گروه بین الملل: چهار ماه قبل از حضور مردم آمریکا برای شرکت در انتخابات ریاست جمهوری، رقابت برای در اختیار گرفتن کاخ سفید دچار تغییر شد.
رئیس جمهور آمریکا در پیامی در اکانت شخصی خود در شبکه اجتماعی ایکس اعلام کرد که برای انتخابات مجدد درماه نوامبر نامزد نخواهد شد. او گفته است که «این به نفع حزب من و کشوراست.»
جو بایدن در بیانیهای گفت که تا پایان دوره ریاست جمهوری خود به انجام وظایفش به عنوان رئیس جمهور ادامه خواهد داد.
کنارهگیری بایدن در پی هفتهها فشار شدید از سوی دیگر دموکراتها پس از عملکرد نه چندان خوب او در مناظره با دونالد ترامپ، نامزد جمهوریخواهان در پایان ماه ژوئن اتفاق افتاد.
بایدن در بیانیهای که در اکانت شخصی او در شبکههای اجتماعی منتشر شده، گفت که این بزرگ ترین افتخار زندگیاش بوده که به عنوان رئیس جمهور خدمت کند.
او در این پیام گفت: «در حالی که قصد من این بوده که دوباره انتخاب شوم، اما معتقدم که این به نفع حزب و کشورم است که کناره گیری کنم و تنها برانجام وظایفم به عنوان رئیس جمهور در دوره باقی مانده تمرکز کنم.»
رئیس جمهور آمریکا افزود که در این مورد با ملت آمریکا صحبت خواهد کرد. بایدن از کامالا هریس، معاون خود قدردانی کرده و گفته است که او یک «همکار فوقالعاده است.»
او همچنین در این پیام گفت: «اجازه دهید از مردم آمریکا به خاطر ایمان و اعتمادی که به من داشتید، صمیمانه قدردانی کنم. من امروز و همیشه بر این باور بودهام که وقتی همه با هم باشیم هیچ کاری وجود ندارد که آمریکا نتواند انجام دهد. باید بخاطر داشته باشیم که ما ایالات متحده آمریکا هستیم.»
جو بایدن در بیانیه کنارهگیری خود به دستاوردهای دوران ریاستجمهوریاش اشاره کرد و گفت این اقدامات با همراهی مردم آمریکا میسر شده است.
او در این بیانیه نوشت: «امروز، آمریکا قویترین اقتصاد جهان را دارد. سرمایهگذاریهای تاریخی در بازسازی کشور، کاهش هزینههای داروهای نسخهای برای سالمندان، و گسترش خدمات بهداشتی مقرونبهصرفه داشتهایم. ما به تعدادی از آمریکاییها خدمات بهداشتی حیاتی ارائه کردهایم. قانون امنیت سلاح را پس از ۳۰ سال تصویب کردیم. اولین زن آفریقایی-آمریکایی را به دیوان عالی منصوب کردیم. و بزرگترین قانون اقلیمی را در تاریخ جهان به تصویب رساندیم.»
واکنش ترامپ به کنارهگیری بایدن
دونالد ترامپ، نامزد حزب جمهوریخواه، در واکنش به انصراف جو بایدن از انتخابات گفت که رئیسجمهور آمریکا «آماده ادامه دادن» کارزار انتخاباتی خود نبود.
او در پستی در شبکه اجتماعی خود «تروث سوشال» در ادامه نوشت که بایدن آمادگی «خدمت» به عنوان رئیسجمهور آمریکا را ندارد و «هیچوقت نداشته است».
ترامپ که چند روز پیش در مجمع ملی جمهوریخواهان به عنوان کاندیدای رسمی این حزب در انتخابات آبان ماه امسال معرفی شد، در ادامه انتقادات خود از جو بایدن گفت که «ما بهشدت از ریاستجمهوری او رنج خواهیم برد» اما وعده داد که این «آسیب» را «علاج» خواهیم کرد.او همچنین در یک گفتوگوی تلفنی با شبکه خبری سیانان جو بایدن را «بدترین رئیسجمهور تاریخ» آمریکا توصیف کرد.
دونالد ترامپ در انتخابات ریاستجمهوری سال ۲۰۲۰ در حالی که رئیسجمهور مستقر در کاخ سفید بود، از جو بایدن، نامزد حزب دموکرات، شکست خورد.
