تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۱۱/۱۵ ساعت ۱۶:۲۳
کد مطلب : ۵۱۳۶۵۰
آیا فشار بر ایران وارد فاز جدیدی می‌شود؟
نتانیاهو در تلاش برای متقاعد کردن ترامپ
گروه بین الملل: آرون دیوید، میلر کارشناس ارشد مسائل بین الملل بنیاد کارنگی برای صلح بین الملل در نشریه فارن پالیسی نوشت: بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل به عنوان نخستین رهبر خارجی که دونالد ترامپ در دوره جدید ریاست‌جمهوری خود از او میزبانی می‌کند، با فرصتی ارزشمند مواجه است. این دیدار برای نتانیاهو که در داخل کشور با بحران‌های سیاسی متعددی دست و پنجه نرم می‌کند، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
با وجود فضای ظاهراً مثبت این ملاقات، رابطه میان دو رهبر همچنان پیچیده و مبتنی بر اعتماد متقابل نیست. اختلافات میان ترامپ و نتانیاهو از دوران ریاست‌جمهوری قبلی ترامپ به جا مانده است. نتانیاهو که تصور می‌کرد الحاق بخشی از کرانه باختری با طرح «معامله قرن» ترامپ همسو خواهد بود، با تشویق سفیر وقت آمریکا در اسرائیل، این اقدام را مطرح نمود؛ اما ترامپ که در آستانه مبارزات انتخاباتی خود قرار داشت، این طرح را رد کرد. پس از تماس تبریک نتانیاهو به جو بایدن پس از پیروزی در انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۲۰ و عدم حمایت او از ادعا‌های ترامپ درباره تقلب انتخاباتی، تنش بین طرفین بیش از پیش شدت پیدا کرد.
اکنون با وجود بی‌اعتمادی‌های گذشته، هر دو نفر به یکدیگر نیاز دارند و از اهمیت یک دیدار موفق آگاه هستند. دونالد ترامپ که همواره خود را یکی از حامیان سرسخت اسرائیل معرفی کرده است، در آغاز این دوره ریاست‌جمهوری نیز همین رویکرد را ادامه می‌دهد. وی با لغو تحریم‌هایی که دولت بایدن علیه شهرک‌نشینان افراطی اسرائیل اعمال کرده بود و صدور دستوری برای آزادسازی محموله بمب‌هایی که بایدن تحویل آنها را متوقف کرده بود، نشان داد که حمایت بی‌قید و شرط خود از اسرائیل را حفظ خواهد کرد.
نتانیاهو در واشنگتن؛ دیدار با ترامپ در میانه فشار‌های داخلی و پرونده‌های قضایی
بنیامین نتانیاهو در شرایطی به دیدار دونالد ترامپ می‌رود که از هر سو با چالش‌های سیاسی و فشار‌های متعدد روبه‌رو است. او همچنان درگیر پرونده قضایی فساد می‌باشد و اکنون در آستانه ادای شهادت قرار دارد. در داخل کشور، ائتلاف راستگرای وی خواهان ازسرگیری حملات نظامی به غزه است و احزاب مذهبی این ائتلاف نیز بر معافیت نیرو‌های خود از خدمت سربازی تأکید دارند. علاوه بر این، خانواده‌های گروگان‌ها بر این نکته اصرار دارند که آزادی عزیزانشان باید در اولویت نخست قرار گیرد. اگرچه این دیدار در کاخ سفید نمی‌تواند تمامی مشکلات نتانیاهو را برطرف کند، اما فرصتی برای او فراهم می‌آورد.
