تاریخ انتشار : ۱۳۹۴/۰۲/۲۷ ساعت ۰۸:۴۹
کد مطلب : ۷۸۰۰۶
پاسداشت حکیم فردوسی در تونس
گروه فرهنگی: ابوالقاسم فردوسی شاعرپارسی گوی و نامدار ایرانی در نشستی با حضور جمعی از شاعران وادیبان، اساتید دانشگاه ها ،علاقه مندان به ادبیات پارسی واصحاب رسانه در منطقه قفصیه در مرکز شهر کهن تونس تکریم شد.
به گزارش ایرنا، این نشست فرهنگی، ادبی و علمی به ابتکار رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در تونس وبا همکاری وزارت فرهنگ و شهرداری پایتخت تونس با عنوان « انسان وانسانیت در شعرابوالقاسم فردوسی و ابوالقاسم شابی) برگزار شد. الغربی مدیر مرکز فرهنگی طاهرالحداد وابسته به شهرداری پایتخت تونس از برگزاری نشست ادبی و علمی پاسداشت ابوالقاسم فردوسی و ابوالقاسم شابی دوشاعر بزرگ ایران وتونس که دراسم و در معرفت انسان وانسانیت هم نظرهستند ابراز خرسندی کرد وگفت که امیدوار است با ادامه چنین برنامه هایی روابط دو جانبه تونس وایران به ویژه در زمینه فرهنگی و ادبی بیش از پیش توسعه یابد.
بحری العرفاوی از شاعران انقلابی و متعهد تونسی و نویسنده دیوان های شعری در زمینه مقاومت اسلامی با ارائه مقاله ای به بررسی نگرش مفهوم انسان وانسانیت در اشعار فردوسی وشابی پرداخت. وی گفت که این دو شاعر با وجود اختلاف نهصد ساله در زمان ولادت و دو جغرافیای متفاوت توانسته اند با بهره مندی ازشناخت دقیق اسلام و هوش و ذکاوت فوق العاده به شناختی عمیق از انسان نائل آیند تا جائیکه انسان فردوسی به عالی ترین مقام انسانیت می رسد وزمینه ساز تحولی بزرگ در نسلی می شود که شابی را می پرورد تا او نیز در سرزمینی دیگر با اهتمام وعشق ورزی به کشورش و با همان نگاه الهی جز به تعالی انسان ننگرد.
مصطفی بروجردی سفیر جمهوری اسلامی ایران در تونس نیز به نقش این دوشاعربزرگ درتعمیق روابط حوزه اندیشه میان شرق وغرب جهان اسلام اشاره کرد. وی با نگاهی به شاهنامه افزود : فردوسی از بارزترین چهره های ادبی واجتماعی مو ثر در ایران است که قبل از هزار سال ودر طی سه دهه تلاش کرد تا ایرانیان را با هویتشان آشنا کند. بروجردی تصریح کرد: فردوسی با فراخواندن ایرانیان به قرائت تاریخ وبهره مندی از دروس وعبرت های آن، این پرسش اساسی را مطرح کرد، آیا ملتی که تاریخ خود را نشناسد می تواند آینده خود را بسازد؟
سفیر ایران در تونس خاطرنشان کرد: فردوسی خود برای پاسخ به این سوال، با سرودن بیش از پنجاه هزار بیت شعر حماسی با استعانت از مفاهیم دینی ، تاریخی و فرهنگی به ارائه حکمت ها و پندهای ماندگاری پرداخت که در یک عبارت می توان گفت، حکیم فردوسی ،عقل را عالی ترین مخلوقات الهی می دانست وبه همین دلیل دیوان خود را با نام خداوند خالق روح وعقل آغاز کرد.
وی اظهارداشت: فردوسی معتقد بود که عقل وتعقل ، تبلورتمامی ویژگی های پسندیده انسان، نظیرراستی، عفت، آزادگی، رافت و وفا ... است. بروجردی ابراز امیدواری کرد تا تمامی ملل جهان با تاسی و بهره گیری از اندیشه حکیمان واندیشمندان معتقدی چون فردوسی، در مسیر تقویت مفاهیم عالی انسانی با توجه به ارزش ها ، فضیلت ها وعواطف بشری گام بردارند وهمچون فردوسی به عالم دنیا وآخرت با تاملی بیشتر بنگرند وبا رویکرد به عدالت از ظلم و جاه طلبی دوری گزینند.
