ساعت جادویی فقط یک بازخوانی تاریخی نیست

گروه فرهنگی: جمال یزدانی مشاور محتوایی انیمیشن «ساعت جادویی» که در این دوره از جشنواره فیلم فجر حضور دارد درباره اهداف و ایده ساخت این انیمیشن بلند عنوان کرد: هدف ما ساخت اثری درباره واقعه مسجد گوهرشاد بود و ایده ساخت این انیمیشن را از طریق پژوهش‌هایی که در این زمینه وجود داشت و حتی مصاحبه‌هایی که در سراسر کشور گرفته بودیم، پرورش دادیم.

به گزارش مهر، در واقع روایت افرادی که شاهدان عینی این واقعه بودند کمک شایانی برای ما بود. بیشتر این مصاحبه‌ها در مشهد گرفته شده بود چون واقعه گوهرشاد در مشهد به دلیل تغییر لباس اجباری در زمان رضاخان رخ داده بود اما با نفرات زیادی هم که شهرهای مختلف زندگی می‌کردند، مصاحبه گرفتیم و از اندوخته‌های زندگی آن‌ها هم برای تکمیل پژوهش استفاده کردیم.

وی گفت: من می‌خواهم از زاویه دیگری به فیلم «ساعت جادویی» نگاه کنم. ایده اصلی این فیلم از یک واقعه واقعی برداشته شده و شخصیت عبدالرضا مستخرج از پژوهش‌هایی است که از تحقیقات راویان آن اتفاق انجام شده بود. جامعه ایرانی در دل تاریخ خودش آنقدر حاوی بسیاری از سوژه‌ها و حماسه‌ها است که یک فیلمنامه‌نویس می‌تواند از دل آنها درام‌های خوبی استخراج کند.

یزدانی درباره استفاده از اندوخته‌های ارزشمند تاریخی برای قشر کودک و نوجوان گفت: «ساعت جادویی» فقط یک بازخوانی تاریخی نیست بلکه مساله به‌روزی دارد که با ذکر واقعه تاریخی می‌خواهد آن مساله روز یعنی هویت یابی نوجوان را مطرح کند. در حوزه هویت یابی نوجوان نهادهای مختلفی مشغول به کار هستند، اتفاقات خوبی هم می‌افتد اما ما یک ضعف تاریخی یا عقب ماندگی محتوایی در حوزه قهرمان‌سازی و معرفی الگوها و حماسه‌ها برای نوجوان داریم و دیگری مساله توجه به مسؤولیت پذیری نوجوان است که این هم از خلاهای جدی است. یعنی عمدتاً فیلم‌هایی که برای نوجوانان ساخته می‌شود یا خالی از مطرح کردن هویت ملی و مذهبی است یا اینکه ناظر به حوزه مسؤولیت پذیری نوجوان نیست و نوجوان را بیشتر یک موجود مصرف کننده می‌کند.

وی یادآور شد: ما سعی کردیم در «ساعت جادویی» که مساله اصلی اش همان هویت یابی نوجوان است روی این محور بایستیم یعنی هم از نظر محتوا ابعاد چهارگانه هویتی را مد نظر داشته باشیم هم به حوزه مسؤولیت‌پذیری ورود کنیم. چون رسالت اصلی «ساعت جادویی» این است که بگوید نوجوان پیش‌رو حرکت اجتماعی در جامعه ایران است و نسبت به آن مسؤولیت دارد و برای اینکه بتواند اثرگذار باشد باید از داشته‌ها و اندوخته‌های تاریخی و هویتی خودش برداشت کند. همچنین حتماً باید تحلیل درستی از وضعیت موجود و نگاه جدی نسبت به درگیری‌ها، مسایل و چالش‌های روز داشته باشد تا بتواند وظایف و مسؤولیت‌های خودش را به خوبی انجام دهد.

وی افزود: ما در «ساعت جادویی» به دنبال این هستیم که به نوجوان یاد بدهیم شما باید آرمان داشته باشید و آینده‌ای را با عبرت از گذشته برای خود متصور باشید. نوجوان صرفاً مصرف کننده نیست و خودش هم در جامعه مسؤول است و باید حرکت کند. حالا در این حرکت باید به دل تاریخ هم برود و یک واقعه تاریخی مهم را برای خودش بازخوانی کند و مجاهدت‌ها و حماسه‌ها برایش روشن شود. ما سعی داشتیم به نوجوان بگوییم ابتدا باید بوم خود را بشناسید و بعد اقدام به حرکت موثر و تولیدی بکنید، با این روش از حالت مصرف کننده‌ای که دایم به دنبال دوچرخه و گوشی و … خارج و به یک فرد مولد تبدیل می‌شوید. در واقع ما چشم انداز آینده به او دادیم.

یزدانی با بیان اینکه باید تاریخ را با ایجاد جذابیت برای نوجوان شرح داد، اظهار کرد: ما چند کار برای ایجاد جذابیت انجام دادیم یکی اینکه تلاش کردیم وقایع علمی و اتفاق افتاده را بگوییم و با بیانی ساده‌تر تاریخ را برای این قشر روایت کنیم. یک اقدام دیگر اینکه سعی شد سبک زندگی آن دوره تاریخی و صحنه‌های مربوط به آن زمان زیبا به تصویر کشیده شود، در واقع در «ساعت جادویی» یک فضای زیست جذاب ایجاد شده است که در آن روابط انسانی زیبایی به تصویر کشیده می‌شود. نکته دیگر هم نماهنگ‌های موسیقی است که در فیلم به کار رفته است و برای مخاطب هیجان و جذابیت ایجاد می‌کند.

یزدانی نیز درباره دلیل استفاده نکردن از لهجه مشهدی در این فیلم گفت: ما تست‌هایی داشتیم اما دوبلوری که بتواند لهجه مناسب مشهدی را ارایه دهد پیدا نکردیم و از آنجا که می‌خواستیم در کل کشور نمایش داشته باشیم، تصمیم گرفتیم بدون لهجه کار کنیم. نکته دیگر این است که مخاطبمان کودک و نوجوان بود بنابراین ترجیح دادیم لهجه را حذف کنیم.

وی در پایان درباره حمایت‌های مالی از این انیمیشن گفت: «ساعت جادویی» بدون هیچ حمایتی ساخته شده و حتی صحبت‌هایی هم با آستان قدس رضوی شد ولی علی‌رغم استقبال بالا، حمایت مالی انجام نشد، حتی با وزارت ارشاد هم گفت‌وگو شد ولی نتیجه‌ای نداشت.