تاریخ انتشار : ۱۳۹۳/۱۰/۲۷ ساعت ۱۱:۱۱
کد مطلب : ۶۶۴۹۲
ان‌شاا...با حسن‌نیت و پشتکاربه نتیجه می‌رسیم
آلن ایر: توافق، آغاز رفع مشکلات دیگر است
گروه سیاسی-رسانه ها: روزنامه آرمان در مقدمه ی گفتگویی با آلن ایر نوشت: «نرمش آمریکایی در برابر اراده ایرانی» غیر از این را نمی‌توان متصور بود. دیگر آن دوران که آمریکا به‌عنوان قدرت اول در منطقه امپراتوری راه انداخته و هر آنچه اراده داشت، محقق می‌شد، گذشته و 36 سال است که ردپایی از فرمانروایی ایالات متحده در ایران نیست. هرچه هست مقاومت و پیروزی کشورمان است. همین مذاکرات هسته‌ای نشان خوبی از اراده استوار ایران برای نیل به خواسته‌های قانونی خود است.
مذاکراتی که می‌توانست سال‌ها پیش با سرتعظیم فرود آوردن ایران در برابر آمریکا و غرب به پایان برسد و پرونده آن بسته شود اما ایران اهل گذشتن از منافع و مصالح ملت نیست و محکم بر سر مواضع خود در استفاده از انرژی هسته‌ای ایستاده است. ایران امروز، ایران مقتدری است که غرب و آمریکا در برابر صراحت و شجاعت آن سر تعظیم فرود می‌آورند.
مذاکرات هم هنوز پابرجاست و قرار است تا تیرماه سال آینده تکلیف مشخص شود. دور تازه مذاکرات هسته‌ای ایران و گروه موسوم به 1+5 درحالی از روز ۲۸ دی (۱۸ ژانویه) در شهر ژنو سوئیس برگزار می‌شود که بر اساس توافق موقتی که سال گذشته در همین شهر به‌دست آمد، قرار بود طرفین نهایتا ظرف یکسال، یعنی تا سوم آذر ۹۳ (۲۴ نوامبر ۲۰۱۴)، به توافق نهایی دست یابند. با این حال، برخی موضوعات موجب شد تا مهلت این مذاکرات، دوبار تمدید شود. ضرب‌الاجل جدید مذاکرات هسته‌ای، ۹ تیرماه ۹۴ (۳۰ ژوئن ۲۰۱۵) اعلام شده است.
اتفاقاتی در این مدت درحال رخ‌دادن است که ازجمله آنها می‌توان به کاهش قیمت نفت اشاره کرد. برخی بر این عقیده هستند که عربستان از کاهش قیمت نفت اهدافی را دنبال می‌کند که یکی از آنها تحت فشار قراردادن ایران برای رسیدن به هدفی است که می‌تواند عدم رسیدن توافق ایران با کشورهای 1+5 باشد. اگر این توافق صورت گیرد به‌طور طبیعی روابط و تعامل ایران با کشورهای اروپایی و آمریکا دچار تغییراتی خواهد شد که این تغییرات به سمت مثبت است. بنابراین در چنین شرایطی بر قدرت اول منطقه‌بودن ایران تاکید بیشتری خواهد شد و نقش عربستان کمرنگ‌تر می‌شود.
از سوی دیگر این گمانه مطرح است که عربستان با کاهش قیمت نفت مسیری برخلاف گمانه نخست را طی می‌کند بدین معنا که در این مسیر با آمریکا متحد است و می‌خواهد با فشار بر ایران، تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای کشورمان را درگیر مسائل اقتصادی‌ای کند که به‌واسطه کاهش قیمت نفت در کشور پدید خواهد آمد اما غافل است که مسئولان و نمایندگان مجلس هراسی از این موضوع ندارند و اکنون بستن بودجه 94 با نفت 40 دلاری درحال بررسی است. رئیس‌جمهور هم روز چهارشنبه هفته گذشته با بیان اینکه «آنهایی که کاهش قیمت نفت را علیه برخی از کشورها طراحی کرده‌اند، پشیمان خواهند شد»، هشدار جدی به عربستان و کشورهای دیگر داد.
این هشدار بدان حد تاثیرگذار بود که روز گذشته یک روزنامه سعودی چاپ لندن، در مقاله‌ای انتقادات اخیر رئیس‌جمهوری ایران از عربستان در خصوص کاهش قیمت نفت را رد کرد و کاهش حمایت ایران از مقاومت در منطقه را راهکار مقابله با این «توطئه اقتصادی» دانست. عصبانیت سعودی‌‌ها از تداوم حمایت ایران از «مقاومت» برخلاف کاهش قیمت نفت ادامه دارد.
