۷۰ درصد تهرانی‌ها اضافه وزن دارند

فریدون عزیزی افزود: از جمله پیامدهای اضافه وزن افزایش موارد بیماریهای قلبی عروقی، ابتلا به دیابت، چربی بالای خون و فشارخون است. وی اضافه کرد: نکته بسیار مهم افزایش سریع اضافه وزن و چاقی در کودکان و نوجوانان است. پنج درصد کودکان تهرانی تا سن 5 سالگی اضافه وزن دارند ولی بعد از 10 سال یعنی در سن 15 سالگی شیوع چاقی در آنها به 15 درصد می‌رسد. استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی تأکید کرد: کودکانی که در سن 5 سالگی اضافه وزن دارند، ۴ تا ۵ برابر بیشتر از آنها که وزن طبیعی دارند به چاقی در سن 15 سالگی مبتلا می‌شوند. عزیزی با اشاره به اینکه عمده فعالیت‌های پژوهشکده متابولیسم و غدد درون ریز دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی بر روی مسائل مربوط به دیابت و چاقی و پیامدهای آن برای بیماران قلبی – عروقی و بروز سکته‌های مغزی و قلبی متمرکز است، گفت: در همین راستا در شرق تهران تحقیقاتی تحت عنوان «مطالعه قند و لیپید تهران» در حال انجام است.

وی گفت: حدود 15 سال است که مطالعه قند و لیپید تهران در جریان است و ما این جمعیت را هر سه سال یک بار بررسی کرده و بدین ترتیب روند مشکلات و بیماری‌هایی نظیر بیماریهای قلبی عروقی، دیابت، چربی، فشار خون و چاقی را در آنها پیگیری می‌کنیم. استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با ابراز امیدواری نسبت به نتیجه بخش بودن این تحقیقات و بهره برداری از آن در برنامه‌های مراقبتی و بهداشتی کشور بیان کرد: این مطالعات ارزنده، نشانگر روشهای کاهش دیابت و مشکلات قلبی-عروقی و بیماری­هایی است که امروزه سبب مرگ ومیر و از کارافتادگی بسیاری از انسان‌ها می‌شود. چهره ماندگار علوم پزشکی کشور هشدار داد چاقی در کودکان و نوجوانان زمینه ساز بروز دیابت و فشار خون در سنین نوجوانی و بین 30-20 سالگی است که زمینه را برای وقوع بیمارهای قلبی- عروقی، سکته و مرگ زودرس مهیا می کند. وی گفت: در کودکان چاق بلوغ زودتر اتفاق می افتد و در دختران اختلالات عادت ماهیانه و بروز بیماری تخمدان و پلی کیستیک شایعتر است که ممکن است بعدها سبب ناباروری شود. در جوانان و سنین بالاتر ، چاقی سبب کبد چرب، خواب آلودگی، آسم، بیماری های عضلانی استخوانی و برخی حالات روانی می شود.

عزیزی کم تحرکی و مصرف مواد غذایی پرانرژی را علل اصلی افزایش وزن و چاقی دانست و گفت: در تهران حدود 70 درصد افراد بالای بیست سال دارای اضافه وزن یا چاقی هستند که پیامد آن افزایش موارد ابتلا به دیابت، چربی خون و فشارخون است. این‌ عوامل خطر، شانس ابتلا به بیماری‌های قلبی –عروقی، سکته‌های قلبی و مغزی را افزایش می‌دهند. رئیس پژوهشکده متابولیسم و غدد درون ریز دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی آموزش به دانش آموزان در مدارس و کمک وزارت بهداشت و سازمان‌های دیگر را برای جلوگیری از بروز اختلالات ناشی از کم تحرکی و مصرف نادرست مواد غذایی ضروری دانست. وی گفت: برای اینکه جلوی روند اضافه وزن و چاقی را بگیریم، یک عزم ملی لازم است که بایستی از خانواده­ها شروع بشود. توجه به این موضوع لازم است که بروز چاقی در کودکان بیشتر در سنین 4-7 سالگی است و همین سالها هم هست که مداخلات مهد کودک و مدارس برای تغذیه مناسب وافزایش فعالیت بدنی و ورزش در پیشگیری از چاقی موثرتر واقع می شود.