در عین حال، این دیدار بخشی از یک وضعیت پیچیده و پرتنش در دنیای سیاسی ترامپ و نتانیاهو محسوب می‌شود. بنیامین نتانیاهو میان فشار‌های ناشی از ائتلاف راستگرای خود و تمایل ترامپ به حفظ آتش‌بس و پیشبرد توافق مبادله گروگان‌ها دچار تردید شده است. طبق توافقات موجود، مرحله دوم توافق ملزم به آزادی تمامی گروگان‌هاست؛ در حالی که نیرو‌های دفاعی اسرائیل موظف‌اند از غزه خارج شده و جنگ به پایان برسد. این موضوع موجب بروز نارضایتی در میان یک حزب راستگرا شده که پیش‌تر از ائتلاف خارج شده و حزبی دیگر تهدید کرده است در صورت عدم ازسرگیری حملات، ائتلاف به تفرقه خواهد افتاد.
نتانیاهو احتمالاً سعی خواهد کرد زمان بیشتری به دست آورد و به اعضای ائتلاف یادآوری کند که تداوم آتش‌بس منوط به پیشرفت مذاکرات در مرحله دوم است. همچنین ممکن است به ترامپ یادآوری کند که از بایدن نامه‌ای دریافت کرده که اجازه ادامه جنگ را تا جلوگیری از تقویت سیاسی حماس می‌دهد و تلاش کند ترامپ را قانع کند تا زمان بیشتری برای عملیات نظامی در اختیار او قرار دهد.
از سوی دیگر، ترامپ در گذشته اعلام کرده است که هدف اصلی او پایان دادن به جنگ‌هاست و تمایلی به گسترش یا آغاز درگیری‌های جدید ندارد؛ بنابراین بعید است که او آزادی عمل زیادی به نتانیاهو واگذار کند. در نهایت، هر تمایلی به ارائه امتیازات بی‌قید و شرط به یکدیگر ندارند و ممکن است به‌زودی صبر ترامپ نسبت به نتانیاهو به پایان برسد.
اختلافات ترامپ و نتانیاهو در مورد ایران
پایان دادن به جنگ در غزه از جنبه دیگری نیز برای ترامپ اهمیت ویژه‌ای دارد؛ او می‌خواهد زمینه عادی‌سازی روابط میان عربستان سعودی و اسرائیل را مجدداً فراهم آورد. اما حوادث ۷ اکتبر ۲۰۲۳ انتظارات عربستان را به‌ویژه در رابطه با فلسطین به‌طور قابل‌توجهی افزایش داده است. یکی از مهم‌ترین خواسته‌های ریاض، تعهد اسرائیل به چشم‌اندازی سیاسی است که در نهایت به راه‌حل دو کشوری منجر شود؛ چالشی که برای نتانیاهو و دولت او به نظر بیش از حد پیچیده و دشوار می‌آید.
همزمان، موضوع ایران می‌تواند به نقطه اختلاف میان ترامپ و نتانیاهو تبدیل شود. نتانیاهو از مدت‌ها قبل علاقه خود به اقدام نظامی علیه برنامه هسته‌ای ایران را به‌صراحت اعلام کرده و به حمایت آمریکا در این مسیر امیدوار بوده است. اما ترامپ هرگز مستقیماً از آغاز جنگ علیه تهران حمایت نکرده است. وی در سخنان خود به‌گونه‌ای مبهم بر نگرانی‌هایش درباره برنامه هسته‌ای ایران تأکید کرده است؛ امری که حاکی از تمایل او به یافتن راه‌حلی دیپلماتیک به‌جای توسل به گزینه نظامی است. یک راه‌حل دیپلماتیک می‌تواند با منافع عربستان و سایر کشور‌های خلیج فارس نیز همخوانی داشته باشد، چرا که آنها نیز به دنبال ایجاد ثبات منطقه‌ای هستند.
ترامپ و نتانیاهو؛ دیدار پشت در‌های بسته یا توافق سرنوشت‌ساز؟
بنابراین دستیابی به توافقی سریع و جامع میان ترامپ و نتانیاهو در موضوعات مختلف دشوار به نظر می‌رسد. در این دیدار، نتانیاهو ممکن است به تفاهم‌نامه کمک نظامی ۱۰ ساله آمریکا به اسرائیل که در سال ۲۰۲۸ منقضی می‌شود، اشاره کند. از سوی دیگر، ترامپ می‌تواند به اسرائیل وعده دهد که امنیت و توان دفاعی‌اش همچنان تأمین خواهد شد؛ اما علاقه او به کاهش بودجه احتمالاً مانعی برای تعهدات مالی جدید خواهد بود یا شاید از این موضوع به عنوان اهرمی برای پیشبرد اهداف خود بهره ببرد.