صادق رمضانی گل افزانی رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در تونس هم از پیوند زبان وادبیات فارسی وعربی به ویژه بعد از اسلام سخن گفت وبا قرائت اشعاری از شاهنامه واشاره به اینکه فردوسی تسلط کامل به زبان عربی داشته است از او به عنوان پدرشعر فارسی و زنده کننده فرهنگ وزبان فارسی یاد کرد. وی ترجمه شاهنامه به تمامی زبان های دنیا را دلیلی کافی برای تشنگی جهانیان به فهم معانی بلند انسانی و راهکارهای فردوسی با استناد به قرآن وسیره پیامبر(ص) و ائمه هدی(ع) برای خروج بشر از بن بست ها وباتلاق های خودساخته دانست.
رایزن فرهنگی ایران همچنین با اشره جایگاه ونقش موثر شاعر بزرگ تونسی در ایجاد وحدت ملی گفت:ابوالقاسم شابی که در محضر پدری عالم ، فاضل و فارغ التحصیل الازهرتربیت شده بود، درعمر کوتاه و بیست وپنج ساله اش توانست با دیوان ( اغانی الحیاه=سرودهای زندگی)جامعه استعمارزده تونس را در یک قرن پیش علیه استعمارگران یکدست کند.
رمضانی بخش هایی از این شعر زیبای شابی را قرائت کرد :
اذاالشعب یوما اراد الحیاه فلابد ان یستجیب القدر
ولابد للیل ان ینجلی ولابد للقید ان ینکسر
اگر ملتی اراده زندگانی کند باید به قضا وقدر الهی تکیه نماید وشب باید کوچ کرده و و زنجیرها باید گسسته گردد. بر سر زبان هر ادب دوستی در ایران وخارج از ایران جاری است که شابی دقیقا درهمان مسیری پای نهاده که فردوسی نقشه راهش را ترسیم کرده است.
سامی الذیبی رییس مرکز فرهنگی منطقه حمام شط در تونس و از شاعران جوان ومشهورتونسی نیز با قرائت ابیاتی از شاهنامه فردوسی به زبان عربی به مشترکات دو شاعر پرداخت. وی گفت: واقعیت مطلب این است که من بخاطر این میزگرد مطالعات زیادی برای شناخت حکیم ابوالقاسم فردوسی انجام دادم وهر چه بیشتر می خواندم به اهمیت افکار واندیشه این مرد بزرگ ونگاه ژرف وت یزبینش بیشتر پی می بردم.
الذیبی افزود: خلاصه آنچه فهمیدم این بود که فردوسی نه تنها زبان فارسی را زنده کرد بلکه بشر مرده عصر خویش و زمان های پس از آن را نیز زنده کرد و اگر امروز ما دور هم جمع شده ایم تا بزرگداشت او را برگزار کنیم در حقیقت روز تولد خود را جشن گرفته ایم. نورالدین صمود ازادیبان ، شعرا و اساتید برجسته تونسی نیز که چندین کتاب ،دیوان و شرح ادبی وی به ویژه در مورد شابی چاپ شده است با توجه به تحصیلات زبان فارسی اش در دانشگاه قاهره در مصر وشناخت دقیقش ازشاعران ایران چون خیام و فردوسی، از ابوالقاسم فردوسی به عنوان شاعر انسانیت نام برد.
وی با تکریم مقام والای این شاعر پارسی گوی ایرانی از تمامی ادیبان کشورش خواست تا دیر نشده با شاهنامه خوی گیرند و به شناخت دقیقی از انسان وابعاد پیچده اش آن هم در قالب نظمی بدیع وخردمندانه دست یابند. نویسنده برجسته تونسی، فردوسی را شاعر وحدت وانسانیت معرفی کرد واو را اعجوبه زمان خود خواند وگفت: فردوسی هرگز تسلیم پادشاهان وحاکمان نشد وهنرمندانه به پند واندرز آنان اهتمام ورزید وحکیمانه حاکمان جور را در بند حکمت های خود می کشید.
فرید قطاط استاد زبان فارسی دانشگاه های تونس نیز با ارائه مقاله ای علمی وبا استناد به منابع فارسی وعربی گفت:فردوسی تمامی ارزش های اسلامی را با زبان نظم به زیباترین شکل ممکن بیان کرده است وبا توجه به اینکه اکثربزرگان شعر فارسی پس از او به عرصه ظهور رسیده اند می توان به تاثیر پذیری آنان از سبک شعری واندیشه های او اذعان واعتراف کرد.