دو روز پس از انتقاد جدید «حسن روحانی» رئیس‌جمهوری ایران از کشورهایی مانند عربستان و کویت که در کاهش تعمدی بهای جهانی نفت نقش دارند، روزنامه سعودی «الشرق الاوسط» چاپ لندن، با مقاله‌ای به این انتقاد به‌شدت حمله کرد. «طارق حمید»، سردبیر پیشین این روزنامه در مقاله‌ای که روز پنجشنبه منتشر شد، دکتر حسن روحانی را به دنباله‌روی از آنچه او «شیوه عبدا... بن عبدالعزیز پادشاه عربستان هنگام ولیعهدی»اش نامید، دعوت کرد و از او خواست تا مانند «رئیس هیات‌مدیره یا مدیر اجرایی واقعی یک شرکت» با مشکل کاهش قیمت نفت رفتار کند. طارق حمید با نادیده گرفتن گزارش‌های متعدد رسانه‌ها و جراید بین‌المللی مبنی بر اینکه عربستان سعودی با افزایش تولید نفت و عدم کاهش نفت تولیدی اوپک در حال جدال سیاسی با ایران و روسیه است، مدعی شد که چنین انتقادی از جانب روحانی، شایسته رئیس‌جمهور یک کشور نیست.
او انتقاد روحانی از عربستان و کویت را که گفت «آنهایی که کاهش قیمت نفت را علیه برخی از کشورها طراحی کرده‌اند، پشیمان خواهند شد و این راه، برای آنها قابل ادامه دادن نیست... بدانید کشورهای تولیدکننده دیگر همچون عربستان و کویت بیش از ایران ضرر خواهند کرد». در این راستا «آرمان» به سراغ سخنگوی وزارت خارجه آمریکا رفت تا با او درباره نقش عربستان در برهم خوردن توافقات و همچنین روندی که اکنون در مذاکرات طی می‌شود، صحبت کند.
آلن ایر که گفت‌وگو با رسانه‌های ایران را گامی در جهت نشان دادن حسن‌نیت آمریکا برای بهبود روابط با ایران و تلاش این کشور برای حصول نتیجه در مذاکرات می‌داند، نقش داشتن عربستان در به نتیجه نرسیدن توافقات را رد می‌کند و در عین حال تصریح دارد که عربستان برای امضای توافقنامه میان ایران و کشورهای 1+5 تلاش‌هایی دارد. آلن‌ایر کوتاه پاسخ می‌دهد اما درعین حال از پاسخ به سوالی طفره نمی‌رود مثلا زمانی که برای او نوشته شد نقش عربستان در به نتیجه نرسیدن مذاکرات چه بود؟ کمی بعد ایمیلی ارسال کرد و نوشت که «کی عربستان را اینجوری معرفی کردند؟ روشن نیست.» و زمانی که چند نظریه مختلف در این‌باره برای او تشریح شد به سوالات پاسخ داد هرچند کوتاه.
چرا مذاکرات ژنو به نتیجه نرسید؟
برای قضاوت نهایی در این مورد هنوز زود است. سختی رسیدن به توافق جامع در این روند مذاکرات بر کسی پوشیده نیست. اگر آسان بود خیلی زودتر از این حل‌وفصل می‌شد.اما با حسن‌نیت و پشتکار ان‌شاا... به نتیجه می‌رسیم. همین حالا قرار است وزرای خارجه و تیم‌های مذاکره‌کننده ما ملاقات کنند تا ببینند چطور می‌توانند به‌سوی این هدف پیشرفت کنند.
کشور عربستان را عامل برهم زدن توافق معرفی می‌کنند. نظر شما چیست؟
به نظر من این ادعا خلاف واقع است. واقعیت این است که تقریبا کل جامعه جهانی ازجمله عربستان‌سعودی می‌خواهد که این مذاکرات به توافق جامع بینجامد، تا نگرانی‌ها درمورد ماهیت برنامه هسته‌ای ایران برطرف شود.
نگاه آمریکا به ایران در طی فعالیت دولت یازدهم چه میزان تغییر کرده است؟
موضع دولت اوباما همیشه این بوده که «ما خواستار حل مساله هسته‌ای ایران به‌طور صلح‌آمیز از طریق دیپلماسی هستیم». از این‌رو تصمیم ازسرگیری مذاکرات جدی هسته‌ای در شروع ریاست‌جمهوری جناب آقای دکتر حجت‌الاسلام روحانی امیدوارکننده بود. غیر از موضوع هسته‌ای مشکلات دیگری با ایران داریم، اما اگر بتوانیم از طریق این مذاکرات به این معضل پایان دهیم، ممکن است این گام بزرگ به گام‌های دیگری برای رفع مشکلات تبدیل شود.
