کشف بقایای اسکلتی ۱۶ هزارساله 

گروه بین الملل: باستان‌شناسان که در حال بررسی و تفحص چندین غار قبل از احداث یک نیروگاه برق‌آبی در مالزی بودند، ده‌ها گور باستانی ماقبل تاریخی را پیدا کرده‌اند که تصور می‌شود ۱۶ هزار سال قدمت داشته باشند.
این غارها در دره دورافتاده «نِنگیری» در حدود ۲۱۵ کیلومتری شمال کوالالامپور قرار دارند. در صورتی که مخزن سد طبق برنامه در اواسط سال ۲۰۲۷ پر شود، دریاچه‌ای به مساحت ۵۳ کیلومتر مربع برای تغذیه نیروگاه برق‌آبی ۳۰۰ مگاواتی ایجاد می‌شود و غارها به زیر آب خواهند رفت.
زولیسکندر رملی، باستان‌شناس در دانشگاه ملی مالزی، درباره بافته‌های جدید گفت: «به نظر می‌رسد بیشتر اسکلت‌ها مربوط به فرهنگ پیش از نوسنگی این منطقه باشند.»
برخی از محققان معتقدند که این فرهنگ، شاخه‌ای از فرهنگ شکارچی-گردآورنده «هوآبینهی» بوده است که ابزار سنگی متمایزی را می‌ساختند. این ابزارها در سایر نقاط آسیای جنوب شرقی از جنوب غربی چین گرفته تا اندونزی یافت شده‌اند.
 رملی که وظیفه هدایت کاوش‌ها در دره ننگیری را بر عهده داشت می‌گوید که تیم او در مجموع بقایای ۱۶ نفر را پیدا کرده است که در ۱۳ غار آهکی در چهار مکان دفن شده بودند.
نتایج تاریخ‌نگاری‌ها نشان می‌دهد که قدیمی‌ترین اسکلت کشف شده در غارهای دره ننگری به ۱۴ تا ۱۶ هزار سال پیش بازمی‌گردد. اکثر اسکلت‌های دیگر نیز قدمتی بیش از ۱۰ هزار سال دارند.
به گفته رئیس تیم باستان‌شناس، ۱۵ اسکلت در حالت خمیده یا کاملا خمیده دفن شده‌اند که نشان‌دهنده طریقه دفن‌های پیش از دوران نوسنگی در این منطقه است.
در این میان نمونه‌های تاریخ‌گذاری لایه‌های رسوبی غار از گور یک اسکلت دیگر نشان می‌دهد که منشأ آن در دوره نوسنگی در حدود ۶ هزار سال پیش است.
علاوه بر ۱۶ اسکلت، باستان‌شناسان بیش از ۷۱ هزار ابزار، قطعه سفال و تزئینات سنگی ماقبل تاریخ را از این غارها کشف کرده‌اند.
دکتر رملی می‌گوید بسیاری از آثار باستانی اشیایی بودند که عمداً همراه با مردگان در غارها دفن شده بودند.
در گورهای پیش از نوسنگی، معمولاً ابزارهای سنگی از جنس مواد معدنی هماتیت یا سرخ اُخرایی و کریستال یافت شد در حالی که در گورهای مربوط به دوره نوسنگی، اشیاء شامل دستبند سنگی، ابزار سنگی صیقلی و قطعات سفال بودند.عملیات بررسی و اکتشاف در سایت‌های دره ننگیری در مارس ۲۰۲۲ آغاز شد و تا اکتبر ۲۰۲۳ ادامه داشت.
پیش‌بینی می‌شود پروژه برق‌آبی ننگیری ۵ میلیارد دلار رینگیت مالزی یا بیش از یک میلیارد دلار آمریکا هزینه داشته باشد.
انتظار می‌رود ساخت این سد علاوه بر تامین بخشی از شبکه برق مالزی و آب برای پروژه های آبیاری، ۲ هزار شغل برای بومیان و سایر مردم محلی فراهم کند.
این در شرایطی است که منتقدان می‌گویند سد احداث شده بر روستاهایی که در امتداد رودخانه ننگیری واقع‌ شده‌اند، تأثیر منفی می‌گذارد و زمین‌ها و جنگل‌های آبا و اجدادی آن‌ها را زیر آب می‌برد.