خشکسالی علت اصلی گرد و غبارهاست

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی محیط زیست؛ ضیاء الدین شعاعی گفت: مطابق معمول جریان های بادی کشور از شمال غرب به سمت جنوب شرق است و این همان جریان هایی است که غبار را از بین النهرین و عراق و بخشی از جنوب استان ایلام و قسمت غرب اهواز با خود وارد می کند و کشور را تحت تاثیر قرار می دهد. وی گفت: در فصول زمستان و سرد به صورت استثنایی با جریان هایی مواجه می شویم که از سمت عربستان وارد کشور می شود و جریان کاملا بر عکس می شود.

شعاعی ادامه داد: هفته گذشته این جریان در اهواز اتفاق افتاد و متاسفانه به دلیل سرعت باد از بیابانهای جنوب و جنوب شرق اهواز و اطراف حمیدیه، بار سنگین غبار را با خود همراه و به غلظت باور نکردنی 10 هزار میکروگرم بر مترمکعب رسید. همان اتفاقی که برای روز یکشنبه نیز پیش بینی شده بود و به وقوع پیوست ولی خوشبختانه طی امروز و چند روز آتی، تراکم ابر بر آسمان اهواز خواهیم داشت که از شدت وقوع حادثه می کاهد.

وی گفت: بر طبق آخرین اخبار، بار سنگین غبار می تواند از تپه های ماسه ای اطراف فکه در اهواز ناشی شود ولی متاسفانه به دلیل ابری بودن هوا امکان پیش بینی دقیق منبع وجود ندارد. آنچه مشخص است جنوب اهواز دارای بار گرد و غبار شده است که خوشبختانه طبق آخرین آمار با افزایش رطوبت هوا می توان به کاهش شدت گرد و غبار امیدوار بود.

به گفته مدیر ملی مقابله با پدیده گرد و غبار کانون گرد و غبار امروز اهواز داخلی است: بادی که از روی خلیج فارس عبور کرده بار داشته است و نه در حدی که امروز در اهواز مشاهده شد. علی رغم انتظارات که نباید این سرعت باد منجر به چنین شدت پدیده گرد و غباری شود، به دلیل خشکی شدید زمین این پدیده با این حجم غلظت رخ می دهد.

ادامه پدیده گرد و غبار در اهواز تا ظهر چهارشنبه
شعاعی گفت: پیش بینی ها حاکی از آن است که این پدیده تا ظهر روز چهارشنبه که همچنان جهت باد شمالی_ جنوبی است، ادامه خواهد داشت ولی امیدواریم با افزایش رطوبت خاک، میزان تاثیر شرایط زمینی برای شدت پدیده کاهش یابد. مدیر ملی مقابله با پدیده گرد و غبار با تاکید بر این موضوع که این مشکلات ناشی از استمرار وضعیت خشکسالی در کشور است، گفت: متاسفانه هر سال وضعیت این حوزه با شدت یافتن خشکسالی و کاهش بارندگی و رطوبت خاک شدت می یابد.

شعاعی گفت: اگر پیش از این بادی با سرعت 10 متر بر ثانیه باعث وقوع گرد و غبار می شد، در حال حاضر بادی که با سرعت 5 متر بر ثانیه از آبادان شروع شده و در اهواز به 8 متر بر ثانیه هم نرسیده است منجر به چنین گرد و غباری با این حجم غلظت شده است. وی گفت: بی شک تا دوره خشکسالی به پایان نرسد، پدیده گرد و غبار در کشور ادامه خواهد داشت و چه بسا شاهد افزایش این پدیده یا افزایش غلظت پدیده گرد و غبار باشیم.

وی با اشاره به شکل گیری ستاد ملی مقابله با پدیده گرد و غبار در سازمان حفاظت محیط زیست از حدود یکسال پیش، گفت: این ستاد با هدف تهیه و تدوین برنامه ریزی علمی و منسجم برای مقابله با پدیده گرد و غبار شکل گرفت. مدیر ملی کارگروه مقابله با پدیده گرد و غبار با بیان اینکه گرد و غباری که سال هاست کشور را درگیر خود کرده از دو منبع داخلی و خارجی منشاء می گیرد، گفت: متاسفانه هیچ تفکیکی بین این دو منبع وجود نداشت و همچنین شناسایی دقیقی از کانون های فعال تر صورت نگرفته بود که خوشبختانه به همت کمیته علمی و تحقیقاتی کارگروه این موارد شناسایی و مشخص و نخستین ضرورت اقدامات علمی آینده برطرف شد.