مذاکراتی را که اخیرا برگزار شد چطور توصیف می‌کنید؟
این دور از مذاکرات در فضای خوبی برگزار شد و طرفین قرار است با حسن‌نیت در آن حضور داشته باشند.
پیش‌بینی شما از سرانجام مذاکرات چیست؟
اصلا قابل پیش‌بینی نیست. مذاکرات مثل همیشه، مذاکرات در فضایی مملو از جدیت، حسن‌نیت و احترام متقابل انجام می‌شود . ما در این یک سال در این مذاکرات خیلی پیشرفت کرده‌ایم که نباید این پیشرفت را مورد غفلت قرار دهیم یا دست‌کم بگیریم. رسیدن به توافق نهایی که مرضی‌الطرفین باشد حتمی شدنی است. ما هر امکانی را برای رسیدن به تفاهم امتحان می‌کنیم و باید به انتظار نشست و دید آیا کافی است. به امید خدا این تلاش‌های همه طرفین کفایت کند تا با حصول نتیجه هم نگرانی‌های جدی و مشروع جامعه جهانی درمورد برنامه هسته‌ای ایران رفع شوند و هم تحریم‌های هسته‌ای از اقتصاد ایران برداشته شوند.
دیدار آقای کری و ظریف و آن پیاده‌روی 15دقیقه‌ای چه تاثیری در روند مذاکرات داشت؟
وزیر خارجه آمریکا و وزیر خارجه ایران اخیرا در ژنو دیدار داشتند و با هم مدتی را پیاده‌روی کردند. وزیر امورخارجه آمریکا یعنی آقای جان کری پیش از این دیدار گفته بود که این دیدار در ژنو با هدف فراهم‌کردن زمینه مذاکرات درمورد برنامه هسته‌ای ایران و ایجاد پیشرفت‌های بیشتر در این مذاکرات است. وزیر خارجه آمریکا بر این اعتقاد بود که به ارزیابی تمام مسائل برنامه‌ریزی شده پرداخته شود. آقای جان کری تاکید داشت که وضعیت و برنامه‌های هیات مذاکره‌کننده باید مشخص شود تا بتوان با به سرانجام رساندن این موضوعات، مسیر برای رسیدن به توافق نهایی هموار شود.
علاقه‌مند به سفر به ایران هستید؟
بدون شک! من که سال‌های دراز ایران‌دوست بوده‌ام، خیلی علاقه‌مند و آرزومندم که یک روز به ایران سفر کنم تا همه زیبایی‌های آن را ببینم و اگر اینجوری شود، ان‌شاا... زبان فارسی‌ام خیلی از این بهتر شود!
مذاکراتی که می‌توانست سال‌ها پیش با سرتعظیم فرود آوردن ایران در برابر آمریکا و غرب به پایان برسد و پرونده آن بسته شود اما ایران اهل گذشتن از منافع و مصالح ملت نیست و محکم بر سر مواضع خود در استفاده از انرژی هسته‌ای ایستاده است. ایران امروز، ایران مقتدری است که غرب و آمریکا در برابر صراحت و شجاعت آن سر تعظیم فرود می‌آورند.
مذاکرات هم هنوز پابرجاست و قرار است تا تیرماه سال آینده تکلیف مشخص شود. دور تازه مذاکرات هسته‌ای ایران و گروه موسوم به 1+5 درحالی از روز ۲۸ دی (۱۸ ژانویه) در شهر ژنو سوئیس برگزار می‌شود که بر اساس توافق موقتی که سال گذشته در همین شهر به‌دست آمد، قرار بود طرفین نهایتا ظرف یکسال، یعنی تا سوم آذر ۹۳ (۲۴ نوامبر ۲۰۱۴)، به توافق نهایی دست یابند. با این حال، برخی موضوعات موجب شد تا مهلت این مذاکرات، دوبار تمدید شود. ضرب‌الاجل جدید مذاکرات هسته‌ای، ۹ تیرماه ۹۴ (۳۰ ژوئن ۲۰۱۵) اعلام شده است.