در همین حال، دونالد ترامپ تمایل خود را برای حفظ آتش‌بس در غزه و عملی شدن مرحله دوم توافق مبادله گروگان‌ها اعلام کرده است. به این ترتیب، احتمالاً او سعی خواهد کرد نتانیاهو را از ادامه درگیری منصرف کند؛ چرا که هرگونه جنگ جدید می‌تواند ایده او برای عادی‌سازی روابط اسرائیل با عربستان و سایر کشور‌های منطقه را با موانع بیشتری روبه‌رو کند.
نتانیاهو در شرایطی به واشنگتن سفر می‌کند که موقعیت سیاسی او نسبت به ترامپ به‌وضوح ضعیف‌تر به نظر می‌رسد. در چنین وضعیتی، اگر یک نکته درباره ترامپ قطعی باشد، این است که او از این فرصت برای تقویت موضع خود بهره خواهد برد.
رفتار غیرقابل‌پیش‌بینی ترامپ می‌تواند عاملی برای نگرانی نتانیاهو باشد. ترامپ اکنون به نماد حزب جمهوری‌خواه تبدیل شده و این امر تاکتیک‌های سنتی نتانیاهو برای جلب حمایت کنگره به جای رئیس‌جمهور را بی‌اثر می‌کند. در نتیجه، ممکن است نتانیاهو به اسرائیل بازگردد، در حالی که دستاورد ملموسی جز دریافت عکس‌ها و پیامی خوشایند به همراه نداشته باشد؛ به عبارتی، هیچ تعهد یا دستاورد مادی مشخصی حاصل نگردد.
با این همه، دیدار این دو بعید است به نزاع علنی منجر شود. هیچ‌یک از آنها در مراحل اولیه تمایلی به بروز اختلاف آشکار ندارند. اما آنچه در پشت در‌های بسته رقم خواهد خورد و اینکه ترامپ چه تأثیری بر نتانیاهو خواهد داشت، در آینده مشخص خواهد شد.
با وجود فضای ظاهراً مثبت این ملاقات، رابطه میان دو رهبر همچنان پیچیده و مبتنی بر اعتماد متقابل نیست. اختلافات میان ترامپ و نتانیاهو از دوران ریاست‌جمهوری قبلی ترامپ به جا مانده است. نتانیاهو که تصور می‌کرد الحاق بخشی از کرانه باختری با طرح «معامله قرن» ترامپ همسو خواهد بود، با تشویق سفیر وقت آمریکا در اسرائیل، این اقدام را مطرح نمود؛ اما ترامپ که در آستانه مبارزات انتخاباتی خود قرار داشت، این طرح را رد کرد. پس از تماس تبریک نتانیاهو به جو بایدن پس از پیروزی در انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۲۰ و عدم حمایت او از ادعا‌های ترامپ درباره تقلب انتخاباتی، تنش بین طرفین بیش از پیش شدت پیدا کرد.
اکنون با وجود بی‌اعتمادی‌های گذشته، هر دو نفر به یکدیگر نیاز دارند و از اهمیت یک دیدار موفق آگاه هستند. دونالد ترامپ که همواره خود را یکی از حامیان سرسخت اسرائیل معرفی کرده است، در آغاز این دوره ریاست‌جمهوری نیز همین رویکرد را ادامه می‌دهد. وی با لغو تحریم‌هایی که دولت بایدن علیه شهرک‌نشینان افراطی اسرائیل اعمال کرده بود و صدور دستوری برای آزادسازی محموله بمب‌هایی که بایدن تحویل آنها را متوقف کرده بود، نشان داد که حمایت بی‌قید و شرط خود از اسرائیل را حفظ خواهد کرد.
