بشر امروزه تمام ساخت و سازهای خود را بر روی زمین با برپا کردن برجها و آسمانخراشها انجام میدهد. اما شاید کمتر کسی بداند که بسیاری از تمدنهای قدیمی شهر و محل سکونت خود را در زیر زمین تأسیس میکردند. برای بسیاری از جوامع گذشته راهروها، دخمهها و غارهای زیرزمینی محلی برای زنگی و پناهگاهی در مقابل خطرات و بلایای مختلف روی زمین برای بشر بوده است.
در ادامه این مطلب به معرفی برخی از جالبترین و شگفت انگیزترین شهرهای زیر زمینی که به دست بشر ساخته شده میپردازیم. این شهرهای زیر زمینی هرکدام در نقاط مختلف زمین قرار درد و به همین نسبت دلایل ایجاد و ساخت آنها توسط افراد نیز متفاوت است. برخی از آنها برای حفاظت در برابر آب و هوای سخت و طاقت فرساي روی زمین ایجاد شدهاند. برخی دیگر به منظور دوری و در امان ماندن از جنگها و حتی انفجارهای هستهای ساخته شدهاند.
برخی دیگر نیز حتی به عنوان بخشی از شهرهای روی زمین به منظور افزایش مکان برای سکونت افراد ساخته شدهاند. در کنار تمام جاذبههای توریستی که بر روی زمین در سرتاسر دنیا قرار دارد و بازدید از این شاهکارهای دست بشر هم خالی از لطف نیست.
ماتماتا – تونسدر شهر کوچکی در جنوب تونس به نام ماتماتا، ساکنین در ساختمانها و سازههای سنتی زیر زمینی زندگی میکنند. اساس کار ساختن این خانهها بدین صورت است که ابتدا یک محوطه بزرگ گودبرداری میشود و سپس با حفر غارها و مسیرها در دیواره گودال بزرگ به وجود آمده اتاقهای خانهها را میسازند. دلیل اصلی ساختن خانهها در این منطقه به این صورت فرار از گرمای طاقت فرسای تونس است. برخی خانههای بزرگ از چندین گودال بزرگ تشکیل شدهاند که توسط راهروهای زیر زمینی به هم متصل شدهاند.
در مورد مبدأ ساخت چنین ساختمانهای عجیب و جالب در این منطقه اطلاعاتی در دست نیست اما یکی از بهترین نظریهها میگوید که مردم این منطقه از ابتدا به منظور حفاظت از حملات مصریها دست به ساخت اين خانهها زدهاند اما امروزه خانههای این منطقه جنبه محل سکونت ندارند و بیشتر برای توقف کوتاه مدت توریستها و مسافران در نظر گرفته شدهاند.
سوننبرگ – سوئیسسوئیس نه دشمنی دارد نه آب و هوای شدید و ناخوشایند اما سوئیس بیش از هر کشور دیگری پناهگاه و خانه زیرزمینی دارد. اما دلیل این امر چیست؟ در زمان جنگ سرد قانونی در سوئیس به تصویب رسید که طبق آن هر خانهای که از سال 1968 در این کشور ساخته میشود باید پناهگاهی زیر زمینی برای بمبها داشته باشد از آنجایی که کشور سوئیس یکی از میادین جنگ بین نیروهای ناتو و ورشو بود، دولت اعلام گرده بود که پناهگاههای زیر زمینی حداقل باید توانایی مقاومت در برایر ضرب انفجار 50 مگاتنی را از فاصله 700 متری داشته باشند.
پناهگاه زیر زمینی که در منطقه سوننبرگ ساخته شده یکی از جالبترینها در نوع خود است. این پناهگاه در مسز زیر زمینی سوننبرگ به طول 1550 متر ساخته شده بود. پس از تکمیل به عنوان بزرگترین پناهگاه انسانی در مقابل حملات اتمی در دنیا شناخته شد. برای این پناهگاه زیر زمینی یک سالن نمایش، یک زندان و چندین محفظه فیلتر هوا با گنجایش 20 هزار نفر در نظر گرفته شده بود. جالب است بدانید که قانون ساخت پناهگاه زیر زمینی برای خانهها همچنان در کشور سوئیس پابر جاست. ساکنین خانهها نیز از این مکان به عنوان انباری برای وسایل خود استفاده میکنند.