قطاط با قرائت اشعاری از فردوسی به زبان های فارسی و عربی ،جهان بینی این شاعر بزرگ ایرانی را مورد اشاره قرار داد و افزود:آرمان مبارزه دائم نیکی و بدی، بزرگترین رشته حکمت آمیز سرتاسر شاهنامه به خصوص قسمت اساطیری و پهلوانی آن است. وی خاطر نشان کرد: البته در قسمت اساطیری چنین مبارزه ای بر اساس اعتقادات باستانی طراحی شده ودخالت نبوغ فردوسی در این قسمت ناگزیر بسیار محدود بوده ولی در بخش پهلوانی که داستان های حماسی منبع آن بوده ضمن حفظ طرح کلی داستان ها دست فردوسی در پرداختن عالی ترین صورت حماسه ونمایش آن آرمان در والاترین صورت ممکن باز بوده است.
استاد زبان فارسی دانشگاه های تونس با کم جلوه دادن ارزش ادبی وهنری شاهنامه های منظوم پیش از فردوسی همچون شاهنامه مسعودی مروزی و شاهنامه دقیقی افزود:هرگز آنان نتوانسته اند مقامی نزدیک به اثر فردوسی در عرصه فرهنگی واجتماعی ایران احراز کنند زیرا فردوسی در حدود منابع خود با امانت کامل، روایتی منسجم ارائه داده وبا هنر ونبوغ شاعرانه توانسته است بزرگترین مجموعه اساطیری وحماسی ،تاریخی و داستان ملی ایران را از خطر محو وانقراض نجات دهد واین مجموعه عظیم را در قالبی حماسی و بی نظیر برای همیشه جاودان سازد.
سامخانیانی استاد زبان فارسی اعزامی از ایران برای تدریس زبان وادبیات فارسی در دانشگاه های تونس هم با ارائه مقاله ای علمی ضمن شرحی از زندگینامه حکیم ابوالقاسم فردوسی به بیان ابعاد مختلف شعر او پرداخت. وی با توضیحی در مورد دو جریان مهم در شعر فارسی که به صورت رسمی درعهد رودکی ، عنصری و ناصر خسرو و دومی به صورت جریان ملی در عهد مسعودی ، مروزی ،دقیقی وفردوسی بوده است، گفت: شاهنامه فردوسی صورت نهایی وتجلی نهضتی برخاسته از وجدان اجتماع متحول ایران بوده است.
سامخانیانی اظهار داشت:فردوسی از همه جهات به اهمیت کار ،هنر و کوشش خود واقف بوده و می دانسته است که با سرودن این حماسه بزرگ نه تنها تاریخ وداستان های کهن و ملی ایران را از خطر محو و فراموشی دور می سازد بلکه با نظم بلند و با شکوه خود به پارسی، عمده ترین سهم را در تثبیت زبان ملی ایران و قراردادن آن در مسیری از ثبات وتکامل قرار داده است. در این نشست چهار ساعته علمی ،ادبی و فرهنگی، سیف عمارالمدانی شاعر معاصر ومتعهد تونسی به همراه نوازنده عود محمد بن احمد، اشعاری از دو شاعر ایرانی و تونسی را با سبکی زیبا تقدیم کرد که به شدت مورد توجه حاضران قرار گرفت.
بحری العرفاوی از شاعران انقلابی و متعهد تونسی و نویسنده دیوان های شعری در زمینه مقاومت اسلامی با ارائه مقاله ای به بررسی نگرش مفهوم انسان وانسانیت در اشعار فردوسی وشابی پرداخت. وی گفت که این دو شاعر با وجود اختلاف نهصد ساله در زمان ولادت و دو جغرافیای متفاوت توانسته اند با بهره مندی ازشناخت دقیق اسلام و هوش و ذکاوت فوق العاده به شناختی عمیق از انسان نائل آیند تا جائیکه انسان فردوسی به عالی ترین مقام انسانیت می رسد وزمینه ساز تحولی بزرگ در نسلی می شود که شابی را می پرورد تا او نیز در سرزمینی دیگر با اهتمام وعشق ورزی به کشورش و با همان نگاه الهی جز به تعالی انسان ننگرد.
