تاریخ انتشار : ۱۳۹۴/۰۱/۲۰ ساعت ۱۴:۵۹
کد مطلب : ۷۳۹۹۸
تصمیم متفاوت نظام و تندروها
پایانی بر «خودنظامپنداری» دلواپسان
گروه سیاسی: سایت خرداد نوشت: ایران در اولین هفته کاری سال 94 شاهد تحولاتی بود که نشانههای بارزی از زیر سوال رفتن موقعیت جریانی را به نمایش میگذارد که سالهاست خود را عین نظام سیاسی معرفی می‌کند. جریان «خود‌نظام‌پندار» در دو موضوع مهم استراتژیک مواضعی اتخاذ کرده که خیلی زود مشخص شد با مواضع کلی نظام فاصله بسیاری دارد؛ یکی جریان مذاکرات هستهای و نتایج اخیر آن و دیگری موضوع سفر اردوغان به ایران که شدیدا مرتب با حوادث و تحولات منطقه است.
بسیار طبیعی است که در هر نظام سیاسی، اقدامات و رفتارها صفوف مشخص و مجزایی از موافقین و مخالفین داشته باشد. اما بحث صف‌کشی طیفهای سیاسی در ایران از آن رو متفاوت است که در این میان یک جریان تلاشی سخت دارد تا ماهیت خود را عین ماهیت کلیت نظام معرفی کرده و از همین بزنگاه برای طرد دیگران از دایره نظام بهره ببرد. راهبرد «خودی و غیرخودی» کردن جریانهای سیاسی بر پایه همین استدلال طی سالهای نه چندان کوتاهی ضرباتی سهمگین به پیکره وفاق ملی در ایران وارد کرد.
تحولات روزهای اخیر اما به خوبی عیان ساخته که راهبرد «خودنظامپنداری» جریانهای تندرو نه واقعیتی عینی و عملی دارد و نه هدفی جز پیروزی بر رقبای داخلی در جریان رقابتهای سیاسی را دنبال می‌کند. نظام سیاسی ایران در یک هفته گذشته در دو موضوع مهم و بسیار راهبردی تصمیمی عکس خواسته و مطالبه این جریانها اتخاذ کرد تا از این پس شالوده ادعای این گروهها مبنی بر انطباق کامل مواضع آنها با موضع نظام شدیدا تضعیف شود.
از یک سو در جریان نتیجه به دست آمده از مذاکرات هستهای سوئیس مقامات کشور در برابر امواج حملات گروههای دلواپس به صراحت از «تصمیم نظام» نام بردهاند. موج پیامهای تبریک و تشکر مقامات عالی کشور و ائمه جمعه و فرماندهان نظامی، همزمان با تاکید بر اینکه تیم مذاکره کننده هستهای کشورمان توانستهاند خطوط قرمز نظام را حفظ کنند، از اهمیت بالایی برخوردار است. این شکاف میان موضع رسمی نظام با مخالفتخوانیهای گروههای دلواپس تصویر ساخته‌شده توسط آنها در سالهای اخیر از موقعیتشان در نظام سیاسی ایران را به چالشی جدی کشیده است.
از سوی دیگر همزمان موضوع سفر رئیس‌جمهوری ترکیه به تهران و تفاوت بین موضعگیری گروههای مخالف دولت و تصمیم نظام، چالش پیش‌آمده برای این جریانها را دو‌چندان کرد. در حالی که به دنبال سخنان غیر‌قابل دفاع اردوغان درباره ایران گروههای تندروی داخلی خواستار ممانعت از سفر او به تهران و برخورد دولت با مقامات ترک شده بودند، اتفاقی کاملا متفاوت به وقوع پیوست. سفر اردوغان به تهران نه تنها انجام شد بلکه وی در اولین ساعات حضورش در ایران به دیدار مقام معظم رهبری رفت تا مشخص شود که نظام برای مواجهه با تحولات سیاسی و مقابله با تهدیدها از روش و شیوهای کاملا متفاوت بهره می‌گیرد.
گروههای تندروی داخلی سالهاست که مواضع و اقدامات خود را ذیل دو عنوان کلی «مردم» و «نظام» مشروعیت میبخشند. تا جایی که حتی در مقاطعی کار را بدانجا رساندند که برای پیشبرد اهداف خود مدام آن را به نظر خصوصی مقام معظم رهبری مستند میکردند. آخرین نمونه آن همین چند روز پیش در جلسه مشترک کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی با وزیر امور خارجه اتفاق افتاد. جایی که جواد کریمی قدوسی مدعی تذکر مقام معظم رهبری به محمود جواد ظریف شد. هر چند این ادعا با واکنش تند سرپرست تیم مذاکره کننده کشورمان مواجه شد اما همزمان نشان میداد که گروههای دلواپس دوست دارند تا این تصویر از آنها ساخته شود که گویا واقف به تمام اصرار نظام هستند و هر آنچه که میگذرد را میدانند.
