بازدید از «تخت جمشید» به نوبت

از سال‌ها قبل، پنج کاخ محوطه‌ی جهانی تخت‌جمشید یعنی «تچر»، «دروازه ملل»، «سه‌در»، «هدیش» و «آپادانا» برای بازدید گردشگران تعطیل است، پنج کاخ از مجموعه کاخ‌های باقی مانده از امپراطوری هخامنشیان در فارس از مجموع 9 کاخ. حالا محمدحسن طالبیان، معاون میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری در این زمینه اعلام می‌کند که قصد دارد ورود گردشگران به بخش‌های مختلف مجموعه‌ی جهانی تخت‌جمشید را زمان‌بندی کند، تا از فرسایش کاخ‌های این محوطه جلوگیری کند.

او در پاسخ به پرسش درباره‌ی علت تعطیلی پنج کاخ نام برده شده در تخت‌جمشید از سال‌های گذشته تا کنون می‌گوید: با توجه به حجم زیاد ورودی تعداد زیاد گردشگران در ایام نوروز و در برخی از روزهای سال به این محوطه‌ی جهانی، ما به دنبال این هستیم تا بازدید کنندگان را در سطح پارسه _ پاسارگاد توزیع کنیم، تا همه‌ی گردشگران در یک زمان به یک بخش وارد نشوند. وی با اشاره به آغاز کاوش‌های باستان‌شناسی و کشف منطقه‌ی «تل آجری» در این محوطه‌ی جهانی گفت: تل‌آجری بخش وسیعی را دربرمی‌گیرد که بخشی از زمین‌های آن متعلق به مردم است، با این وجود در حال پیدا کردن راه‌هایی برای خرید زمین از مردم هستیم، چون برای انجام هر کاری در این محوطه‌ها، باید آن‌ها در اختیار دولت باشند.

کاخ‌های درحال فرسایش، بازدیدکننده ندارند
وی اضافه می‌کند: باید به مرور نقاطی را در این محوطه‌ی جهانی پیدا کنیم تا مردم بتوانند از آنها بازدید کنند، حتی به مرور روستاهایی که در منطقه وجود دارند را می‌توانیم برای معرفی و فروش صنایع دستی منطقه راه بیندازیم. هر چند تا کنون نیز اتفاقات خوبی در این زمینه رخ داده به عنوان مثال مسیر گردشگری تهیه شد تا مردم از هر مسیری عبور نکنند.

طالبیان با تاکید در طول سال‌های گذشته در مسیر برخی از کاخ‌ها مانند «تچر» تعداد زیادی گردشگر عبور کرده که به مرو باعث فرسایش آن‌ها شده است، ‌می‌گوید؛‌ بر اساس مطالعاتی که انجام دادیم اگر بیش از این گردشگران به این محوطه‌ی کوچک وارد شوند،‌ فرسایش آن کاخ‌ زیادتر می‌شود، چون آن‌ها بیش از این ظرفیت حضور گردشگر را ندارند.

معاون میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری در ادامه استفاده از راهکارهای متفاوت مانند اجازه‌ی حضور به برخی تورهای کوچک یا افراد خاص در این کاخ‌ها را از مواردی می‌داند که می‌تواند راه ورود گردشگران به این کاخ‌های در حال فرسایش را باز کند و ادامه می‌دهد: در مرحله‌ی نخست بحث حفاظت از این محوطه‌ها برای ما اهمیت دارد، بنابراین با مصالحی مانند شیشه‌های سکوریت مسیر گردشگر تعیین می کنیم تا آسیب کمتری به آن‌ها وارد شود.

او برنامه‌ریزی‌هایی مانند حضور تیم‌های پنج تا 10 نفره در کاخ‌های آسیب‌پذیر ‌تخت‌جمشید را راه دیگر بازدید از این پروژه می‌خواند و می‌افزاید: تعدادی از این کاخ‌ها مانند «دروازه ملل» در ایام نوروز تعطیل می‌شوند تا باعث فرسایش این محوطه‌ها نشوند. در دوره‌ای به این قضیه فکر کردیم تا امکان بازدید محوطه‌هایی که امکان حضور گردشگر دارند را فراهم کنیم، این اقدام را مانند نصب شیشه‌های سکوریت تجربه کردیم و خوشبختانه برخی از محوطه‌ها باز شدند. وی در ادامه بر بحث حفاظت از تخت‌جمشید از یک تا سه درجه برای بحث حفاظت ادامه می‌دهد: پس از آن بازدید از بناهای تاریخی در اولویت قرار دارد.

نوروز امسال بلیط‌های تخت‌جمشید الکترونیکی می‌شود
معاون میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری راه‌اندازی گیت الکترونیکی برای فروش بلیط به گردشگران نیز اظهار می‌کند: چند سال است که در این زمینه فکر می‌کنیم، اما خوشبختانه با فشاری که امسال وارد کردیم، سعی می‌کنیم برای نوروز گیت فروش بلیت در تخت‌جمشید را نیز راه‌اندازی کنیم. او با اشاره به آغاز این کار از کاخ جهانی گلستان و در ادامه سعدآباد و سپس میدان نقش جهان اصفهان گفت: تاکنون این موارد را انجام داده‌ایم و امیدواریم مجموعه جهانی تخت جمشید را برای نوروز امسال بتوانیم الکترونیکی کنیم. گیت‌های تخت جمشیدبه تازگی آماده شده‌اند و اکنون قصد نصب آنها را داریم.

به اعتقاد وی سیستم نصب گیت برای کاخ‌های گلستان یا سعدآباد با سیستم نصب گیت برای تخت‌جمشید متفاوت است. چون گیت تخت‌جمشید این قابلیت را دارد که بگوییم چه تعداد بازدیدکننده از چه ساعت تا چه ساعتی وارد تخت جمشید شوند و گردشگر در سزح محوطه توزیع شود. وی می‌افزاید: اگر بتوانیم این فرهنگ‌سازی را بین مردم انجام دهیم تا با خرید اینترنتی بلیط موزه‌ها زمان خود را برای بازدید از چنین محوطه‌هایی برنامه‌ریزی کنند، موفق می‌شویم، در واقع با این اقدام می‌توانیم حتی تعداد بازدید کنندگان را مشخص کنیم تا اگر تعداد افراد بازدیدکننده از تخت‌جمشید بیش از حد مجازبودند،‌ با برنامه‌ریزی و دادن ساعت مشخص، آن‌ها را برای بازدید از محوطه راهنمایی کنیم، این اقدام می‌تواند به حفاظت بهتر و جلوگیری از فرسایش محوطه‌های ملی و جهانی به ما کمک کند.

او فرهنگ‌سازی در این زمینه را زمان‌بر می‌داند و می‌افزاید: برای جلوگیری از اتلاف زمان،‌ به فرهنگ‌سازی در این زمینه نیاز داریم.به عنوان مثال از فروردین سال گذشته به صورت آزمایشی بحث بلیت الکترونیک را در سعدآباد راه‌اندازی کردیم، اما حدود 80 درصد بازدیدکنندگان در طول سال بلیت خود را از ورودی‌های سعدآباد دریافت کردند بنابراین معتقدیم تا راه اندازی کامل این قضیه بین مردم به زمان زیادی نیاز داریم،‌ نخست باید این قضیه بین مردم جا بیفتد.