پشت‌پرده برکناری چاك‌هیگل از وزارت‌دفاع

با شدت گرفتن بمباران مواضع گروه‌های تندرو در عراق و سوریه، مشکلات هیگل نیز بیشر شد. مسئولان آمریکایی آگاه از روابط هیگل با دولت اوباما می‌گویند که تنش در این روابط، روز افزون بود با وجود این‌که رابطه شخص اوباما با هیگل، خوب بود. با وجود این‌که کاخ سفید کناره گیری ناگهانی هیگل را تصمیمی در پایه توافق با اوباما به تصویر کشید، اما مسئولان از سلسله‌ای از مشکلات رو به فزونی سخن گفتند به ویژه این‌که اخیرا نامه‌ای از هیگل به شورای امنیت ملی آمریکا درز کرده که خواستار استراتژی دقیق‌تر برای مقابله با گروه دولت اسلامی موسوم به داعش در عراق و سوریه شده است. مسئولان آگاه می‌گویند آن‌چه رو داد در حقیقت برکناری وزیر دفاع بود.

برکناری هیگل به اوباما این امکان را می‌دهد که افراد جدیدی به تیم خود اضافه کند، آن هم در حالی که در دو سال آخر حضورش در قدرت، با چالش‌های متعددی روبرو است از جمله امکان انتخاب نخستین وزیر دفاع زن در ایالات متحده. میشل فلورنوی مدیرکل سابق وزارت دفاع آمریکا، یکی از برجسته‌ترین نامزدهای جانشینی هیگل است. مسئولان آمریکایی که خواستند نامشان فاش نشود، به خبرگزاری رویترز گفتند که هیگل به خاطر ناتوانی در استفاده از نفوذ خود برای تاثیر گذاری بخش‌های اصلی استراتژی امنیتی از جمله جنگ علیه داعش، احساس ناخرسندی می‌کرد.»

جان مک‌کین سناتور جمهوری خواه نیز می‌گوید: «معتقدم او بسیار ناخرسند و نا امید بود همانگونه که گیتس و پانه‌تا دو وزیر دفاع سابق بودند. دلیل این وضعیت ورود کاخ سفید به تمام جزئیات است. مجموعه‌ای کوچک می‌خواهد همه تصمیم‌ها را بگیرد.» مک‌کین که قرار است ریاست کمیسیون نیروهای مسلح را در مجلس سنای آمریکا بر عهده گیرد افزود: «همچنین به نظرم او معتقد نبود استراتژی برای مقابله با داعش وجود دارد.»

یک مسئول دیگر به موانع ایجاد شده توسط دولت برای هیگل اشاره کرد. یک سال پیش وزیر دفاع سخنرانی مهمی در مرکز استراتژی بین‌الملل که یکی از مراکز مطالعات سطح بالا در واشنگتن است ایراد کرد. وزیر اما به دستور کاخ سفید، اجازه پاسخ به سوالات حاضران را نیافت. یک مسئول بلندپایه در دولت آمریکا گفت که اوباما و هیگل از نیمه اکتبر بحث بر سر آینده وزارت دفاع را آغاز کردند. این مسئول افزود که هیگل خود بحث بر سر این موضوع را آغاز کرد.

جاش ارنست سخنگوی کاخ سفید در تمجید از هیگل گفت ماموریتی که به او سپرده شد، پایان دادن به جنگ افغانستان و نظارت بر بودجه کاهش یافته وزارت دفاع بود آن هم با توجه به تغییر شرایط در نتیجه افزایش خطر داعش. حتی پیش از شکست حزب دموکرات در انتخابات میان دوره‌ای کنگره که چهارم نوامبر جاری برگزار شد، اوباما برای تعدیل تیم امنیت ملی خود تحت فشار بود و انتقادها به دلیل سیاست کاخ سفید در تعامل با داعش، رفتارهای روسیه در اوکراین و بحران‌های دیگر، رو به فزونی می‌رفت.

یک مسئول بلندپایه در دولت اوباما گفت: هیگل در رسیدگی به مسئله کاهش نیروهای آمریکایی در افغانستان و کاهش بودجه، خوب عمل کرد؛ کاهشی که مسئولان در وزارت دفاع آن را تهدید کننده میزان آمادگی نظامی آمریکا در شرایطی دانستد که چالش‌های جهانی رو به فزونی است. این مسئول افزود با توجه به افزایش اهمیت داعش در عراق و سوریه در فهرست اولویت‌ها، برای مسئولان بلندپایه در کاخ سفید مشخص شد که این بحران، در چارچوب تجربه هیگل نیست.

آن‌ها عملکرد او را در خاورمیانه ضعیف دیدند چرا که تجربه ‌او، متفاوت است. همچنین تصمیم برای تغییر هیگل پس از آن صورت گرفت که ماه گذشته نامه‌ای خصوصی از او به سوزان رایس مشاور امنیت ملی اوباما درز یافت. او در این نامه، در استراتژی دولت اوباما در سوریه تشکیک کرده است. هیگل در این نامه خواستار آن شده بود تا کاخ سفید نیت خود را در خصوص بشار اسد روشن کند.

یک مقام مسئول در کنگره آمریکا که خواسته نامش فاش نشود گفت که هیگل در این نامه، در سیاست اوباما در تکیه به حملات هوایی علیه شبه‌نظامیان داعش در عراق و سوریه تشکیک کرد آن هم در حالی که اوباما به کارگیری نیروی زمینی را بعید دانسته بود. یک مسئول عراقی که از سال‌ها پیش با هیگل آشنا بود گفت: «او محتاط نبود. می‌خواست برای جنگ با داعش در عراق اقدام‌های بیشتری صورت گیرد. احساسم این است که در این زمینه با اوباما به اختلاف برخورد کرد.»