پژوهش یکی از زیر نظام‌های تحول است

علی اصغر فانی در ابتدا با تبریک هفته پژوهش به تمامی همکاران در وزارت آموزش و پرورش و معلمین با اشاره به سند تحول بنیادین نظام آموزش و پرورش گفت: سند تحول بنیادین نظام آموزش و پرورش به عنوان مهمترین سند بالادستی در وزارت خانه فرصتی را ایجاد کرده که بتوانیم با اجرای این سند تحولی در ارکان آموزش و پرورش در فرایند تعلیم و تربیت و در دستاوردهای نظام تعلیم و تربیت ایجاد کنیم. وزیر آموزش و پرورش با اظهار امیدواری نسبت به این سند تحول اظهار کرد : امیدواریم که خروجی های وزارت در آینده که وارد بازار کار و یا دانشگاه خواهند شد متفاوت تر از خروجی های امروز و با کیفیت تر از وضعیت فعلی باشند.

وی افزود: در اجرای سند تحول ما نیاز به یک نقشه راه داریم که بخش عمده‌ای از آن آماده شده و امیدواریم ظرف یک یا دوماه آینده در صحن شورای انقلاب فرهنگی ارائه شود. علی اصغر فانی در ادامه با تاکید بر رای شورای انقلاب فرهنگی افزود: ما منتظریم تا آماده شویم در یک زمان مشخص و با تمهید مقدمات و آماده سازی اجزای آموزش و پرورش را به تدریج در مجموعه ساری و جاری کنیم. علی اصغر فانی با اشاره به اقدامات وزارت آموزش و پرورش گفت: درسال جاری موفق شدیم به 40 راهکار از 131 راهکار صنعتی ورود کنیم و در قالب 99 برنامه اکنون مشغول اجرای سند هستیم. سند تحول شامل 6 زیر نظام است که یکی از آنها نظام پژوهش و ارزشیابی است.

وزیر آموزش و پرورش با اشاره به اینکه پژوهش یکی از زیر نظام های سند تحول است گفت: عزیزان ما در اموزش و پرورش بخش عمده‌ای از سند را آماده کرده‌اند و ما امیدواریم که زیر نظام پژوهش هر چه زودتر به نتیجه برسد و زمینه های اجرای آن فراهم شود. وی با تاکید بر اینکه نمی توان بدون پژوهش و تحقیق و بررسی اقدام به کاری کرد افزود: تجربه چند ساله این مطلب را نشان می دهد که هنگامی که بدون مطالعه و بصیرت و آینده نگری و تمهید مقدمات وارد شویم ضرر خواهیم کرد و برای همین است که عزیران ما این شعار را که پژوهش مبنای سند تحول است انتخاب کرده اند.

وی در ادامه افزود: با مروری که از سال 57 تا به امروز در نظام تصمیم گیری مدیریتی می کنیم به 4 مرحله بر خورد می کنیم. وزیر آموزش پرورش با اشاره به مرحله اول تصمیمی گیری در ایران پس از انقلاب گفت: مرحله اول، اوایل پیروزی انقلاب بود که مدیران وقتی با مسئله‌ای مواجه می شدند اول تصمیم می گرفتند. مرحله دوم چند سال بعد از آن بود که مدیران به این نتیجه رسیدند که با تصمیم خلق الساعه نمی توان امور را اداره کرد. آن موقع گفتند که باید کار کارشناسی شود. در دهه 70 مرحله سوم تصمیم گیری خود را نشان داد؛ مدیران گفتند که باید پژوهش صورت گیرد. علی اصغر فانی در ادامه مرحله چهارم را امروز دانست و گفت: مرحله چهارم امروز است که باید نظر خبرگان را جویا شد. وی با اشاره به اینکه خبرگان بحشی از تحقیق است گفت: خبرگان به دیلیل اینکه اشراف در موضوع دارند می تواننند نظرات ساعی دهند. تاامروز ما این تجربه را داریم که آنجایی که بر مبنای پژوهش و نظریه خبرگان تصمیم گیری کردیم، پخته عمل کردیم.

