گروه بین الملل: از روز ۹ ماه مه به عنوان روز اروپا یاد میشود چرا که ۴۵ پیش در چنین روزی رابرت شومان، وزیر امور خارجه وقت فرانسه پیشنهاد خود را برای ایجاد یک سازمان متحد اروپایی ارائه کرد.
شومان که بسیاری او را به عنوان یکی از بنیانگذاران اتحادیه اروپا مینامند در سال ۱۹۷۹ چنین ایدهای را مطرح کرد و حالا ۴۵ سال بعد مردم در اروپا این روز مهم را گرامی میدارند.
در بیانیه شومان که زمینهساز اتحادیه اروپا شد آمده است: «اروپا به یکباره یا بر اساس یک طرح واحد ساخته نخواهد شد. اروپا از طریق دستاوردهای ملموسی حاصل میشود که ابتدا بر یک همبستگی عملی تاکید کرده باشد.»
در این سند مشهور تاکید شده که اتحاد در اروپا مستلزم از بین بردن مخالفت دیرینه میان آلمان و فرانسه است. شومان در این خصوص نوشته بود: «هر اقدامی که صورت میگیرد باید در وهله اول مربوط به این دو کشور باشد.»
در ابتدا این بیانیه پیشنهاد کرده بود که تولید ذغال سنگ و فولاد فرانسه و آلمان به عنوان یک پایه تحت یک مقام عالی مشترک قرار گیرد. ایدهای که بعدها به جامعه زغال سنگ و فولاد اروپا تبدیل و بعدها در جامعه اقتصادی اروپا ادغام شد. روندهایی که در نهایت باعث شکلگیری اتحادیه اروپا شد.
چالشهای پیشروی اتحادیه اروپا
روز اروپا به عنوان نمادی از باز بودن، شفافیت، دموکراسی و وحدت اتحادیه اروپا عمل میکند اما دههها پس از شکلگیری این وحدت اروپایی حالا این اتحاد بین ۲۷ کشور بیش از همیشه در معرض تهدیدهای فزاینده قرار گرفته است.
انتخابات پارلمان اروپای امسال نخستین رقابتی خواهد بود که نامزدهای بریتانیایی در آن شرکت نخواهند داشت. همچنین صدای بلند راستها از گوشه و کنار اروپا به گوش میرسد؛ احزابی که از خروج کشورشان از اتحادیه اروپا میگویند و تلاش دارند به جای همکاریهای مشترک اروپایی بر طبل ملیگرایی بکوبند.
با این حال انتظار میرود که در دوره جدید هم اورزولا فن در لاین برای دور دوم در سمت خود به عنوان رئيس کمیسیون اتحادیه اروپا ابقا شود؛ هرچند اولویتهای سیاسی و کمیسرهای جدیدی دستور کار سیاسی کمیسیون را شکل خواهند داد. مسائل مهمی مانند مناقشه اوکراین و گذار سبز از جمله اصلیترین چالشهای پیش روی اروپا در دوره جدید خواهد بود.
همچنان تبعات کووید ۱۹ همچنان بر پیکره اتحادیه اروپا احساس میشود؛ قوانین مالی پیش از کووید در دست بررسی است و محدودیتهای بدهیها در حال تعدیل هستند تا با توجه به شرایط اقتصادی جدید پیش آمده در کشورهای اروپایی متوازنتر شوند.
نمایندگان پارلمان اروپا با مسائلی چون سیاست انرژی و آب و هوا، ژئوپولتیک، گسترش اتحادیه اروپا، امنیت، قوانین استفاده از هوش مصنوعی، رقابت اقتصادی، مقررات مالیاتی، حقوق کارگران و اختلافات تجاری دست و پنجه نرم خواهند کرد.
از جمله تهدیدهای جدی پیشروی اتحادیه اروپا هم پوپولیسم و افراطگرایی چپها و از آن مهمتر راستها است که نظم سیاسی سنتی در این مجموعه را به چالش میکشند. این جنبشها به ویژه از سوی راستها که از احساسات ملیگرایانه و بدبینی نسبت به اتحادیه اروپا تغذیه میشوند بر نارضایتی عمومی از مسائلی مانند مهاجرت و نابرابری اقتصادی سواستفاده میکنند تا بتوانند به اهداف سیاسی خود دست یابند.
در کشورهایی چون ایتالیا، مجارستان و لهستان پوپولیستها به دستآوردهای قابل توجهی رسیدهاند و به قدرت رسیدن بیشتر آنها در جریان انتخابات پارلمان اروپا میتواند فضای قطبی شده کنونی در اروپا را بیش از همیشه تشدید نماید.