یک رسوایی با ابعاد تاریخی است
ریچارد هادسون، رییس بخش کارزار انتخاباتی جمهوریخواهان در مجلس نمایندگان آمریکا، تصمیم جو بایدن برای انصراف از رقابتهای ریاست جمهوری این کشور را یک «رسوایی با ابعاد تاریخی» نامید.او گفت: «رییسجمهور ما ناتوان است. دموکراتها میدانستند و به مردم آمریکا دروغ گفتند تا آن را پنهان کنند. رایدهندگان هرگز این خیانت نهایی به اعتمادشان را نمیبخشند و فراموش نمیکنند.»
امروز آمریکا مکان بهتری است
رهبر اقلیت دموکرات مجلس، بدون اینکه اشارهای به جایگزین جو بایدن برای رقابتهای انتخاباتی بکند، از رییسجمهور آمریکا به خاطر خدماتش به این کشور تشکر کرد.
حکیم جفریس، بایدن را یکی از «موفقترین و تاثیرگذارترین رهبران تاریخ آمریکا» خواند و گفت او در دوره ریاستجمهوری «کشور را از یک همهگیری نجات داد، اقتصاد را از آستانه رکود به رونق بازگرداند، قوانین مهمی برای مردم عادی وضع کرد و دموکراسی ما را با شکست دادن رییس شورشیان نجات داد.»
جفریس با قدردانی از بایدن گفت: «آمریکا امروز به لطف رهبری جو بایدن با خرد، مهربانی و وقار، جای بهتری است.»
با کنارهگیری جو بایدن از رقابتها چه خواهد شد؟
پس از هفتهها گمانهزنی در خصوص احتمال کنارهگیری جو بایدن از نامزدی انتخابات ریاست جمهوری، او رسماً اعلام کرده که از رقابتها کنار خواهد رفت.
هرچند بایدن پیش از این با قاطعیت گفته بود قصد کنار رفتن از رقابتها را ندارد، هر روز صدای تازهای از سوی مقامهای ارشد حزب دموکرات مبنی بر لزوم حضور یک کاندیدای جایگزین به جای رئيس جمهور مطرح میشد، و این موضوع نهایتاً او را به کنارهگیری مصمم کرد.
به تازگی روزنامه واشینگتن پست گزارش داده بود که باراک اوباما، رئيس جمهوری پیشین ایالات متحده هم پیشبینی کرده احتمال پیروزی در انتخابات با جو بایدن بسیار کاهش یافته است.
اما حالا که بایدن تصمیمش را برای انصراف از رقابتها اعلام کرد، چه خواهد شد و چه کسی به جای او در رقابت با دونالد ترامپ شرکت میکند؟ ساز و کار پیشرو برای تعیین نامزد جانشین چگونه خواهد بود؟
بر اساس قوانین آمریکا اگر یک رئيس جمهور فوت کند، استعفا دهد یا برکنار شود، معاون او به صورت خودکار کنترل امور را به دست خواهد گرفت، اما این ساز و کار برای تعیین جانشین رئيسجمهور برای شرکت در انتخابات صورت نمیگیرد.بنابراین با کنارهگیری جو بایدن، هرچند معاونش کامالا هریس، بیشترین بخت را خواهد داشت اما به صورت خودکار گزینه دموکراتها برای شرکت در انتخابات آبانماه نخواهد بود.
در واقع سازوکار تعیین جانشین بایدن اصلاً ساده نخواهد بود و باید انتظار روند پیچیدهای را داشت. ضمن اینکه این فرآیند به این هم بستگی خواهد داشت که بایدن چه زمانی اعلام کنارهگیری خواهد کرد.
حالا که جو بایدن پیش از نشست چهار روزه از ۲۹ مرداد تا ۱ شهریور که در شیکاگو برگزار میشود، رسماً از رقابت کنارهگیری کرده، فرآیند پیشرو به این شکل خواهد بود:
در مرحله نخست و پس از اعلام انصراف بایدن، نامزدهای بالقوه به تأیید یا امضای صدها هیئت نمایندگی که قرار است در «کنوانسیون ملی دموکراتها» شرکت کنند نیاز خواهند داشت. اکثر این هیئتها نمایندگان بایدن هستند که در پی پیروزیهای او در انتخاباتهای درونحزبی برگزیده شدهاند.
