گروه علمی:رویدادهای درونی بدن انسان با افزایش دما و رطوبت در بیرون میتواند به نبرد مرگ یا زندگی تبدیل شوند، نبردی که نتیجه آن تنها با چند درجه تعیین میشود.به گزارش همشهری آنلاین پژوهشگرانی که در زمینه خطرات گرما برای سلامت انسان تحقیق میکنند، میگویند خطر گرمای شدید برای حیات انسان در دمایی چند درجه پایینتر از میزانی که زمانی تصور میشد، رخ میدهد.
دمای مرکزی بدن در حالت استراحت معمولاً حدود ۳۷ درجه سانتیگراد است. اما نکته مهم این است که فاصله این دما تا مرز گرمازدگی فقط ۴ درجه سانتیگراد است و با افزایش دمای بدن به بالای ۴۱ درجه این عارضه میتواند رخ دهد.کارشناسان میگویند در دورههای رخ دادن موجهای گرما هر کسی که با تب بالای ۳۸.۸ درجه سانتیگراد به بیمارستان آورده شود و منبع عفونت واضحی نداشته باشد، باید از لحاظ گرمازدگی هم بررسی شود.
چگونه گرما ما را میکشد؟
گرما از سه طریق اصلی باعث مرگ ما میشود. اولین مظنون معمول گرمازدگی است - افزایش شدید دمای بدن که باعث از کار افتادن اندامها میشود.وقتی دمای داخلی بدن خیلی بالا میرود، بدن جریان خون را به سمت پوست هدایت میکند تا خنک شود. اما این کار خون و اکسیژن را از معده و روده دور میکند و میتواند به سمومی که معمولاً محدود به ناحیه روده هستند اجازه دهد تا به گردش خون نشت کنند.
این پدیده یک آبشار از اثرات را ایجاد میکند. لخته شدن خون در رگها در سراسر بدن و نارسایی اندامهای متعدد و در نهایت مرگ.اما قاتل بزرگتر در گرما، فشار آمدن بر قلب است، به ویژه برای افرادی که بیماری قلبی عروقی دارند.
این عارضه با هجوم خون به سمت پوست شروع میشود تا به دفع گرمای درونی بدن کمک کند. این جابهجایی باعث کاهش فشار خون میشود. قلب با تلاش برای پمپاژ خون بیشتر برای جلوگیری از غش کردن شما به آن پاسخ میدهد.در این وضعیت قلب مجبور شده است که خیلی بیشتر از آنچه معمولاً کار میکند، کار کند.
کمآبی خطرناک
سومین راه اصلی کم آبی خطرناک است. وقتی افراد عرق میکنند، مایعات بدنی خود را به حدی از دست میدهند که کلیهها به شدت زیر فشار قرار میگیرند.کم آبی بدن میتواند به شوک تبدیل شود و باعث شود اندامها به دلیل کمبود خون، اکسیژن و مواد مغذی از کار بیفتند و و به دنبال آن تشنج و مرگ رخ میدهد.
کمآبی میتواند برای همه افراد بسیار خطرناک و حتی کشنده باشد، اما به ویژه ممکن است برای کسانی که بیماری زمینهای دارند یا داروهای خاصی را مصرف میکنند، خطرناک باشد.کم آبی بدن همچنین جریان خون را کاهش میدهد و مشکلات قلبی را تشدید میکند.
حمله به مغز
گرما روی مغز نیز تأثیر میگذارد و باعث گیجی و سردرگمی و به اصطلاح اغتشاش شعور میشود. یکی از اولین علائمی در گرمای شدید ممکن است دچار آن شوید، گیجی است.دانستن این علامت البته کمک چندانی نمیکند و بعید است کسی که گرمازده شده باشد، این علامت را تشخیص دهد و شدت این گیجی با افزایش سن بالا میرود.یکی از تعاریف کلاسیک گرمازدگی داشتن دمای مرکزی بدن به ۳۸.۸ درجه سانتیگراد «همراه با اختلال عملکرد شناختی» است.
رطوبت مهم است
برخی از دانشمندان برای اندازهگیری دمای بیرونی از روش پیچیدهای به نام اندازهگیری «دمای جهانی حباب مرطوب» (wet bulb global tempreture) استفاده میکنند که رطوبت، تابش خورشید و باد را در نظر میگیرد. در گذشته تصور میشد که هنگامی دمای جهانی حباب مرطوب به ۳۵ درجه سانتیگراد میرسد، مشکلات بدن شروع میشود.
اما آزمایشهای جدیدتر نشان دادهاند که نقطه خطر از دمای حباب مرطوب ۳۰.۵ درجه سانتیگراد ظاهر میشود و این رقمی است که گفته میشود در خاورمیانه ظاهر شده است.و این رقم تازه فقط برای جوانان سالم است. برای افراد مسن، نقطه خطر، دمای حباب مرطوب ۲۸ درجه سانتیگراد است.اصولاً موجهای گرمایی مرطوب باعث مرگ شمار بیشتری از افراد نسبت به موجهای گرمایی خشک میشوند. افراد در هنگام وجود رطوبت زیاد یا متوسط، نمیتوانند در دمای تقریباً بالا کار کنند.
شتاب برای خنک کردن بیماران
گرمازدگی یک اورژانس پزشکی است و کارکنان پزشکی سعی میکنند فرد گرمازده را ظرف ۳۰ دقیقه خنک کنند.بهترین راه در چنین موری غوطهوری در آب سرد است، یعنی انداختن بیمار درون یک وان آب یخ. اما از آنجایی که چنین روشی برای خنک کردن در دسترس نباشد.
بنابراین در اورژانس مایعات خنک را به صورت داخل وریدی وارد بدن بیماران میکنند، با دستگاههای رطوبت ساز روی آنها اسپری میکنند، کیسههای یخ را در زیر بغل و کشاله ران بیماران قرار میدهند و آنها را روی تشک خنککنندهای قرار میدهند که آب سرد داخل آن جاری است.اما گاهی این درمانها مؤثر واقع نمیشوند.گرمازدگی را هم گاهی قاتل خاموش مینامند، زیرا همیشه علائم آن زیاد پرسروصدا نیست و ممکن است به چشم نیاید.