تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۹/۱۰ ساعت ۱۷:۲۷
کد مطلب : ۵۰۳۵۷۰
به‌یاد نادر گلچین و مرغ‌سحر که مایه‌افتخارش بود
گروه فرهنگی: امروز ۱۰ آذرماه سالروز تولد نادر گلچین است. هنرمندی که خود را مدیون رادیو می‌دانست و آثار ماندگاری را هم از طریق رادیو به سمع و نظر شنوندگان رساند. او کسی است که گفته می‌شود یکی از ماندگارترین ترانه‌های موسیقی ایران یعنی «مرغ سحر» را به بهترین نحو اجرا کرده است.
به گزارش ایسنا، نادر گلچین متولد ۱۳۱۵ در رشت و خواننده آواز سنتی بود که طی سال‌های فعالیت خود آثار ماندگار بسیاری را در حافظه شنیداری موسیقی ایران ثبت کرده است.در همین راستا برای اینکه یادی کرده باشیم از این هنرمند موسیقی ایران که خود را مدیون رادیو می‌دانست، یکی از گفت‌وگوهای او با رادیو را به صورت مکتوب منتشر می‌کنیم که در ادامه می‌خوانید:
«من در ۱۲ سالگی در محل و خانه و در بین همسایه‌ها و در کوچه و بازار، بانگ و آواز خواننده‌های رادیو را می‌شنیدم و علاقه‌مند شدم آنها را تقلید و اجرا کنم. اتفاقا تازه هم رادیو راه افتاده بود. روزی مهمانی پیش آمد در پادگان رشت و من هم چون وابسته ارتشی داشتم به واسطه آنها به داخل پادگان رفتم و در آنجا برای پرسنل ارتش در ۱۲ سالگی آواز خواندم.
درحقیقت همسایه‌ها به فرمانده پادگان گفته بودند و ایشان هم من را احضار کردند و من سه آهنگ محلی و سه آهنگ فارسی خواندم. بعدا باوجود سن کمی که داشتم در رادیوی پادگان روزهای چهارشنبه برنامه اجرا می‌کردم.
در ۱۵ سالگی به تئاتری در رشت رفتم و بعد به عنوان خواننده دربار هارون‌الرشید با لباس مبدل عربی ظاهر شدم و در دربار هارون آواز خواندم. همان شد که در بین مردم اسم و رسمی پیدا کردم و عکس‌هایم روی دیوارها رفت و بازیگریم جدی شد که کمتر از خوانندگی‌ام نبود. در سال ۱۳۳۸ زمانی که ۲۱ سال داشتم به تهران آمدم و در جمعی از طرف آقایی که همشهری من بود، مهمان شدم و در آنجا بود که تلویزیون را دیدم و به تلویزیون علاقه‌مند شدم. به صاحب خانه اصرار کردم که مرا به این دستگاه معرفی کنند که من را به آقای محمود تاج‌بخش (نوازنده ویلن و سه‌تار) معرفی کردند. من در حضور مدیر هنرهای زیبای کشور برنامه اجرا کردم و پذیرفته شدم و بلافاصله به ارکسترهای مختلف مانند مثل ارکستر عباس خوشدل، عبدالکریم مهرافشان، محمد حیدری و ... معرفی شدم و با آنها برنامه اجرا کردم.
رادیو و تلویزیون در آن زمان نقش اساسی در زندگی خواننده، نوازنده و شاعر داشتند و آنها بودند که مسیر زندگی هنرمند را تغییر می‌دادند و من مدیون رادیو هستم.»او در ادامه صحبت‌های خود درباره همکاریش با ابتهاج و برنامه گل‌های تازه می‌گوید: «زمانی که آقای ابتهاج مسئول برنامه گل‌های تازه شد، باوجود اینکه اطلاعات موسیقی داشتند ولی اداره امور فنی در دست آقای فریدون شهبازیان بود. از زمان مدیریت آقای ابتهاج در راس برنامه گل‌های تازه، به رادیو دعوت شدم و در سال ۱۳۴۶، برنامه ۱۵۰ را که همان مرغ سحر بود را اجرا کردم و بعد از آن با اساتیدی از جمله حبیب الله بدیعی، منصور نریمان، پرویز یاحقی، فضل‌الله توکل و ... همکاری کردم.
مرغ سحر را اولین بار قمرالملوک وزیری اجرا کرده بود و بعد از آن اجرای بنده با صحیح‌ترین پارتیتور بود. علت هم این بود که استاد پایور تنظیم آن را صحیح کرده و قسمت‌هایی از این آهنگ را که به صورت پارتیتور در دست داشته، از صحیح‌ترینش بوده است. در نتیجه اجرای پایور از همه اجراها صحیح‌تر است. بعد از من هم آقای عبدالوهاب شهیدی و سپس آقای شجریان این اثر را اجرا کرده‌اند و به هر جهت توسط خوانندگان مختلف اجرا می‌شود.
