تاریخ انتشار : ۱۳۹۳/۰۶/۰۲ ساعت ۱۰:۲۹
کد مطلب : ۵۲۲۹۹
نام‌گذاری‌های آن‌چنانی مرکزهای خرید!
گروه فرهنگ و هنر: رییس دانشکده ادبیات دانشگاه علامه طباطبایی می‌گوید: زبان فارسی قابلیت‌های بسیاری دارد که شکوفا نشده است. زبان فارسی متولی ندارد و اهل فن روی آن کار نمی‌کنند تا بتواند پیشرفت کند.
عباسعلی وفایی با بیان این‌که زبان فارسی محدودیت ندارد، اظهار کرد: بحث محدودیت زبان فارسی درست نیست. کسانی که این‌گونه سخن می‌گویند اطلاعات ندارند. این حرف غلط و غیرعلمی است. برخی می‌گویند ظرفیت زبان فارسی کم‌تر از زبان عربی است و این به دلیل ناآشنایی آن‌ها با زبان فارسی است. ظرفیت هر زبان وابسته به واژه‌سازی است. در زبان فارسی محدودیتی برای واژه‌سازی وجود ندارد، چون روش‌های ساخت واژه بسیار فراتر از زبان عربی و انگلیسی است.
در بسیاری از زبان‌های دنیا ضمیر یا حرف دایره‌ای بسته دارند اما در زبان فارسی به دلیل قابلیت‌های متعدد زبان توانسته خودش را فعال کند. در دوره‌هایی ما حرف‌ها یا ضمیرهای کمتری داشته‌ایم اما در دوره‌هایی هم از امکانات زبانی بیشتری استفاده کرده‌ایم، برای مثال از ضمیری مثل خود توانسته‌ایم چندصد واژه بسازیم. واژه‌هایی مثل خودرو، خودکار، خودبین و خودخواه نتیجه همین فرایند است.
او در ادامه اضافه کرد: زبان فارسی زبان محدودی نیست و ما با اضافه کردن یک وند می‌توانیم فراوان واژه درست کنیم و نپرداختن به این امکانات زبان نتیجه نداشتن شناخت است. آن‌قدر که ما در حوزه ادبیات مطالعه داشته‌ایم به حوزه زبان نپرداخته‌ایم و با کمبود منابع در حوزه زبان روبه‌رو هستیم. این در حالی است که زبان فارسی ظرفیت بالایی برای مطالعه دارد. اکثر کتاب‌هایی هم که اکنون در دسترس‌اند بیش‌تر روشی غیرعلمی دارند.
این استاد دانشگاه همچنین در پاسخ به این‌که چرا گفته می‌شود زبان فارسی نمی‌تواند زبان علم باشد، گفت: در گذشته زبان فارسی زبان علم بوده، درحالی‌که محدودتر از امروز بوده اما توانسته زبان علم باشد، پس چرا الآن زبان علم نیست؟ پاسخ این است که علمی شدن یک زبان بسته به جهش‌های علمی یک کشور است. وقتی ظرفیت علمی کشور گسترده شود و پژوهش و مقاله در این حوزه نوشته شود زبان هم پیشرفت می‌کند.
او ادامه داد: اما موضوع اصلی این است که زبان فارسی متولی ندارد. مشخص نیست وزارت ارشاد چه کاری برای زبان فارسی می‌کند. آیا وزارت ارشاد بر کتاب‌هایی که مجوز چاپ به آن‌ها می‌دهد از نظر ویرایشی نظارت دارد؟ مسلما پاسخ منفی است چون نه در مطبوعات و نه در کتاب‌ها ویرایش چندانی انجام نمی‌شود. وزارت علوم هم به دنبال تربیت استاد و دانشجوست اما مشخص نیست که چقدر از این نیروها استفاده می‌شود. فرهنگستان هم بیش‌تر جنبه تدوین دارد و جنبه نظارتی ندارد. نام‌گذاری‌های آن‌چنانی مرکزهای خرید مثل هایپراستار و غیره و یا تابلو فروشگاه‌ها که با فرهنگ ما سازگار نیست نشان می‌دهد که نه شهرداری و نه وزارت ارشاد توجهی به این موضوع ندارند و در تلویزیون هم شرایط به همین صورت است. بنابراین وقتی هیچ‌گونه متولی‌ای برای زبان فارسی نیست شرایط همین می‌شود.
