منابعی که خرج رویابافی می‌شود

گروه اقتصادی: در دنیای تکنولوژی، داشتن تلفن هوشمند یک الزام محسوب می‌شود؛ چراکه بسیاری از فعالیت‌های روزانه از وب‌گردی تا انجام امور بانکی و... به تلفن هوشمند وابسته است. به گزارش تجارت نیوز،در این نقطه، بازار این محصول هم اهمیت ویژه‌ای پیدا می‌کند. بسیاری از کشور‌ها و برند‌ها در تلاش‌‌اند تلفن هوشمند تولید کنند و به بازار جهانی وارد شوند اما آیا تمام برند‌ها و کشور‌ها قابلیت تولید تلفن هوشمند و ورود به بازار جهانی این محصول را دارند؟

ایران هم یکی از کشور‌های مدعی تولید  گوشی هوشمند است.  شرکت‌های نظیر جی ال ایکس، جی پلاس، فراسو، داریا و... از مدعیان تولید تلفن هوشمند در ایران هستند و حتی نمونه‌هایی را هم روانه بازار کرده‌اند.

تولید تلفن هوشمند بومی از کجا آغاز شد؟
طرح تولید تلفن هوشمند ایرانی و حتی سیستم‌عامل ایرانی مدت‌هاست از سوی دولت‌های مختلف مطرح شده است. وزیران ارتباطات دولت‌های دوازدهم و سیزدهم طی پنج سال گذشته برای تولید گوشی با سیستم‌عامل بومی تلاش کرده‌اند. طبق اطلاعات منتشرشده برای تولید گوشی بومی، اقداماتی نظیر اختصاص سوله و زمین در منطقه اقتصادی پیام به هشت یا ۹ شرکت و وعده اعطای تسهیلات به این شرکت‌ها صورت گرفته است.

پروژه بومی‌سازی گوشی هوشمند، بعد از فراخوان دعوت به همکاری از تولیدکنندگان داخلی سیستم‌عامل تلفن هوشمند از سمت وزارت ارتباطات در پاییز سال 1401 جدی‌تر شد. همین موضوع باعث شد سناریو‌های مختلفی درباره آینده بازار موبایل مطرح شود.

عیسی زارع‌پور، وزیر ارتباطات، درباره تولید تلفن هوشمند بومی گفت، دولت همواره حامی و مبلغ ظرفیت‌های داخل کشور هم در حوزه سخت‌افزار هم نرم‌افزار و هم سکو است. این اظهارات نشان‌دهنده‌ جدی بودن دولت سیزدهم در اجرای این پروژه بود.

روش تولید گوشی‌های هوشمند داخلی چیست؟
طبق اطلاعات منتشرشده در زومیت و اطلاعات اسناد به‌‌دست‌آمده، روش ایران در تولید تلفن هوشمند روش مهندسی معکوس است. از آنجا که شرکت‌های فعال در عرصه تولید گوشی هوشمند پیش از این در حوزه واردات فعال بوده‌اند، قطعات را وارد و سپس آنها را مونتاژ می‌کنند. بعد با روش مهندسی معکوس، این قطعات و پس از آن گوشی را تولید می‌کنند.

چه شرکت‌هایی در پروژه تولید گوشی هوشمند بومی حضور دارند؟
بنا بر اطلاعات منتشرشده از سوی شرکت خدمات هواپیمایی پیام، تا تیرماه 1402، 9 شرکت در زمینه تولید تلفن هوشمند و تجهیزات آن در منطقه ویژه اقتصادی پیام مشغول فعالیت بودند که یکی از آنها برای انجام فعالیت خود سوله اجاره کرده بود. علاوه بر این شرکت‌ها دو شرکت دیگر هم در این منطقه مشغول فعالیت‌اند که سوله را از شرکت‌های دیگر اجاره کرده‌اند.طبق این گزارش، شرکت‌های گسترش یادمان نما، سانا راهورد ایرانیان، تجارت‌خانه حاجی قاسم، آراد پی کارت، داریا همراه پایتخت و... مشغول فعالیت هستند.