وی افزود: امروز هنگامی که تحقیق و توسعه در آموزش و پرورش را در سازمانهای مختلف در دنیا را بررسی می کنیم می بینیم که آنها به بخش تحقیق و توسعه توجه ویژه ای دارند و به همین دلیل به موفقیت رسیده اند و در بعضی از سازمان ها تا 10 درصد هزینه به تحقیق و توسعه اختصاص پیدا کرده است. اما در سازمان های ما این هزینه ناچیز است. علی اصغر فانی با تاکید بر لزوم اتکا به تحقیق در سازمانها گفت: اگر پژوهشگاه تحقیق و توسعه را به عنوان بخش تحقیق و توسعه در نظر بگیریم باید اعلام کنیم که ما گامی را بر نخواهیم داشت الا به اتکای تحقیق.

وی با اشاره به بخش IBL ( یادگیری مبنی بر پژوهش) اعلام کرد: دانش اموزان و معلمان در این حیطه دیده می شوند و ارکان آموزش مانند کتاب درسی، نیروی انسانی، فضا و تجهیزات، معلم، مدیریت، بودجه و امکانات همه در آموزش موثر هستند. منتها ترکیب این عناصر و اولویت گذاری انها اهمیت بیشتری دارد. وی در پاسخ به سئوال از کجا باید آغاز کرد گفت: خیلی از تحقیقاتی که صورت گرفته نقش عوامل را حساب کرده اند اما کمتر تحقیقی وجود داشته که به این عناصر موثر وزن داده باشد. ما کشوری هستیم با منابع محدود بنابراین آن پژوهشی معتبر است که وزن عوامل موثر را در نظام یادگیری مشخص کند و به مدیر کمک کند تا اولویت را بشناسد.

وی با تاکید بر انتخاب روش های تحقیق گفت: ما باید طوری عمل کنیم که اولویت ها و عوامل موثر با توجه به محدودیت منابع را تشخیص دهیم و بتوانیم به درستی حرکت کنیم. وی با تاکید بر اینکه دانش آموز موضوع اصلی نظام تعلیم و تریت است افزود: دانش اموز باید در سنین دانش آموزی پرسشگر باشد که بتواند با طرح سئوالات به جا به نتایج تحقیق برسد. وی با اشاره به نقش پژوهشگاه های دانش اموزی گفت: جشنواره خوارزمی در سنین متوسطه و جابربن حیان در سنین ابتدایی با هدف تقویت پرسگری و پاسه به سه سئوال چرا، چیتسی و چگونگی موضوع طرحی در آموزش و پرورش شکل گرفته است.

وی با اشاره به تلاش وزارت آموزش و پرورش برای تقویت این سئوالات سه گانه در دانش اموزان گفت: وقتی دانش آموز تقویت می شود که به این سئوالات پاسخ دهد و به جای ظواهر به ریشه های کار بیندیشد. علی اصغر فانی با تاکید بر تفاوت پژوهشگر و یک انسان عامی گفت: یک کارشناس به ریشه می پردازد اما انسان عامی به ظواهر. وی افزود: شاهدید که در خیلی از سازمان ها و دستگاه ها هزینه و وقت گذاشته می شود تا مشکلی رفع شود اما مشکل حل نخواهد شد زیرا به عمق مسائل و ریشه های مشکلات توجه نمی شود.

علی اصغر فانی با اشاره به سخنان رئیس جمهور گفت: رئیس جمهور به دفعات گفته است که پژوهش باید در جهت رفع مشکلات جامعه باشد. البته در این فرایند تقویت پژوهش دانش آموزی و نقش معلمی نقشهای کلیدی هستند. وزیر اموزش و پرورش با تاکید بر نقش اساسی معلمین گفت: یک معلم پژوهشنده می تواند دانش آموز پژوهشگر و پرسشگر تربیت کند. علی اصغر فانی با اشاره به بیانات مقام معظم رهبری افزود: مقام معظم رهبری به دفعات حافظه محوری نظام اموزش را نقطه ضعف اموزش و پرورش در کشور عنوان کرده اند و فرموده اند که باید خلاقیت محوری جایگزین آن شود و کلید اصلی این رویکرد به دست معلمین پژوهنده است. علی اصغر فانی در انتها با تبریک هفته پژوهش به تمامی معلمان پژوهنده برای آینده پژوهگران اظهار امیدواری کرد.