نتانیاهو در واشنگتن؛ دیدار با ترامپ در میانه فشار‌های داخلی و پرونده‌های قضایی
بنیامین نتانیاهو در شرایطی به دیدار دونالد ترامپ می‌رود که از هر سو با چالش‌های سیاسی و فشار‌های متعدد روبه‌رو است. او همچنان درگیر پرونده قضایی فساد می‌باشد و اکنون در آستانه ادای شهادت قرار دارد. در داخل کشور، ائتلاف راستگرای وی خواهان ازسرگیری حملات نظامی به غزه است و احزاب مذهبی این ائتلاف نیز بر معافیت نیرو‌های خود از خدمت سربازی تأکید دارند. علاوه بر این، خانواده‌های گروگان‌ها بر این نکته اصرار دارند که آزادی عزیزانشان باید در اولویت نخست قرار گیرد. اگرچه این دیدار در کاخ سفید نمی‌تواند تمامی مشکلات نتانیاهو را برطرف کند، اما فرصتی برای او فراهم می‌آورد.
در عین حال، این دیدار بخشی از یک وضعیت پیچیده و پرتنش در دنیای سیاسی ترامپ و نتانیاهو محسوب می‌شود. بنیامین نتانیاهو میان فشار‌های ناشی از ائتلاف راستگرای خود و تمایل ترامپ به حفظ آتش‌بس و پیشبرد توافق مبادله گروگان‌ها دچار تردید شده است. طبق توافقات موجود، مرحله دوم توافق ملزم به آزادی تمامی گروگان‌هاست؛ در حالی که نیرو‌های دفاعی اسرائیل موظف‌اند از غزه خارج شده و جنگ به پایان برسد. این موضوع موجب بروز نارضایتی در میان یک حزب راستگرا شده که پیش‌تر از ائتلاف خارج شده و حزبی دیگر تهدید کرده است در صورت عدم ازسرگیری حملات، ائتلاف به تفرقه خواهد افتاد.
نتانیاهو احتمالاً سعی خواهد کرد زمان بیشتری به دست آورد و به اعضای ائتلاف یادآوری کند که تداوم آتش‌بس منوط به پیشرفت مذاکرات در مرحله دوم است. همچنین ممکن است به ترامپ یادآوری کند که از بایدن نامه‌ای دریافت کرده که اجازه ادامه جنگ را تا جلوگیری از تقویت سیاسی حماس می‌دهد و تلاش کند ترامپ را قانع کند تا زمان بیشتری برای عملیات نظامی در اختیار او قرار دهد.
از سوی دیگر، ترامپ در گذشته اعلام کرده است که هدف اصلی او پایان دادن به جنگ‌هاست و تمایلی به گسترش یا آغاز درگیری‌های جدید ندارد؛ بنابراین بعید است که او آزادی عمل زیادی به نتانیاهو واگذار کند. در نهایت، هر تمایلی به ارائه امتیازات بی‌قید و شرط به یکدیگر ندارند و ممکن است به‌زودی صبر ترامپ نسبت به نتانیاهو به پایان برسد.
اختلافات ترامپ و نتانیاهو در مورد ایران
پایان دادن به جنگ در غزه از جنبه دیگری نیز برای ترامپ اهمیت ویژه‌ای دارد؛ او می‌خواهد زمینه عادی‌سازی روابط میان عربستان سعودی و اسرائیل را مجدداً فراهم آورد. اما حوادث ۷ اکتبر ۲۰۲۳ انتظارات عربستان را به‌ویژه در رابطه با فلسطین به‌طور قابل‌توجهی افزایش داده است. یکی از مهم‌ترین خواسته‌های ریاض، تعهد اسرائیل به چشم‌اندازی سیاسی است که در نهایت به راه‌حل دو کشوری منجر شود؛ چالشی که برای نتانیاهو و دولت او به نظر بیش از حد پیچیده و دشوار می‌آید.