استاد حسن کسایی لوحی برای من فرستادند و اظهار کردند که طی سال‌های زندگی خود اجرایی بهتر از اجرای زنده در «مرغ سحر» نشنیده‌اند که این برای من مایه افتخار است و آن را به در و دیوار خانه زدیم که هر کسی که می‌آید ببیند.»
در این قسمت اثر «مرغ سحر» را با صدای نادر گلچین بشنوید:.
.....
«من در ۱۲ سالگی در محل و خانه و در بین همسایه‌ها و در کوچه و بازار، بانگ و آواز خواننده‌های رادیو را می‌شنیدم و علاقه‌مند شدم آنها را تقلید و اجرا کنم. اتفاقا تازه هم رادیو راه افتاده بود. روزی مهمانی پیش آمد در پادگان رشت و من هم چون وابسته ارتشی داشتم به واسطه آنها به داخل پادگان رفتم و در آنجا برای پرسنل ارتش در ۱۲ سالگی آواز خواندم.
درحقیقت همسایه‌ها به فرمانده پادگان گفته بودند و ایشان هم من را احضار کردند و من سه آهنگ محلی و سه آهنگ فارسی خواندم. بعدا باوجود سن کمی که داشتم در رادیوی پادگان روزهای چهارشنبه برنامه اجرا می‌کردم.
در ۱۵ سالگی به تئاتری در رشت رفتم و بعد به عنوان خواننده دربار هارون‌الرشید با لباس مبدل عربی ظاهر شدم و در دربار هارون آواز خواندم. همان شد که در بین مردم اسم و رسمی پیدا کردم و عکس‌هایم روی دیوارها رفت و بازیگریم جدی شد که کمتر از خوانندگی‌ام نبود. در سال ۱۳۳۸ زمانی که ۲۱ سال داشتم به تهران آمدم و در جمعی از طرف آقایی که همشهری من بود، مهمان شدم و در آنجا بود که تلویزیون را دیدم و به تلویزیون علاقه‌مند شدم. به صاحب خانه اصرار کردم که مرا به این دستگاه معرفی کنند که من را به آقای محمود تاج‌بخش (نوازنده ویلن و سه‌تار) معرفی کردند. من در حضور مدیر هنرهای زیبای کشور برنامه اجرا کردم و پذیرفته شدم و بلافاصله به ارکسترهای مختلف مانند مثل ارکستر عباس خوشدل، عبدالکریم مهرافشان، محمد حیدری و ... معرفی شدم و با آنها برنامه اجرا کردم.
رادیو و تلویزیون در آن زمان نقش اساسی در زندگی خواننده، نوازنده و شاعر داشتند و آنها بودند که مسیر زندگی هنرمند را تغییر می‌دادند و من مدیون رادیو هستم.»او در ادامه صحبت‌های خود درباره همکاریش با ابتهاج و برنامه گل‌های تازه می‌گوید: «زمانی که آقای ابتهاج مسئول برنامه گل‌های تازه شد، باوجود اینکه اطلاعات موسیقی داشتند ولی اداره امور فنی در دست آقای فریدون شهبازیان بود. از زمان مدیریت آقای ابتهاج در راس برنامه گل‌های تازه، به رادیو دعوت شدم و در سال ۱۳۴۶، برنامه ۱۵۰ را که همان مرغ سحر بود را اجرا کردم و بعد از آن با اساتیدی از جمله حبیب الله بدیعی، منصور نریمان، پرویز یاحقی، فضل‌الله توکل و ... همکاری کردم.
مرغ سحر را اولین بار قمرالملوک وزیری اجرا کرده بود و بعد از آن اجرای بنده با صحیح‌ترین پارتیتور بود. علت هم این بود که استاد پایور تنظیم آن را صحیح کرده و قسمت‌هایی از این آهنگ را که به صورت پارتیتور در دست داشته، از صحیح‌ترینش بوده است. در نتیجه اجرای پایور از همه اجراها صحیح‌تر است. بعد از من هم آقای عبدالوهاب شهیدی و سپس آقای شجریان این اثر را اجرا کرده‌اند و به هر جهت توسط خوانندگان مختلف اجرا می‌شود.
استاد حسن کسایی لوحی برای من فرستادند و اظهار کردند که طی سال‌های زندگی خود اجرایی بهتر از اجرای زنده در «مرغ سحر» نشنیده‌اند که این برای من مایه افتخار است و آن را به در و دیوار خانه زدیم که هر کسی که می‌آید ببیند.»
در این قسمت اثر «مرغ سحر» را با صدای نادر گلچین بشنوید:.
.....
پربينندهترين مطالب و خبرها