غارهای سنگی جورانگ – سنگاپورسنگاپور یکی از بزرگترین نقاط خرید و فروش نفت در دنیا محسوب میشود زیرا یکی از بزرگترین بندرها در این کشور بر سر راه یکی از اصلیترین خطوط کشتیرانی دنیا قرار دارد و موقعیت جغرافیایی آن برای انبار کردن نفت بسیار مناسب است. در سالهای اخیر با رشد اقتصادی در منطقه نیاز به فضای بیشتر برای ذخیره سازی وجود داشته است. و سنگاپور از این بابت با مشکل رو به رو بوده است. اما راه حل چیست؟ راه حل یک شهر زیر زمینی است.
سنگاپور تصمیم گرفته تا یک شهر زیر زمینی را در جزیره جورانگ احداث کند تا نیاز به فضای بیشتر را برطرف کند. قرار است در این فضای عظیم زیر زمینی علاوه بر فضای ذخیره سازی نفت و گاز بیش از 4200 کارشناس و متخصص زندگی کنند.
شهر زیر زمینی مونترال – کبک کانادادر شهر مونترال میانگین دما در ماه ژانویه -10 درجه سانتیگراد است و در ماههای زمستان گاهی به-20 درجه نیز میرسد. بنابر این جای تعجب ندارد که مردم این شهر به فکر ساختن یک شهر زیر زمینی با تجهیزات گرمازا بودهاند تا بتوانند بدون هیچ مشکل و سرمازدگی به کارهای روزمره خود رسیدگی کنند. ساخت این شهر زیر زمینی که در مرکز و اطراف منطقه مونترال قرار دارد در سال 1962 آغاز شد و تا کنون چندین تونل و شبکه ارتباطی زیر زمینی برای آن در نظر گرفته شده.
امروزه شهر زیر زمینی مونترال متشکل از بانکها، آپارتمانها، مراکز خرید؛ دفاتر اداری؛ آپارتمانها، شعبههای دانشگاهی و هتلها است. همه این موارد به سیستم مترو مونترال نیز دسترسی دارند.
شهر زیر زمینی – پکن، چینشهر زیرزمینی واقع در پایتخت چین که دیکسیا چنگ نام دارد زمانی به عنوان یک پناهگاه حملات بمبی مورد استفاده بوده است. این شهر زیر زمینی مساحتی در حدود 85 کیلومتر مربع دارد و در عمق 2- متری زمین واقع شده. شبکههای مرتبط تونلهای این شهر زیر زمینی را به دلیل اینکه به عنوان لایههای دفاعی عمل میکردند؛ دیوار بزرگ مینامیدند.
ساخت این شهر زیر زمینی درست در مرکز شهر پکن در سال 1970 با درگیری نظامی و هستهای چین و اتحادیه جماهیر شوروی آغاز شده و از سال 2000 نبز از این شهر به عنوان جاذبه توریستی استفاده شد. بیش از 90 ورودی به این شهر زیر زمینی وجود دارد که اکثر آنها به صورت مخفی در داخل مغازهها در خیابان اصلی هستند.
معدن نمک ویلیکزا – لهستانمعدن نمک ویلیکزا که آن را کلیسای جامه نمکی زیرزمینی لهستان نیز مینامند جزء مکانهای تاریخی و ملی این کشور است که در میراث یونسکو نیز به ثبت رسیده است. این معدن نمکی در زیر شهر کراکو واقع شده و قدمت آن به قرن سيزدهم بر میگردد. این مکان زیر زمینی در عمق 327 متری واقع شده و 287 کیلومتر طول دارد. جدا از کارکرد این معدن برای استخراج نمک؛ این محیط زیر زمینی نمای فوقالعاده زیبایی دارد. در عمیقترین نقطه این شهر زیر زمینی یک دریاچه نیز قرار درد.
در طی سالها درون دیوارهای این معدن نمکی کلیساها و صومعههایی زیبا ایجادشده. و آن را به یکی از زیباترین جاذبههای توریستی این کشور تبدیل کرده. سالانه بیش از 1.2 میلیون نفر از این شهر زیرزمینی دیدن میکنند.