عزیزی تأکید کرد: تغییر شیوه زندگی در افراد بالغ بسیار دشوار است، اما اگر اصلاح سبک زندگی از سنین کودکی آغاز شود، مسلما در حفظ و ارتقای سلامت عمومی جامعه بسیار موثر خواهد بود. رئیس انجمن پیشگیری و درمان چاقی ایران در ادامه به نحوه محاسبه « نمایه توده بدنی» اشاره کرد و توضیح داد: وزن طبیعی برای هر فرد یک مقدارمشخص است. معمولا وزن فرد را بر حسب کیلوگرم بر قد فرد بر حسب متر به توان دو تقسیم می‌کنند. اگر این مقدار کمتر از 25 باشد، وزن فرد طبیعی، بیشتر از 25 باشد، فرد دارای اضافه وزن و اگر بالاتر از 30 باشد، فرد چاق است. این ارقام برای کودکان و نوجوانان کمی پایین تر است که برای مشخص نمودن نمایه توده بدنی در کودکان و نوجوانان باید با کمک پزشک از جداول مخصوص استفاده نمود. رئیس انجمن متخصصین غدد درون ریز و متابولیسم ایران ضمن ابراز تاسف از روند رو به رشد اضافه وزن و چاقی در کشور گفت: در تهران نمایه توده بدنی حدود 45 درصد افراد بین 25 تا 30 و در حدود 25 درصد هم بالاتر از 30 است.

وی افزود: هرقدر که نمای توده بدنی بالا تر از 30 باشد عوارض قلبی – عروقی، دیابت، بسیاری از بیماری‌های دیگر و مرگ و میر شایع‌تر می‌شود. عزیزی خاطر نشان کرد: امروزه ثابت شده است که سلامت مادران و پدران قبل از لقاح و نیز مادران حین بارداری بر بروز چاقی و دیابت در کودکان آینده آنها تأثیرگذار است. چاقی مادران و داشتن دیابت ( یا حالت قبل از دیابت) و اختلالات بعضی ویتامین ها و مواد ریز مغذی قبل از لقاح ونیز در زمان بارداری و یا کم وزنی مادر و تغذیه ناسالم زمان بارداری می تواند در وزن فرزند آینده تاثیرگذار باشد و زمینه چاقی و یا دیابت و یا هر دو را در سنین بالاتر ایجاد کند. به نظر معاون علمی فرهنگستان علوم پزشکی ایران وزن ، فشارخون و قند خون از جمله مواردی هستند که حد مناسب و میانه آن سلامت را به همراه دارد و حدود کمتر یا بیشتر از طبیعی آنها توام با مخاطرات سلامت است.

عزیزی لزوم توجه خاص به سلامت مادران قبل از اقدام به بارداری و در حین حاملگی را برای پیشگیری از چاقی کودکان در کشور گوشزد کرد. زایمان طبیعی، تغذیه با شیر مادر، توجه خاص به تغذیه صحیح سالهای اول و دوم زندگی و مواد غذایی که هنگام از شیر گرفتن مصرف می شود، در کاهش چاقی کودکان موثر است. ایجاد اشتهای اولیه در کودکان با مصرف غذاهای نامناسب (شیرینی ها، سیب زمینی سرخ کرده، چیپس، فست فودها) زمینه ساز چاقی در کودکی و نوجوانی است. وی افزود: با توجه به لزوم عزم ملی در مقابله با چاقی به عنوان یک مسئله مهم بهداشتی و به ابتکار انجمن پیشگیری و درمان چاقی جهت نامگذاری یک روز در تقویم سالیانه سلامت برای یادآوری اهمیت این موضوع به جامعه و مسئولان، در خصوص تاریخ مناسب آن با اساتید، بزرگان و صاحبنظران این حوزه رایزنی به عمل آمد و نهایتاً اولین روز ماه مبارک رمضان با عنوان روز کشوری پیشگیری از چاقی مورد تصویب هیئت مدیره انجمن قرار گرفت.

عزیزی درباره تناسب این نامگذاری توضیح داد: با در نظر گرفتن عوامل پدید آورنده چاقی و نتایج مطالعات انجام شده توسط مراجع علمی در سطح دنیا، اصلاح سبک زندگی تنها روش علمی و موثر در پیشگیری و درمان چاقی به حساب می آید و بدون آن سایر اقدامات نتیجه مطلوبی در پی نخواهد داشت. وی با اشاره به الگوی اسلامی ایرانی به عنوان شیوه برتر در ارتقای سلامت جسمی و معنوی آحاد بشر و نیز تاکیدات مقام معظم رهبری بر اصلاح سبک زندگی بر این مبنا، آغاز ماه مبارک رمضان را بهترین بهانه برای شروع تغییر در شیوه زندگی و رعایت اصول بهداشتی در تغذیه و فعالیت بدنی قلمداد و ابراز امیدواری کرد این نامگذاری به شرط تصویب توسط هیات دولت مورد استقبال سایر ممالک اسلامی نیز قرار بگیرد.