تسهیلات شرکت‌های تولید‌کننده گوشی هوشمند
بر اساس اطلاعاتی که پیوست منتشر کرده، بهزاد رشیدزاده، مدیرعامل شرکت پارس پردازش چهل چشمه، درباره تسهیلات تولید‌کنندگان اظهار کرد: فعالیت در منطقه پیام از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. چراکه در این منطقه، زمین به صورت 25 ساله اجاره داده می‌شود و نیاز به سرمایه زیادی نیست. از طرفی کل کار‌های اداری در یک مکان تجمیع شده است.

علاوه بر زمین و سوله که در اختیار تولید‌کنندگان قرار گرفته، علیرضا کلاهی صمدی، عضو کمیسیون اتاق بازرگانی، هم درباره تسهیلات ویژه تولید‌کنندگان موبایل خبر داد وام‌های کم‌درصد زیادی به مدعیان این عرصه پرداخت شده که از نمونه‌های آن می‌توان به تسهیلات معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری به یکی از این شرکت‌ها اشاره کرد که به این شرکت، 360 میلیون یورو ارز پرداخت شده است.همچنین او اعلام کرد 11 شرکت هم برای تولید گوشی هوشمند مجوز دریافت کرده‌اند.

سناریو‌های احتمالی منتقدان برای آینده بازار موبایل
طرح و ایده بومی‌سازی تولید محصولات مختلف اولین بار نیست که مطرح می‌شود. در صنایع مختلف همچون خودروسازی، لوازم خانگی و... این ایده مطرح شده بود. حال بعد این موارد، نوبت به بومی‌سازی تلفن هوشمند رسیده است. ایده‌ای که مخالفت عده‌ی زیادی از منتقدان را برانگیخته است. این مخالفت‌ها و گمانه‌زنی‌ها با افزایش تعرفه‌های گمرکی واردات تجاری و مسافری گوشی‌های بالای 600 دلار، افزایش هزینه رجیستری گوشی‌های موبایل، و ممنوعیت واردات آیفون‌های 14 به بعد بیشتر شده است. عمده نگرانی‌ای که وجود دارد این است که واردات تلفن هوشمند به طور کلی ممنوع شود و بازار رقابتی از بین برود و انتخاب مردم در خرید تلفن هوشمند محدود شود.

ایران تولیدکننده تلفن همراه می‌شود؟
با توجه به اینکه تولید تلفن هوشمند یک امر پیچیده است و از طرفی بسیاری از تکنولوژی‌های لازم برای این امر در داخل کشور وجود ندارد، تولید‌کنندگان باید فعلاً با مونتاژ گوشی‌های هوشمند یا با همکاری کشور‌هایی نظیر چین، تلفن هوشمند تولید کنند. ایران هنوز توانایی تولید صفر تا صد گوشی تلفن هوشمند و تامین نیاز بازار را به صورت کامل ندارد. پس بنابراین، احتمال اینکه بازار گوشی هوشمند به سمت انحصار کامل برود فعلاً کم است.

بر اساس این گزارش، ایران با وجود اینکه چند مدل گوشی هوشمند تولید کرده ولی هنوز امکان تولید صفر تا صد گوشی هوشمند را ندارد. از طرفی بسیاری از کشور‌های توسعه‌یافته که در این عرصه وارد شدند، نتوانستند در این حوزه موفق شوند و بعد از مدتی از این عرصه خارج شدند. به عنوان مثال، نوکیا یکی از  برند‌های مطرح تولید تلفن همراه در جهان بود و پرفروش‌ترین تلفن همراه‌ها را تولید می‌کرد. این برند با وجود تولیدات قوی و محبوبیت بالا، نتوانست برای همیشه در این عرصه ماندگار شود. حال برند ایرانی با وجود رقیب‌های قدرتمند خود و اینکه مردم هم اکثراً برند‌های خارجی را ترجیح می‌دهند، آیا می‌تواند در بازار داخلی بدون اعمال محدودیت در واردات موفق شود؟