به هر تقدیر حداقل تحولات یک هفته اخیر به روشنی چیزی عکس این را ثابت کرد و یک بار دیگر روشن شد که نظام جمهوری اسلامی ایران محدود در چارچوب یک گروه خاص نیست. قطعا کسی از بیان آزادانه نظرات و انتقادات در هر حوزها و وجود تکثر در جامعه نگران و ناراحت نخواهد شد. نگرانی اصلی اما سندزدن تصمیمات نظام سیاسی به نام «خود» و البته «غیرخودی»خواندن گروههای دیگر و حذف سیاسی آنهاست. اتفاقی که به نظر می‌رسد با تحولات اخیر دیگر به آن شکل قبلی تکرار نشود و گروههای دلواپس نتوانند نظرات خود را به راحتی سابق با نام «مردم» و «نظام» جعل کنند.
بسیار طبیعی است که در هر نظام سیاسی، اقدامات و رفتارها صفوف مشخص و مجزایی از موافقین و مخالفین داشته باشد. اما بحث صف‌کشی طیفهای سیاسی در ایران از آن رو متفاوت است که در این میان یک جریان تلاشی سخت دارد تا ماهیت خود را عین ماهیت کلیت نظام معرفی کرده و از همین بزنگاه برای طرد دیگران از دایره نظام بهره ببرد. راهبرد «خودی و غیرخودی» کردن جریانهای سیاسی بر پایه همین استدلال طی سالهای نه چندان کوتاهی ضرباتی سهمگین به پیکره وفاق ملی در ایران وارد کرد.
تحولات روزهای اخیر اما به خوبی عیان ساخته که راهبرد «خودنظامپنداری» جریانهای تندرو نه واقعیتی عینی و عملی دارد و نه هدفی جز پیروزی بر رقبای داخلی در جریان رقابتهای سیاسی را دنبال می‌کند. نظام سیاسی ایران در یک هفته گذشته در دو موضوع مهم و بسیار راهبردی تصمیمی عکس خواسته و مطالبه این جریانها اتخاذ کرد تا از این پس شالوده ادعای این گروهها مبنی بر انطباق کامل مواضع آنها با موضع نظام شدیدا تضعیف شود.
از یک سو در جریان نتیجه به دست آمده از مذاکرات هستهای سوئیس مقامات کشور در برابر امواج حملات گروههای دلواپس به صراحت از «تصمیم نظام» نام بردهاند. موج پیامهای تبریک و تشکر مقامات عالی کشور و ائمه جمعه و فرماندهان نظامی، همزمان با تاکید بر اینکه تیم مذاکره کننده هستهای کشورمان توانستهاند خطوط قرمز نظام را حفظ کنند، از اهمیت بالایی برخوردار است. این شکاف میان موضع رسمی نظام با مخالفتخوانیهای گروههای دلواپس تصویر ساخته‌شده توسط آنها در سالهای اخیر از موقعیتشان در نظام سیاسی ایران را به چالشی جدی کشیده است.
از سوی دیگر همزمان موضوع سفر رئیس‌جمهوری ترکیه به تهران و تفاوت بین موضعگیری گروههای مخالف دولت و تصمیم نظام، چالش پیش‌آمده برای این جریانها را دو‌چندان کرد. در حالی که به دنبال سخنان غیر‌قابل دفاع اردوغان درباره ایران گروههای تندروی داخلی خواستار ممانعت از سفر او به تهران و برخورد دولت با مقامات ترک شده بودند، اتفاقی کاملا متفاوت به وقوع پیوست. سفر اردوغان به تهران نه تنها انجام شد بلکه وی در اولین ساعات حضورش در ایران به دیدار مقام معظم رهبری رفت تا مشخص شود که نظام برای مواجهه با تحولات سیاسی و مقابله با تهدیدها از روش و شیوهای کاملا متفاوت بهره می‌گیرد.
گروههای تندروی داخلی سالهاست که مواضع و اقدامات خود را ذیل دو عنوان کلی «مردم» و «نظام» مشروعیت میبخشند. تا جایی که حتی در مقاطعی کار را بدانجا رساندند که برای پیشبرد اهداف خود مدام آن را به نظر خصوصی مقام معظم رهبری مستند میکردند. آخرین نمونه آن همین چند روز پیش در جلسه مشترک کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی با وزیر امور خارجه اتفاق افتاد. جایی که جواد کریمی قدوسی مدعی تذکر مقام معظم رهبری به محمود جواد ظریف شد. هر چند این ادعا با واکنش تند سرپرست تیم مذاکره کننده کشورمان مواجه شد اما همزمان نشان میداد که گروههای دلواپس دوست دارند تا این تصویر از آنها ساخته شود که گویا واقف به تمام اصرار نظام هستند و هر آنچه که میگذرد را میدانند.
به هر تقدیر حداقل تحولات یک هفته اخیر به روشنی چیزی عکس این را ثابت کرد و یک بار دیگر روشن شد که نظام جمهوری اسلامی ایران محدود در چارچوب یک گروه خاص نیست. قطعا کسی از بیان آزادانه نظرات و انتقادات در هر حوزها و وجود تکثر در جامعه نگران و ناراحت نخواهد شد. نگرانی اصلی اما سندزدن تصمیمات نظام سیاسی به نام «خود» و البته «غیرخودی»خواندن گروههای دیگر و حذف سیاسی آنهاست. اتفاقی که به نظر می‌رسد با تحولات اخیر دیگر به آن شکل قبلی تکرار نشود و گروههای دلواپس نتوانند نظرات خود را به راحتی سابق با نام «مردم» و «نظام» جعل کنند.
