر اراک حرکت میکند. شهر اراک نیز یک دشت است و در ارتفاع کمتری نسبت به اطراف خود قرار گرفته است و به همین سبب آلودگیهای ناشی از مازوتسوزی و فعالیتهای نیروگاه حرارتی شازند بر روی شهر مینشیند.
بیگی تصریح کرد: بر فرض اینکه کمبود گاز و یا کمبود برق در کشور وجود دارد و نمیتوان به میزان لازم گاز و برق تولید کرد تا ناترازی در کشور جبران شود. اما پرسش اینجاست که آیا سلامت مردم و شهروندان آنقدر ارزش ندارد که دولت بخشی از درآمد خود و بودجه را به این موضوع اختصاص دهد که از کشورهای دیگر گاز یا برق وارد کرده و خریداری کند، تا مازوتسوزی نه تنها در شهر اراک، بلکه در تمام کشور متوقف شود.
وی بیان داشت: بنابراین این موضوع حق شهروندان اراک است که بخواهند به هر طریقی نسبت به مازوتسوزی اعتراض داشته باشند. در این راستا به دلیل آنکه تمامی راههای قانونی را برای اعتراض به مازوتسوزی طی کردهایم و هیچ یک از این راهها در بازه زمانی 3 تا 4 سال گذشته به نتیجه نرسیده بود، تجمع اعتراض به مازوتسوزی در اراک برگزار شد. بر اساس تصمیماتی که با دوستان محیطزیستی اتخاذ شد، برگزاری تجمع آخرین راه باقیمانده برای اعتراض به مازوتسوزی بود. در این راستا مکاتبات لازم با شورای تأمین استان مرکزی انجام شد و به این شورا اعلام کردیم که قرار است تجمع اعتراض به مازوتسوزی برگزار کنیم.
این فعال مدنی اضافه کرد: این تجمع در کمال آرامش و در سکوت کامل با شعارهایی که به صورت نوشته در دستان مردم بود، برگزار شد و هیچگونه حاشیهای در این تجمع اتفاق نیفتاد. تعداد افرادی هم که در این تجمع شرکت کرده بودند حدود 500 نفر بود که با استقبال خوبی از سوی مردم روبرو شد. بر اساس اصول قانونی و بر اساس اصل 27 قانون اساسی این تجمعها تا روزی که مازوتسوزی کاملاً متوقف شود، ادامه خواهد داشت.
ابهامات جدی در مورد علت مازوتسوزی در نیروگاهها وجود دارد
مدیرعامل مؤسسه محیطزیستی بوم فناوران مرکزی در اعتراض به مازوتسوزی در نیروگاه حرارتی شازند، گفت: در حال حاضر با وجود بحثهای کارشناسی فراوان و اظهارنظرهای مسئولین کشور در سطوح مختلف، هنوز ابهامات جدی و بیپاسخی در مورد علت مازوتسوزی در نیروگاهها وجود دارد. از جمله اینکه کشوری که عنوان سومین تولیدکننده بزرگ گاز جهان را یدک میکشد، چرا اینقدر دچار ناترازی گاز است؟ آن هم در فصلهای پاییز و زمستان نسبتاً گرمی که با آن روبرو هستیم.
حمیدرضا مهاجرانی افزود: موضوع دیگر اینکه چرا مازوت به طور استاندارد و با غلظت گوگرد پایین تولید نمیشود تا امکان صدور آن به خارج از کشور جهت مصارفی همچون سوخت کشتیها فراهم شود. حالا که غیراستاندارد است، باچه توجیهی دود آن باید به حلق مردم بیگناه برود؟ سئوال مهمتر اینکه سلامت جسمانی و روانی مردم مناطق اطراف نیروگاههای مازوتسوز کشور تا چه حد برای مسئولین ذیربط اهمیت دارد؟
وی ادامه داد: این سئوالات و ابهامات مشابه بارها از طریق مهمترین ارکان مردمسالاری یعنی مطبوعات و سازمانهای مردم نهاد مطرح و پیگیری شده است، اما گوش شنوایی وجود ندارد. در سطح استان مرکزی سازمانهای مردم نهاد، تشکلها و اقشار مختلف جامعه، گامهای بزرگتری در راستای رفع این معضل برداشتند و شکایتنامهای را تنظیم و ارائه کردند. اما باز هم نتیجهای حاصل نشد.
مدیرعامل مؤسسه محیطزیستی بوم فناوران مرکزی اظهار داشت: اینکه عنوان شده در استانهای دیگر مازوتسوزی نداریم، به بازخورد ضعیف و تعامل ضعیفتر مسئولین استان با مسئولان کشوری نیز باز میگردد. این قدرت چانهزنی پایین و در نهایت عدم امکان تأمین امنیت جانی مردم شریف استان، هر دلیلی که داشته باشد، تنها یک راه عزتمندانه را پیش پای مسئولان مربوطه میگذارد: «استعفا!»
مهاجرانی تصریح کرد: شهروندان اراک نیز تمامی راههای لازم برای رساندن پیامها و برآورده شدن خواستههای به حق خود را طی کرده و پشت سر گذاشتهاند و متأسفانه تاکنون هیچکدام نتیجهای در پی نداشته است. بنابراین شهروندان اراک راهپیمایی اعتراضی همراه با سکوت و صرفاً با پلاکاردهایی حاوی مضامین کارشناسی شده برگزار کردند که امید است بالاخره به آن رسیدگی شود. سرمایه اجتماعی، به ویژه چنین شهروندان شریف و منضبطی که الگوی صبر و متانت هستند، باید نزد مسئولین از هر سرمایه مادی ارزشمندتر و قابل ترجیحتر باشد. اگر مسئولین خود را شایسته چنین مردم شریفی میدانند، باید در عمل قدردان آنها باشند.