شوره‌زاری که روزی نامش دریاچه بود

دریاچه ارومیه که در گذشته مساحت آن ۵ هزار و ۲۰۰ کیلومتر مربع بود، وسعت آن در آبان ماه سال‌جاری به ۱۷۹ کیلومتر مربع رسید و می‌توان گفت بیش از ۹۵ درصد آب این دریاچه خشک شده و تنها ۴ درصد آن باقیمانده است.
با کلید خوردن طرح انتقال آب از رودخانه زاب به دریاچه ارومیه که در اسفند ماه سال گذشته آغاز شد، امیدواری‌ها برای احیای نگین فیروزه‌ای آذربایجان قوت یافت اما با گذشت ۱۱ ماه از افتتاح پروژه و انتقال ۶۰۰ میلیون متر مکعب آب به دریاچه، هیچ بهبودی در وضعیت کنونی دریاچه حاصل نشد و این زیستگاه همچنان بین مرگ و زندگی دست و پا می‌زند.

از سوی دیگر به گفته کارشناسان ۵۱ درصد حقابه دریاچه ارومیه از طریق ۲ رودخانه سیمینه رود و زرینه رود تامین می‌شود ولی آذربایجان شرقی به جای انتقال آن به دریاچه ارومیه این آب را برای استفاده شرب و صنعتی به تبریز منتقل می‌کند و در حقیقت می‌توان گفت شاهرگ اصلی دریاچه ارومیه که این ۲ رودخانه هستند، قطع شده است.

شاهرگ اصلی دریاچه ارومیه توسط تبریز قطع شده است
سید سلمان ذاکر (نماینده مردم ارومیه در مجلس) با بیان اینکه دریاچه ارومیه تنها متعلق به ارومیه نیست و یک موضوع ملی و جهانی است، گفت: اجازه کوتاهی در مورد دریاچه ارومیه به مسئولان را نمی‌دهیم.ذاکر افزود: در حال حاضر بدنبال راهکارهایی از قبیل بارورسازی ابرها، و توسعه آبیاری قطره‌ای در اراضی کشاوری حوضه آبریز دریاچه ارومیه هستیم تا وضعیت کنونی دریاچه ارومیه را بهبود بخشیم.

این نماینده مجلس با انتقاد از انتقال حقابه دریاچه ارومیه از رودخانه‌های سیمینه و زرینه رود  به تبریز گفت: در حقیقت با انتقال آب این دو رودخانه به تبریز شاهرگ دریاچه ارومیه قطع شده و چندین بار خواستیم تا تبریز برای خود آب جایگزین پیدا کند و از استاندار نیز می‌خواهیم مانع انتقال حقابه دریاچه ارومیه برای مصارف شرب و صنعتی به تبریز شود.وی با بیان اینکه، زیر ساخت‌های سخت افزاری دریاچه ارومیه در حال اتمام و تکمیل است، گفت: در همین راستا مدل سوم تصفیه خانه فاضلاب ارومیه افتتاح و سالانه ۵۰ میلیون متر مکعب پساب تصفیه شده به دریاچه ارومیه منتقل می شود.

با روند کنونی امیدی به احیای دریاچه ارومیه وجود ندارد
سیدهادی بهادری (رئیس اسبق ستاد احیای دریاچه ارومیه) نیز با بیان اینکه، روند احیای دریاچه ارومیه از ۲ سال گذشته به سراشیبی افتاده و تاثیر منفی بر روی ساکنان این منطقه گذاشته است، گفت: مشکل دریاچه ارومیه مشکل عمرانی نیست بلکه مشکل اجتماعی است بنابراین تا زمانی که مردم پای کار نیایند احیای دریاچه ارومیه به موفقیت نخواهد رسید.

وی افزود: سدها قاتلان دریاچه ارومیه هستند هم اکنون آب ذخیره شده پشت سدها به دامنه کوه‌ها پمپاژ شده و کشاورزان با آن؛ اقدام به کاشت چغندر قند و هندوانه می‌کنند، چغندر قند یک محصول پر آب بر است اگر همتی برای احیای دریاچه ارومیه در مسئولین وجود دارد باید کاشت چغندر قند در استان محدود شود نه اینکه تازه کارخانه‌ای فرسوده به استان انتقال یابد.

عضو هیات علمی دانشگاه ارومیه ادامه داد: در حال حاضر به نظر می‌رسد کسی به فکر دریاچه ارومیه و مشکلات زیستی محیطی حاصل از خشک شدن دریاچه و احیای مجدد آن نیست.وی با بیان اینکه دبیری کارگروه احیای دریاچه ارومیه به عهده استاندار آذربایجان غربی گذاشته شده است، گفت: متاسفانه دولت شأن دبیری را از معاون رئیس جمهور به استاندار تقلیل داده و به این صورت طبیعی است هیچ کدام از وزرای عضو ستاد به سخنان استاندار ترتیب اثر نمی‌دهند که این به عینه در اقدامات احیای دریاچه ارومیه دیده می‌شود و هرقدر استاندار هم بکوشد طبیعی است نتواند به نتیجه مطلوب برسد.

بهادری با بیان اینکه آسیب تغییرات ایجاد شده در ستاد احیای دریاچه ارومیه مستقیما به استان وارد می‌شود، گفت: مشکلات دریاچه ارومیه زیست محیطی بوده و ربطی به امنیت و سیاست ندارد پس باید در راس احیای این دریاچه فرد محیط زیستی قرار داده شود.

نماینده اسبق مردم ارومیه در مجلس تاکید کرد: با روند کنونی امیدی به احیای دریاچه ارومیه وجود ندارد و نه تنها دریاچه ارومیه احیا نمی‌شود بلکه در صورت ادامه روند فعلی ساکنان اطراف دریاچه نیز باید به فکر مهاجرت باشند.
وی همچنین به شایعات استخراج لیتیوم از بستر دریاچه ارومیه اشاره کرد و گفت: شاید در بستر دریاچه ارومیه احتمالا لیتیوم و اورانیوم و سایر عناصر وجود داشته باشد ولی شایعه خشکاندن دریاچه به خاطر استخراج این مواد بی اساس است.

وی پل میانگذر دریاچه ارومیه را یکی دیگر از عوامل خشکی این دریاچه عنوان کرد و گفت:  اکنون بهترین فرصت برای برچیدن بخشی از میان‌گذر دریاچه است که گردش آب در آن میسر شود. خشکسالی‌های اخیر، رویه محصولات پر آب بر از جمله سیب و چغندر قند، افزایش ساخت سد در حوضه آبریز دریاچه ارومیه را می‌توان از عوامل موثر در خشکی دریاچه ارومیه نام برد که اگر مسئولین تدبیری برای آن نیندیشند نابودی کامل دریاچه ارومیه دور از انتظار نخواهد بود.