اتفاقاتی در این مدت درحال رخ‌دادن است که ازجمله آنها می‌توان به کاهش قیمت نفت اشاره کرد. برخی بر این عقیده هستند که عربستان از کاهش قیمت نفت اهدافی را دنبال می‌کند که یکی از آنها تحت فشار قراردادن ایران برای رسیدن به هدفی است که می‌تواند عدم رسیدن توافق ایران با کشورهای 1+5 باشد. اگر این توافق صورت گیرد به‌طور طبیعی روابط و تعامل ایران با کشورهای اروپایی و آمریکا دچار تغییراتی خواهد شد که این تغییرات به سمت مثبت است. بنابراین در چنین شرایطی بر قدرت اول منطقه‌بودن ایران تاکید بیشتری خواهد شد و نقش عربستان کمرنگ‌تر می‌شود.
از سوی دیگر این گمانه مطرح است که عربستان با کاهش قیمت نفت مسیری برخلاف گمانه نخست را طی می‌کند بدین معنا که در این مسیر با آمریکا متحد است و می‌خواهد با فشار بر ایران، تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای کشورمان را درگیر مسائل اقتصادی‌ای کند که به‌واسطه کاهش قیمت نفت در کشور پدید خواهد آمد اما غافل است که مسئولان و نمایندگان مجلس هراسی از این موضوع ندارند و اکنون بستن بودجه 94 با نفت 40 دلاری درحال بررسی است. رئیس‌جمهور هم روز چهارشنبه هفته گذشته با بیان اینکه «آنهایی که کاهش قیمت نفت را علیه برخی از کشورها طراحی کرده‌اند، پشیمان خواهند شد»، هشدار جدی به عربستان و کشورهای دیگر داد.
این هشدار بدان حد تاثیرگذار بود که روز گذشته یک روزنامه سعودی چاپ لندن، در مقاله‌ای انتقادات اخیر رئیس‌جمهوری ایران از عربستان در خصوص کاهش قیمت نفت را رد کرد و کاهش حمایت ایران از مقاومت در منطقه را راهکار مقابله با این «توطئه اقتصادی» دانست. عصبانیت سعودی‌‌ها از تداوم حمایت ایران از «مقاومت» برخلاف کاهش قیمت نفت ادامه دارد.
دو روز پس از انتقاد جدید «حسن روحانی» رئیس‌جمهوری ایران از کشورهایی مانند عربستان و کویت که در کاهش تعمدی بهای جهانی نفت نقش دارند، روزنامه سعودی «الشرق الاوسط» چاپ لندن، با مقاله‌ای به این انتقاد به‌شدت حمله کرد. «طارق حمید»، سردبیر پیشین این روزنامه در مقاله‌ای که روز پنجشنبه منتشر شد، دکتر حسن روحانی را به دنباله‌روی از آنچه او «شیوه عبدا... بن عبدالعزیز پادشاه عربستان هنگام ولیعهدی»اش نامید، دعوت کرد و از او خواست تا مانند «رئیس هیات‌مدیره یا مدیر اجرایی واقعی یک شرکت» با مشکل کاهش قیمت نفت رفتار کند. طارق حمید با نادیده گرفتن گزارش‌های متعدد رسانه‌ها و جراید بین‌المللی مبنی بر اینکه عربستان سعودی با افزایش تولید نفت و عدم کاهش نفت تولیدی اوپک در حال جدال سیاسی با ایران و روسیه است، مدعی شد که چنین انتقادی از جانب روحانی، شایسته رئیس‌جمهور یک کشور نیست.
او انتقاد روحانی از عربستان و کویت را که گفت «آنهایی که کاهش قیمت نفت را علیه برخی از کشورها طراحی کرده‌اند، پشیمان خواهند شد و این راه، برای آنها قابل ادامه دادن نیست... بدانید کشورهای تولیدکننده دیگر همچون عربستان و کویت بیش از ایران ضرر خواهند کرد». در این راستا «آرمان» به سراغ سخنگوی وزارت خارجه آمریکا رفت تا با او درباره نقش عربستان در برهم خوردن توافقات و همچنین روندی که اکنون در مذاکرات طی می‌شود، صحبت کند.
آلن ایر که گفت‌وگو با رسانه‌های ایران را گامی در جهت نشان دادن حسن‌نیت آمریکا برای بهبود روابط با ایران و تلاش این کشور برای حصول نتیجه در مذاکرات می‌داند، نقش داشتن عربستان در به نتیجه نرسیدن توافقات را رد می‌کند و در عین حال تصریح دارد که عربستان برای امضای توافقنامه میان ایران و کشورهای 1+5 تلاش‌هایی دارد. آلن‌ایر کوتاه پاسخ می‌دهد اما درعین حال از پاسخ به سوالی طفره نمی‌رود مثلا زمانی که برای او نوشته شد نقش عربستان در به نتیجه نرسیدن مذاکرات چه بود؟ کمی بعد ایمیلی ارسال کرد و نوشت که «کی عربستان را اینجوری معرفی کردند؟ روشن نیست.» و زمانی که چند نظریه مختلف در این‌باره برای او تشریح شد به سوالات پاسخ داد هرچند کوتاه.