مصطفی بروجردی سفیر جمهوری اسلامی ایران در تونس نیز به نقش این دوشاعربزرگ درتعمیق روابط حوزه اندیشه میان شرق وغرب جهان اسلام اشاره کرد. وی با نگاهی به شاهنامه افزود : فردوسی از بارزترین چهره های ادبی واجتماعی مو ثر در ایران است که قبل از هزار سال ودر طی سه دهه تلاش کرد تا ایرانیان را با هویتشان آشنا کند. بروجردی تصریح کرد: فردوسی با فراخواندن ایرانیان به قرائت تاریخ وبهره مندی از دروس وعبرت های آن، این پرسش اساسی را مطرح کرد، آیا ملتی که تاریخ خود را نشناسد می تواند آینده خود را بسازد؟
سفیر ایران در تونس خاطرنشان کرد: فردوسی خود برای پاسخ به این سوال، با سرودن بیش از پنجاه هزار بیت شعر حماسی با استعانت از مفاهیم دینی ، تاریخی و فرهنگی به ارائه حکمت ها و پندهای ماندگاری پرداخت که در یک عبارت می توان گفت، حکیم فردوسی ،عقل را عالی ترین مخلوقات الهی می دانست وبه همین دلیل دیوان خود را با نام خداوند خالق روح وعقل آغاز کرد.
وی اظهارداشت: فردوسی معتقد بود که عقل وتعقل ، تبلورتمامی ویژگی های پسندیده انسان، نظیرراستی، عفت، آزادگی، رافت و وفا ... است. بروجردی ابراز امیدواری کرد تا تمامی ملل جهان با تاسی و بهره گیری از اندیشه حکیمان واندیشمندان معتقدی چون فردوسی، در مسیر تقویت مفاهیم عالی انسانی با توجه به ارزش ها ، فضیلت ها وعواطف بشری گام بردارند وهمچون فردوسی به عالم دنیا وآخرت با تاملی بیشتر بنگرند وبا رویکرد به عدالت از ظلم و جاه طلبی دوری گزینند.
صادق رمضانی گل افزانی رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در تونس هم از پیوند زبان وادبیات فارسی وعربی به ویژه بعد از اسلام سخن گفت وبا قرائت اشعاری از شاهنامه واشاره به اینکه فردوسی تسلط کامل به زبان عربی داشته است از او به عنوان پدرشعر فارسی و زنده کننده فرهنگ وزبان فارسی یاد کرد. وی ترجمه شاهنامه به تمامی زبان های دنیا را دلیلی کافی برای تشنگی جهانیان به فهم معانی بلند انسانی و راهکارهای فردوسی با استناد به قرآن وسیره پیامبر(ص) و ائمه هدی(ع) برای خروج بشر از بن بست ها وباتلاق های خودساخته دانست.
رایزن فرهنگی ایران همچنین با اشره جایگاه ونقش موثر شاعر بزرگ تونسی در ایجاد وحدت ملی گفت:ابوالقاسم شابی که در محضر پدری عالم ، فاضل و فارغ التحصیل الازهرتربیت شده بود، درعمر کوتاه و بیست وپنج ساله اش توانست با دیوان ( اغانی الحیاه=سرودهای زندگی)جامعه استعمارزده تونس را در یک قرن پیش علیه استعمارگران یکدست کند.
رمضانی بخش هایی از این شعر زیبای شابی را قرائت کرد :
اذاالشعب یوما اراد الحیاه فلابد ان یستجیب القدر
ولابد للیل ان ینجلی ولابد للقید ان ینکسر
اگر ملتی اراده زندگانی کند باید به قضا وقدر الهی تکیه نماید وشب باید کوچ کرده و و زنجیرها باید گسسته گردد. بر سر زبان هر ادب دوستی در ایران وخارج از ایران جاری است که شابی دقیقا درهمان مسیری پای نهاده که فردوسی نقشه راهش را ترسیم کرده است.
سامی الذیبی رییس مرکز فرهنگی منطقه حمام شط در تونس و از شاعران جوان ومشهورتونسی نیز با قرائت ابیاتی از شاهنامه فردوسی به زبان عربی به مشترکات دو شاعر پرداخت. وی گفت: واقعیت مطلب این است که من بخاطر این میزگرد مطالعات زیادی برای شناخت حکیم ابوالقاسم فردوسی انجام دادم وهر چه بیشتر می خواندم به اهمیت افکار واندیشه این مرد بزرگ ونگاه ژرف وت یزبینش بیشتر پی می بردم.