کسانی که بتوانند حمایت این هیئتهای نمایندگی را جلب از کاندیدای بالقوه، به کاندیدای درونحزبی حزب دموکرات برای انتخابات ریاست جمهوری تبدیل میشوند. حمایت بایدن از یک کاندیدای خاص میتواند برای او اعتبار به همراه داشته و هیئتهای نمایندگی را به سمت او متمایل سازد، اما هیچ الزامی ایجاد نمیکند که لزوماً گزینه مد نظر رئيسجمهور به عنوان جانشینش معرفی شود.
باید توجه داشت که ۳ هزار و ۹۴۹ نماینده، به علاوه ۷۴۷ نماینده ارشد در «کنوانسیون ملی دموکراتها» شرکت میکنند. نامزدها تا پیش از آن زمان تلاش خواهند کرد با لابی، هیئتهای نمایندگی بیشتری را به سمت خود جلب نمایند.سپس در کنوانسیون ملی دموکراتها میان این هیئتها بر سر انتخاب نامزد نهایی حزب، رأیگیری صورت میگیرد. نامزد نهایی باید بتواند اکثریت قاطع آرا را کسب کند و رأیگیری تا زمانی که یک کاندیدا بتواند به این میزان آرا دست یابد در ادوار بعدی ادامه مییابد.
وقتی یک نامزد بتواند از مجموع ۴ هزار و ۶۹۶ نماینده و نماینده ارشد به آرای ۲ هزار و ۳۴۹ دست یابد، آن فرد نامزد نهایی حزب دموکرات خواهد بود.
در هفتههای اخیر نامهای مختلفی برای جانشینی بایدن مطرح شده و همچنان بنا به جایگاه، اسم کامالا هریس بیش از دیگران شنیده میشود.
واشینگتن پست ۱۱ نظرسنجی مختلف را که بعد از مناظره ترامپ و بایدن انجام شده، مورد بررسی قرار داده است؛ نتایج مجموع این نظرسنجیها میتواند تصویر روشنتری از شرایط پیشرو ارائه دهد. بر اساس آن نظرسنجیها ترامپ به طور متوسط برتری ۱.۹ درصدی نسبت به بایدن دارد. این عدد برای رقابت هریس و ترامپ، ۱.۵ به سود ترامپ است.
در این نظرسنجیها همچنین از افراد پرسیده شد تفاوت بین بایدن و هریس را چطور میبینند؟ چهار نظرسنجی به نفع هریس بود، چهار نظرسنجی هم نشان داد که خانم معاون رئيسجمهور کمی بدتر از بایدن است و نتایج سه نظرسنجی هم میگوید که بایدن و هریس تفاوتی با یکدیگر ندارند.
نظرسنجی مشترک واشیتگتن پست، ایپسوس و ایبیسی نیوز که در ماه جاری میلادی برگزار شده نشان میدهد که ۴۴ درصد از آمریکاییها (اعم از جمهوریخواه، دموکرات و مستقلها) معتقدند که اگر بایدن کنار رود بهتر است هریس نامزد دموکراتها شود.در همان نظرسنجی ۲۹ درصد از دموکراتها و مستقلهای متمایل به دموکراتها هریس را نامزد مناسب بعد از کنارهگیری بایدن دانستهاند. در حالیکه ۷ درصد از گوین نیوسام فرماندار کالیفرنیا یاد کردند. ضمن اینکه ۴ درصد هم نام میشل اوباما همسر باراک را به عنوان گزینه خود معرفی کردند.
سهم پیت بودجیچ وزیر حمل و نقل دولت بایدن، و گرچن ویتمر فرماندار میشیگان هم در این نظرسنجی ۳ درصد بوده است.
البته باید توجه کرد که حدود نیمی از دموکراتها نام هیچ نامزدی را ذکر نکردهاند و این میتواند بسیاری از معادلات را در فردای بعد از کنار رفتن بایدن تغییر دهد.
ضمن اینکه در هفتههای اخیر نام سیاستمداران دیگری چون جی پی پریتزکر فرماندار ایلینوی و جاش شاپیرو، فرماندار پنسیلوانیا هم به عنوان نامزدهای بالقوه جانشینی بایدن مطرح شده است.