اجلاس داووس چیست و چرا اهمیت دارد؟

گروه بین الملل: «مجمع جهانی اقتصاد» یا WEF از زمانی که در سال ۱۹۷۱ میلادی تأسیس شد، هر ساله شاهد برگزاری یک نشست بوده است. اما چرا این رویداد به نشست داووس مشهور شد و اینقدر مهم است؟
داووس غیر از اینکه در فصل سرد زمستان به عنوان یک پیست اسکی محبوب در ارتفاعات آلپ سوئیس محسوب می‌شود، در بقیه فصول از سال، چندان قابل توجه نیست.
اما این شهر کوچک کوهستانی هر ساله در ماه ژانویه (بهمن ماه)، با گرد هم آوردن نخبگان جهان در نشست سالانه مجمع جهانی اقتصاد، به مدت یک هفته در کانون توجه جهان قرار می گیرد. از خود می‌پرسید که برای چه منظور؟ پاسخ ساده و کوتاه این است که نشست داووس برای بحث در مورد جهت آینده حیات در سیاره زمین و مسائل مبرم روز است.

مجمع جهانی اقتصاد چیست؟
مجمع جهانی اقتصاد در سال ۱۹۷۱ میلادی توسط یک اقتصاددان و پروفسور سوئیسی-آلمانی به نام «کلاوس شواب»، با هدف تقویت همکاری جهانی در زمینه مسائل سیاسی، اجتماعی و اقتصادی تأسیس شد.
هدف این سازمان بین‌المللی غیرانتفاعی که اکنون مقر آن در نزدیکی ژنو قرار دارد، گرد هم آوردن بخش‌های دولتی و خصوصی برای یافتن راه‌حل‌هایی برای این مشکلات جهانی بود. این هدف همچنان یکی از اصول پایه‌گذاری این مجمع باقی مانده و رسالت آن «تعهد به بهبود اوضاع جهان» عنوان شده است.
اولین نشست مجمع جهانی اقتصاد پنج دهه پیش در شهر داووس سوئیس برگزار شد و این شهر از آن زمان تاکنون هر ساله میزبان گردهمایی سالانه آن بوده است و اینگونه شد که نام این شهر حتی به جای نام این رویداد به کار برده می‌شود.

چه کسانی در داووس شرکت می‌کند؟
شاید با خود بگویید که دونالد ترامپ، گرتا تونبرگ و التون جان چه مشترکاتی می‌توانند داشته باشند؟ ظاهراً، احتمالاً هیچ وجه مشترکی بین آن‌ها نمی‌یابید، اما تنها چیزی که همه آن‌ها را متحد می‌کند این است که قبلاً در داووس شرکت کرده‌اند.یکی از منحصر به فردترین چیزها در مورد داووس همین کسانی هستند که از همه سلایق در آن شرکت می‌کنند. در حالی که اغلب از نشست داووس تحت عنوان تریبون دادن به تنها یک درصد ممتاز جهان انتقاد می‌کنند، اما مردم عادی‌ نیز به منظور تأثیرگذاری بر تغییرات در مقیاس جهانی تلاش می‌کنند تا با این نخبگان قدرتمند لابی کنند و بر آن تأثیر بگذارند.
رهبران جهان اعم از رئیس جمهور مستقر ایالات متحده، سران اتحادیه اروپا و سازمان ملل متحد و سایرین به طور معمول در این نشست‌ حضور دارند. اما علاوه بر آن‌ها، میدران تجاری و کارآفرینان، متفکران و دانشگاهیان برجسته، رؤسای سازمان‌های غیردولتی و بخش خیریه، نوآوران، اصحاب رسانه، جامعه مدنی، و فعالان گاه نیز گاه به گاه حضور دارند.

ترامپ امسال شرکت می‌کند؟
اگرچه رهبران چین، هند و چندین کشور کلیدی اروپایی امسال در داووس غایب هستند، دونالد ترامپ رئیس جمهور تازه تحلیف شده آمریکا روز پنجشنبه از طریق یک پیوند ویدئویی در این مجمع سخنرانی خواهد کرد.جالب‌تر آنکه همه آن‌ها در یک مکان هستند، که این به معنای دسترسی بی‌سابقه برای بسیاری از شرکت‌کنندگان به تصمیم‌گیرندگان جهانی است.
فهرست رسمی مهمانان اغلب بسیار انحصاری است و از حدود ۲ تا ۳ هزار شرکت کننده و سخنران تشکیل شده است، اما خود جلسه هزاران نفر دیگر را به رویدادهای حاشیه‌ای خود جذب می‌کند.
علاوه بر این، شرکت‌ها و حتی کشورها غرفه‌های خود را برای عرضه مفاهیم خود و خدمات یا جذب سرمایه برپا می‌کنند.

چه چیزی رهبران را به شرکت در داووس ترغیب می‌کند؟
مجمع جهانی اقتصاد بر اساس اصول بی‌طرفی، استقلال و عاری بودن از علایق خاص پایه گذاری شد. اما با وجود این آرمان‌ها، داووس اغلب با انتقاد مواجه می‌شود.
با توجه به کنار هم قرار گرفتن برنامه‌های رقیب و همپوشانی حوزه‌های سیاسی و شرکتی، مجمع جهانی اقتصاد اغلب از سوی کسانی که آن را یک نیروی مضر جهانی می‌دانند، مورد انتقاد قرار می‌گیرد.
از هر ۱۰ شرکت کننده در سال ۲۰۲۲، یک نفر با جت شخصی برای رسیدن به آنجا سفر کرده بود.
یکی از انتقادهای اصلی که هر ساله به سازمان دهندگان این رویداد وارد می‌شود، ریاکاری در دستور کار این نشست در مورد بحران آب و هوایی در جهان است، زیرا مثلا از هر ۱۰ شرکت کننده در سال ۲۰۲۲، یک نفر با جت شخصی برای رسیدن به آنجا سفر کرده بود.

دستاوردهای قابل توجه در طول این ۵۰ سال چه بوده است؟
در حالی که داووس ممکن است به عنوان کانونی برای نخبگان جهانی عمل کند، اما این نشست‌ها همچنان یک بسترمنحصر به فرد برای بحث‌های جهانی به حساب می‌آید و دستاوردهای قابل توجهی در طول تاریخ ۵۰ ساله خود دارد. به عنوان مثال، توافق‌نامه‌ای معروف به «اعلامیه داووس» در سال ۱۹۸۸ میلادی در این نشست به امضا رسید که به موجب آن، دو کشور ترکیه و یونان از آستانه درگیری مسلحانه عقب‌نشینی کردند.
در سال ۱۹۹۲ نیز نلسون ماندلا و رئیس جمهور وقت آفریقای جنوبی «اف. دبلیو. کلرک»  اولین حضور مشترک خود را با هم در صحنه بین المللی در داووس انجام دادند که مسلماً گامی مهم در جهت پایان دادن به آپارتاید بود. سال بعد، هر دو نفر جایزه صلح نوبل را دریافت کردند.
اتحاد جهانی برای واکسن‌ها و ایمن‌سازی (Gavi) نیز در سال ۲۰۰۰ در داووس راه اندازی شد و از آن زمان دسترسی میلیون‌ها نفر به واکسن‌ها را بهبود بخشیده است.