گروه فرهنگی: 56 سال است که فردوسی هر روز از وسط یکی از میدانهای مرکزی شهر، تهران دودگرفته و پر از ترافیک را با اتفاقهای ساده و پیچیدهاش نگاه میکند. شاعری که 30 سال دربارهی پهلوانیها و اسطورههای سرزمینش شعر سرود، حالا به یکی از نمادهای مهم پایتخت تبدیل شده است.
مجسمه فردوسی در «ویلا بورگز» شهر رم
25 اردیبهشتماه روز بزرگداشت حکیم ابوالقاسم فردوسی، شاعر و حماسهسرای نامی ایران است. شخصیت این شاعر در اندازهای است که از او، مجسمهها و تندیسهای بسیاری در ایران و کشورهای دیگر ساخته و در مکانهای مختلف نصب شده است. مجسمه فردوسی در هر جای این دنیا که نصب شده باشد، نشانهای از قدمت و اهمیت فرهنگ و ادبیات ایران و شاهکار این شاعر بزرگ یعنی «شاهنامه» است.
باغ نگارستان، میدان فردوسی تهران، میدان فردوسی کرمانشاه، دانشکده ادبیات دانشگاه تهران، دانشکده ادبیات دانشگاه فردوسی مشهد، کتابخانه ملی ایران در تهران، شهر رم در ایتالیا، سفارت ایران در پاریس، شهر دوشنبه تاجیکستان و آرامگاه فردوسی از مکانهایی هستند که مجسمه یا تندیسی از فردوسی در آنها نصب شده است. با این حال، معروفترین مجسمهای که تا به حال از فردوسی ساخته شده و به یکی از مهمترین خاطرههای تصویری مردم تهران تبدیل شده، مجسمهای است که 56 سال پیش توسط ابوالحسن صدیقی - مجسمهساز معروف ایرانی - ساخته و در میدان فردوسی تهران نصب شد.
این مجسمه امروز به یکی از نمادهای مهم شهر تهران تبدیل شده است. صدیقی ساخت این مجسمه را به پیشنهاد انجمن حفظ آثار و میراث ملی در سال 1337 آغاز کرد و یک سال بعد کار ساخت آن را به پایان رساند. در کنار پیکر فردوسی، شاهنامه و یک کودک نیز در سازهی اصلی این مجسمه قرار دارند. شاهنامه بهعنوان کتاب معروف فردوسی و شاهکار ادبی ایران و جهان در دستان فردوسی قرار دارد و یک کودک نیز در کنار پای فردوسی هست که به گفته فرزند ابوالحسن صدیقی، مجسمه «زال»، یکی از پهلوانان معروف شاهنامه و پدر رستم دستان است. این مجسمه از جنس سنگ مرمر کارارا و به ارتفاع سه متر ساخته شده است.
مجسمهی فردوسی را 17 خردادماه 1338 در یک مراسم باشکوه در این میدان نصب کردند و حالا 56 سال است که وسط یکی از میدانهای مرکزی و شلوغ تهران پابرجاست. فریدون صدیقی، فرزند این هنرمند مجسمهساز، در گفتوگویی دربارهی علاقهی پدرش به ادبیات و شاعران بزرگ ایران، اظهار کرد: «پدر من در طول زندگی، عاشق سه شخصیت فرهنگی بود؛ خیام، فردوسی و سعدی. او شاهنامه فردوسی را حفظ بود. اصلا حرف زدنش فردوسیوار بود. هرجا هم که صحبت میکرد به هر حال، ناخوداگاه دو بیت از شاهنامه فردوسی داشت. او به مجسمهای که از این شاعر بزرگ ساخته و در میدان فردوسی نصب شده است، علاقهی خاصی داشت.»
صدیقی یک مجسمه معروف دیگر نیز از فردوسی ساخته که در «ویلا بورگز» (یکی از پارکهای شهر رم در ایتالیا) نصب شده و با ارتفاع 185 سانتیمتر از جنس مرمر سفید است. «گوستینوس آمبروزی» - مجسمهساز ایتالیایی - پس از دیدن مجسمهی فردوسی در «ویلا بورگز» ایتالیا گفت: «دنیا بداند، من خالق مجسمه فردوسی را "میکلآنژ شرق" شناختم. میکلآنژ بار دیگر در مشرق زمین متولد شده است.»