همزمان، موضوع ایران می‌تواند به نقطه اختلاف میان ترامپ و نتانیاهو تبدیل شود. نتانیاهو از مدت‌ها قبل علاقه خود به اقدام نظامی علیه برنامه هسته‌ای ایران را به‌صراحت اعلام کرده و به حمایت آمریکا در این مسیر امیدوار بوده است. اما ترامپ هرگز مستقیماً از آغاز جنگ علیه تهران حمایت نکرده است. وی در سخنان خود به‌گونه‌ای مبهم بر نگرانی‌هایش درباره برنامه هسته‌ای ایران تأکید کرده است؛ امری که حاکی از تمایل او به یافتن راه‌حلی دیپلماتیک به‌جای توسل به گزینه نظامی است. یک راه‌حل دیپلماتیک می‌تواند با منافع عربستان و سایر کشور‌های خلیج فارس نیز همخوانی داشته باشد، چرا که آنها نیز به دنبال ایجاد ثبات منطقه‌ای هستند.
ترامپ و نتانیاهو؛ دیدار پشت در‌های بسته یا توافق سرنوشت‌ساز؟
بنابراین دستیابی به توافقی سریع و جامع میان ترامپ و نتانیاهو در موضوعات مختلف دشوار به نظر می‌رسد. در این دیدار، نتانیاهو ممکن است به تفاهم‌نامه کمک نظامی ۱۰ ساله آمریکا به اسرائیل که در سال ۲۰۲۸ منقضی می‌شود، اشاره کند. از سوی دیگر، ترامپ می‌تواند به اسرائیل وعده دهد که امنیت و توان دفاعی‌اش همچنان تأمین خواهد شد؛ اما علاقه او به کاهش بودجه احتمالاً مانعی برای تعهدات مالی جدید خواهد بود یا شاید از این موضوع به عنوان اهرمی برای پیشبرد اهداف خود بهره ببرد.
در همین حال، دونالد ترامپ تمایل خود را برای حفظ آتش‌بس در غزه و عملی شدن مرحله دوم توافق مبادله گروگان‌ها اعلام کرده است. به این ترتیب، احتمالاً او سعی خواهد کرد نتانیاهو را از ادامه درگیری منصرف کند؛ چرا که هرگونه جنگ جدید می‌تواند ایده او برای عادی‌سازی روابط اسرائیل با عربستان و سایر کشور‌های منطقه را با موانع بیشتری روبه‌رو کند.
نتانیاهو در شرایطی به واشنگتن سفر می‌کند که موقعیت سیاسی او نسبت به ترامپ به‌وضوح ضعیف‌تر به نظر می‌رسد. در چنین وضعیتی، اگر یک نکته درباره ترامپ قطعی باشد، این است که او از این فرصت برای تقویت موضع خود بهره خواهد برد.
رفتار غیرقابل‌پیش‌بینی ترامپ می‌تواند عاملی برای نگرانی نتانیاهو باشد. ترامپ اکنون به نماد حزب جمهوری‌خواه تبدیل شده و این امر تاکتیک‌های سنتی نتانیاهو برای جلب حمایت کنگره به جای رئیس‌جمهور را بی‌اثر می‌کند. در نتیجه، ممکن است نتانیاهو به اسرائیل بازگردد، در حالی که دستاورد ملموسی جز دریافت عکس‌ها و پیامی خوشایند به همراه نداشته باشد؛ به عبارتی، هیچ تعهد یا دستاورد مادی مشخصی حاصل نگردد.
با این همه، دیدار این دو بعید است به نزاع علنی منجر شود. هیچ‌یک از آنها در مراحل اولیه تمایلی به بروز اختلاف آشکار ندارند. اما آنچه در پشت در‌های بسته رقم خواهد خورد و اینکه ترامپ چه تأثیری بر نتانیاهو خواهد داشت، در آینده مشخص خواهد شد.
پربينندهترين مطالب و خبرها
پربحثترين مطالب و خبرها