چرا مذاکرات ژنو به نتیجه نرسید؟
برای قضاوت نهایی در این مورد هنوز زود است. سختی رسیدن به توافق جامع در این روند مذاکرات بر کسی پوشیده نیست. اگر آسان بود خیلی زودتر از این حل‌وفصل می‌شد.اما با حسن‌نیت و پشتکار ان‌شاا... به نتیجه می‌رسیم. همین حالا قرار است وزرای خارجه و تیم‌های مذاکره‌کننده ما ملاقات کنند تا ببینند چطور می‌توانند به‌سوی این هدف پیشرفت کنند.
کشور عربستان را عامل برهم زدن توافق معرفی می‌کنند. نظر شما چیست؟
به نظر من این ادعا خلاف واقع است. واقعیت این است که تقریبا کل جامعه جهانی ازجمله عربستان‌سعودی می‌خواهد که این مذاکرات به توافق جامع بینجامد، تا نگرانی‌ها درمورد ماهیت برنامه هسته‌ای ایران برطرف شود.
نگاه آمریکا به ایران در طی فعالیت دولت یازدهم چه میزان تغییر کرده است؟
موضع دولت اوباما همیشه این بوده که «ما خواستار حل مساله هسته‌ای ایران به‌طور صلح‌آمیز از طریق دیپلماسی هستیم». از این‌رو تصمیم ازسرگیری مذاکرات جدی هسته‌ای در شروع ریاست‌جمهوری جناب آقای دکتر حجت‌الاسلام روحانی امیدوارکننده بود. غیر از موضوع هسته‌ای مشکلات دیگری با ایران داریم، اما اگر بتوانیم از طریق این مذاکرات به این معضل پایان دهیم، ممکن است این گام بزرگ به گام‌های دیگری برای رفع مشکلات تبدیل شود.
مذاکراتی را که اخیرا برگزار شد چطور توصیف می‌کنید؟
این دور از مذاکرات در فضای خوبی برگزار شد و طرفین قرار است با حسن‌نیت در آن حضور داشته باشند.
پیش‌بینی شما از سرانجام مذاکرات چیست؟
اصلا قابل پیش‌بینی نیست. مذاکرات مثل همیشه، مذاکرات در فضایی مملو از جدیت، حسن‌نیت و احترام متقابل انجام می‌شود . ما در این یک سال در این مذاکرات خیلی پیشرفت کرده‌ایم که نباید این پیشرفت را مورد غفلت قرار دهیم یا دست‌کم بگیریم. رسیدن به توافق نهایی که مرضی‌الطرفین باشد حتمی شدنی است. ما هر امکانی را برای رسیدن به تفاهم امتحان می‌کنیم و باید به انتظار نشست و دید آیا کافی است. به امید خدا این تلاش‌های همه طرفین کفایت کند تا با حصول نتیجه هم نگرانی‌های جدی و مشروع جامعه جهانی درمورد برنامه هسته‌ای ایران رفع شوند و هم تحریم‌های هسته‌ای از اقتصاد ایران برداشته شوند.
دیدار آقای کری و ظریف و آن پیاده‌روی 15دقیقه‌ای چه تاثیری در روند مذاکرات داشت؟
وزیر خارجه آمریکا و وزیر خارجه ایران اخیرا در ژنو دیدار داشتند و با هم مدتی را پیاده‌روی کردند. وزیر امورخارجه آمریکا یعنی آقای جان کری پیش از این دیدار گفته بود که این دیدار در ژنو با هدف فراهم‌کردن زمینه مذاکرات درمورد برنامه هسته‌ای ایران و ایجاد پیشرفت‌های بیشتر در این مذاکرات است. وزیر خارجه آمریکا بر این اعتقاد بود که به ارزیابی تمام مسائل برنامه‌ریزی شده پرداخته شود. آقای جان کری تاکید داشت که وضعیت و برنامه‌های هیات مذاکره‌کننده باید مشخص شود تا بتوان با به سرانجام رساندن این موضوعات، مسیر برای رسیدن به توافق نهایی هموار شود.
علاقه‌مند به سفر به ایران هستید؟
بدون شک! من که سال‌های دراز ایران‌دوست بوده‌ام، خیلی علاقه‌مند و آرزومندم که یک روز به ایران سفر کنم تا همه زیبایی‌های آن را ببینم و اگر اینجوری شود، ان‌شاا... زبان فارسی‌ام خیلی از این بهتر شود!