رییس دانشکده ادبیات دانشگاه علامه طباطبایی همچنین تصریح کرد: دانشگاه‌ها مکلف به آموزش هستند اما در علوم انسانی چون دیوارش از همه کوتاه‌تر است هر کسی مدیریت می‌کند. متولیان زبان فارسی کسانی هستند که تخصص ندارند بنابراین نمی‌توان انتظار داشت که زبان فارسی قابلیت‌های خود را پیدا کند. وقتی مدیران براساس روابط و مسائل دیگر انتخاب می‌شوند شرایط همین است. تنها راه حل این است که کار را به اهلش بسپارند و گروهی از دلسوزان و متخصصان زبان فارسی جمع شوند و مشکل‌یابی کنند وگرنه همین آشفته‌بازار باقی خواهد ماند و پیشرفت ما گزارش‌های پراکنده‌ای خواهد بود که در شورای عالی انقلاب فرهنگی ارائه می‌شود و شرایط تغییری نمی‌کند.
در بسیاری از زبان‌های دنیا ضمیر یا حرف دایره‌ای بسته دارند اما در زبان فارسی به دلیل قابلیت‌های متعدد زبان توانسته خودش را فعال کند. در دوره‌هایی ما حرف‌ها یا ضمیرهای کمتری داشته‌ایم اما در دوره‌هایی هم از امکانات زبانی بیشتری استفاده کرده‌ایم، برای مثال از ضمیری مثل خود توانسته‌ایم چندصد واژه بسازیم. واژه‌هایی مثل خودرو، خودکار، خودبین و خودخواه نتیجه همین فرایند است.
او در ادامه اضافه کرد: زبان فارسی زبان محدودی نیست و ما با اضافه کردن یک وند می‌توانیم فراوان واژه درست کنیم و نپرداختن به این امکانات زبان نتیجه نداشتن شناخت است. آن‌قدر که ما در حوزه ادبیات مطالعه داشته‌ایم به حوزه زبان نپرداخته‌ایم و با کمبود منابع در حوزه زبان روبه‌رو هستیم. این در حالی است که زبان فارسی ظرفیت بالایی برای مطالعه دارد. اکثر کتاب‌هایی هم که اکنون در دسترس‌اند بیش‌تر روشی غیرعلمی دارند.
این استاد دانشگاه همچنین در پاسخ به این‌که چرا گفته می‌شود زبان فارسی نمی‌تواند زبان علم باشد، گفت: در گذشته زبان فارسی زبان علم بوده، درحالی‌که محدودتر از امروز بوده اما توانسته زبان علم باشد، پس چرا الآن زبان علم نیست؟ پاسخ این است که علمی شدن یک زبان بسته به جهش‌های علمی یک کشور است. وقتی ظرفیت علمی کشور گسترده شود و پژوهش و مقاله در این حوزه نوشته شود زبان هم پیشرفت می‌کند.
او ادامه داد: اما موضوع اصلی این است که زبان فارسی متولی ندارد. مشخص نیست وزارت ارشاد چه کاری برای زبان فارسی می‌کند. آیا وزارت ارشاد بر کتاب‌هایی که مجوز چاپ به آن‌ها می‌دهد از نظر ویرایشی نظارت دارد؟ مسلما پاسخ منفی است چون نه در مطبوعات و نه در کتاب‌ها ویرایش چندانی انجام نمی‌شود. وزارت علوم هم به دنبال تربیت استاد و دانشجوست اما مشخص نیست که چقدر از این نیروها استفاده می‌شود. فرهنگستان هم بیش‌تر جنبه تدوین دارد و جنبه نظارتی ندارد. نام‌گذاری‌های آن‌چنانی مرکزهای خرید مثل هایپراستار و غیره و یا تابلو فروشگاه‌ها که با فرهنگ ما سازگار نیست نشان می‌دهد که نه شهرداری و نه وزارت ارشاد توجهی به این موضوع ندارند و در تلویزیون هم شرایط به همین صورت است. بنابراین وقتی هیچ‌گونه متولی‌ای برای زبان فارسی نیست شرایط همین می‌شود.
رییس دانشکده ادبیات دانشگاه علامه طباطبایی همچنین تصریح کرد: دانشگاه‌ها مکلف به آموزش هستند اما در علوم انسانی چون دیوارش از همه کوتاه‌تر است هر کسی مدیریت می‌کند. متولیان زبان فارسی کسانی هستند که تخصص ندارند بنابراین نمی‌توان انتظار داشت که زبان فارسی قابلیت‌های خود را پیدا کند. وقتی مدیران براساس روابط و مسائل دیگر انتخاب می‌شوند شرایط همین است. تنها راه حل این است که کار را به اهلش بسپارند و گروهی از دلسوزان و متخصصان زبان فارسی جمع شوند و مشکل‌یابی کنند وگرنه همین آشفته‌بازار باقی خواهد ماند و پیشرفت ما گزارش‌های پراکنده‌ای خواهد بود که در شورای عالی انقلاب فرهنگی ارائه می‌شود و شرایط تغییری نمی‌کند.
مرجع : ایسنا