تدوین سند ملی مقابله با پدیده گرد و غبار در کشور
شعاعی ضمن اعلام این موضوع که تا پایان بهار یا تابستان سال آینده، تهیه و تدوین سند ملی مقابله با پدیده گرد و غبار در کشور به پایان خواهد رسید، گفت: به دلیل اختلاف نظرهایی که میان دانشگاهیان، صاحبنظران و متخصصان این موضوع در خصوص منبع و منشاء ریزگردها و میزان اثرگذاری آن ها وجود دارد، این سند می تواند نقطه توافق و تعامل همه جهت عملیات اجرایی قرار گیرد و تخصیص منابع اعتباری محدود به گونه ای باشد که بیشترین اثرگذاری را داشته باشد.

وی ادامه داد: بر همین اساس در استان های سیستان و بلوچستان، قم، خوزستان و اصفهان کارگروه هایی جهت بررسی منابع و میزان اثرگذاری آن ها تعیین شد. مدیر ملی کارگروه مقابله با پدیده گرد و غبار تعامل با سازمان هواشناسی برای پیش بینی رخداد حوادث با دقت بالا را از دیگر اقدامات مهم کارگروه ملی برشمرد و گفت: خوشبختانه در حال حاضر سازمان هواشناسی قادر به پیش بینی شرایط گرد و غبار، 48 ساعت پیش از وقوع پدیده است.

شعاعی یادآور شد: سازمان هواشناسی هم در مورد پدیده گرد و غبار هفته گذشته و هم در مورد پدیده گرد و غبار امروز خوزستان، پیش بینی دقیقی از وقوع گرد و غبار داشت. البته صرف پیش بینی موثر نیست و باید بتوانیم ضمن آغاز اقداماتی در راستای مقابله با پدیده گرد و غبار با افزایش آگاهی مردم در این خصوص، اثرات منفی پدیده گرد و غبار بر سلامت مردم را کاهش دهیم.

دو عامل اصلی در شدت پدیده گرد و غبار
شعاعی ادامه داد: اگرچه یکی از مواردی که در برنامه های پیش بینی شده مورد توجه قرار گرفته است، تقویت زیرساخت های سازمان هواشناسی است اما نباید از ضرورت تکمیل اطلاعات پایش های زمینی غافل شد. زیرا در کنار عامل باد، میزان رطوبت خاک یکی از عوامل اصلی در ایجاد و افزایش غلظت گرد و غبار است.

وی گفت: متاسفانه امسال شرایط خشکی زمین در ایران نسبت به سال گذشته شدت بیشتری داشته است و پیش بینی ها نیز حاکی از افزایش این شدت خشکی زمین در سال آینده است. مدیر ملی کارگروه مقابله با پدیده گرد و غبار با یادآوری دستور رئیس جمهور برای تشکیل جلسه اضطراری با حضور نمایندگان کلیه دستگاه های مربوطه به منظور ارائه برنامه واکنش سریع در خصوص پدیده گرد و غبار خوزستان، گفت: تلفیق برنامه های ارائه شده از سوی دستگاه ها برای ارائه در هیات دولت آماده است.

شعاعی تاکید کرد: همچنین مقرر شده، سازمان حفاظت محیط زیست با همکاری سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری و استانداری خوزستان در هفته آینده، جلسه ای جهت برنامه ریزی و آغاز عملیات اجرایی طرح واکنش سریع مبنی بر کنترل کانون های منشاء با تاثیر بالا و همچنین تهیه و آغاز عملیات اجرایی برنامه بلند مدت برای کاهش اثرات پدیده گرد و غبار برگزار نماید. وی گفت: البته باید بپذیریم که ایران به دلیل شرایط خشکسالی با این پدیده درگیر است و اقدامات برنامه ریزی شده نمی تواند منجر به بهبود کامل شرایط در کوتاه مدت شود.