علل کبد چرب غیرالکلی را بشناسيد

آیدا مالک مهدوی با بیان اینکه بیماری کبد چرب غیرالکلی متشکل از اختلالات و جراحت‌های کبدی است که طیف آن از استئاتوز ساده تا استئاتوهپاتیت غیرالکلی، فیبروز و سیروز کبدی گسترده است، گفت: این بیماری طی 25 سال اخیر گسترش چشمگیری داشته و شیوع کلی آن 10 تا 24 درصد است. در حال حاضر نیز رایج‌ترین علت ناهنجاری در تست‌های کبدی در بزرگسالان و ابتلا به بیماری‌های مزمن کبدی به شمار می‌رود.وی گفت: علت این بیماری تجمع بیش از حد اسیدهای چرب و تری گلیسیریدها در بافت پارانشیم کبدی است. این بیماری به دو گروه اولیه و ثانویه تقسیم بندی می‌شود که علت اولیه آن سندرم متابولیک است و از علل ثانویه آن می‌توان به مصرف داروهای مختلف مانند آمیودارون، گلوکوکورتیکوئیدها و ایزونیازید، اعمال جراحی گاستروپلاستی و ...اشاره کرد.

مالک مهدوی یادآور شد: با توجه به اینکه مقاومت انسولینی، چاقی و التهاب ناشی از آن، مهم‌ترین عوامل در ابتلا به این بیماری محسوب می‌شوند، مداخلات شیوه زندگی از قبیل رژیم غذایی متعادل و فعالیت فیزیکی منظم به منظور کاهش وزن و درمان این بیماری بسیار مورد توجه است. وی گفت: محدودیت متوسط کالری به میزان تقریبا 100 تا 500 کیلوکالری در روز که به واسطه کاهش در اندازه سهم‌های غذایی قابل حصول است، منجر به کاهش وزن می‌شود. کاهش وزن بویژه منجر به کاهش معنی‌دار در شیوع سندرم متابولیک می‌شود و با بهبودی چشمگیر استئاتوز، التهاب و فیبروز کبدی همراه است.

وی افزود: کاهش میزان چربی کل مصرفی می‌تواند کاهش در لیپمی (افزایش چربی خون) پس از غذا و همچنین کاهش اختلالات مرتبط با متابولیسم لیپیدها را سبب شود. مالک مهدوی با تاکید بر مصرف اسیدهای چرب غیراشباع و استفاده منابع غذایی همچون روغن زیتون به جای غذاهای غنی از اسیدهای چرب اشباع مانند گوشت و فرآورده‌های لبنی پرچرب گفت: اسیدهای چرب اشباع دارای اثرات زیان‌آور و مخربی بر عملکرد کبد هستند و سبب افزایش مقدار لیپوپروتئین با دانسیته پایین در خون می‌شوند.

وی یادآور شد: دریافت اسیدهای چرب امگا 3 با تاثیر بر عوامل متابولیکی و همچنین از طریق مکانیسم‌های مستقلی که مرتبط با اثرات آنتی آریتمیک است، سبب کاهش خطر بیماری‌های قلبی - عروقی می‌شود. اسید لینولنیک نیز که منبع غذایی اصلی آن گردو است، سبب بهبودی در پروفایل لیپیدی خون می‌شود. دریافت کربوهیدرات‌های دارای فیبر بالا از طریق میوه‌ها وسبزی‌های تازه، حبوبات و غلات دارای اثرات مفیدی بر حساسیت انسولینی و مارکرهای لیپیدی است.

این کارشناس ارشد تغذیه یادآور شد: کاهش در میزان کل کربوهیدرات‌ها به ویژه قندهای ساده سبب کاهش میزان استیل CO-A در کبد و در نتیجه سبب کاهش ساخت چربی می‌شود. کاهش در سنتز اسیدهای چرب نیز به پیشگیری از تجمع بیش از حد چربی کل در کبد منجر می‌شود. همچنین توصیه می‌شود بیماران از مصرف نوشیدنی‌های حاوی جوش شیرین (سودا) و سایر نوشیدنی‌های شیرین خودداری کنند. وی گفت: رژیم‌های غذایی که دارای مقدار کربوهیدرات و اسیدهای چرب اشباع کمی بوده اما دارای میزان بالای پروتئین هستند، اثرات مفیدی در کاهش علایم سندرم متابولیک از قبیل اثر بر حساسیت انسولینی و چربی‌های خون دارند.