الذیبی افزود: خلاصه آنچه فهمیدم این بود که فردوسی نه تنها زبان فارسی را زنده کرد بلکه بشر مرده عصر خویش و زمان های پس از آن را نیز زنده کرد و اگر امروز ما دور هم جمع شده ایم تا بزرگداشت او را برگزار کنیم در حقیقت روز تولد خود را جشن گرفته ایم. نورالدین صمود ازادیبان ، شعرا و اساتید برجسته تونسی نیز که چندین کتاب ،دیوان و شرح ادبی وی به ویژه در مورد شابی چاپ شده است با توجه به تحصیلات زبان فارسی اش در دانشگاه قاهره در مصر وشناخت دقیقش ازشاعران ایران چون خیام و فردوسی، از ابوالقاسم فردوسی به عنوان شاعر انسانیت نام برد.
وی با تکریم مقام والای این شاعر پارسی گوی ایرانی از تمامی ادیبان کشورش خواست تا دیر نشده با شاهنامه خوی گیرند و به شناخت دقیقی از انسان وابعاد پیچده اش آن هم در قالب نظمی بدیع وخردمندانه دست یابند. نویسنده برجسته تونسی، فردوسی را شاعر وحدت وانسانیت معرفی کرد واو را اعجوبه زمان خود خواند وگفت: فردوسی هرگز تسلیم پادشاهان وحاکمان نشد وهنرمندانه به پند واندرز آنان اهتمام ورزید وحکیمانه حاکمان جور را در بند حکمت های خود می کشید.
فرید قطاط استاد زبان فارسی دانشگاه های تونس نیز با ارائه مقاله ای علمی وبا استناد به منابع فارسی وعربی گفت:فردوسی تمامی ارزش های اسلامی را با زبان نظم به زیباترین شکل ممکن بیان کرده است وبا توجه به اینکه اکثربزرگان شعر فارسی پس از او به عرصه ظهور رسیده اند می توان به تاثیر پذیری آنان از سبک شعری واندیشه های او اذعان واعتراف کرد.
قطاط با قرائت اشعاری از فردوسی به زبان های فارسی و عربی ،جهان بینی این شاعر بزرگ ایرانی را مورد اشاره قرار داد و افزود:آرمان مبارزه دائم نیکی و بدی، بزرگترین رشته حکمت آمیز سرتاسر شاهنامه به خصوص قسمت اساطیری و پهلوانی آن است. وی خاطر نشان کرد: البته در قسمت اساطیری چنین مبارزه ای بر اساس اعتقادات باستانی طراحی شده ودخالت نبوغ فردوسی در این قسمت ناگزیر بسیار محدود بوده ولی در بخش پهلوانی که داستان های حماسی منبع آن بوده ضمن حفظ طرح کلی داستان ها دست فردوسی در پرداختن عالی ترین صورت حماسه ونمایش آن آرمان در والاترین صورت ممکن باز بوده است.
استاد زبان فارسی دانشگاه های تونس با کم جلوه دادن ارزش ادبی وهنری شاهنامه های منظوم پیش از فردوسی همچون شاهنامه مسعودی مروزی و شاهنامه دقیقی افزود:هرگز آنان نتوانسته اند مقامی نزدیک به اثر فردوسی در عرصه فرهنگی واجتماعی ایران احراز کنند زیرا فردوسی در حدود منابع خود با امانت کامل، روایتی منسجم ارائه داده وبا هنر ونبوغ شاعرانه توانسته است بزرگترین مجموعه اساطیری وحماسی ،تاریخی و داستان ملی ایران را از خطر محو وانقراض نجات دهد واین مجموعه عظیم را در قالبی حماسی و بی نظیر برای همیشه جاودان سازد.
سامخانیانی استاد زبان فارسی اعزامی از ایران برای تدریس زبان وادبیات فارسی در دانشگاه های تونس هم با ارائه مقاله ای علمی ضمن شرحی از زندگینامه حکیم ابوالقاسم فردوسی به بیان ابعاد مختلف شعر او پرداخت. وی با توضیحی در مورد دو جریان مهم در شعر فارسی که به صورت رسمی درعهد رودکی ، عنصری و ناصر خسرو و دومی به صورت جریان ملی در عهد مسعودی ، مروزی ،دقیقی وفردوسی بوده است، گفت: شاهنامه فردوسی صورت نهایی وتجلی نهضتی برخاسته از وجدان اجتماع متحول ایران بوده است.
سامخانیانی اظهار داشت:فردوسی از همه جهات به اهمیت کار ،هنر و کوشش خود واقف بوده و می دانسته است که با سرودن این حماسه بزرگ نه تنها تاریخ وداستان های کهن و ملی ایران را از خطر محو و فراموشی دور می سازد بلکه با نظم بلند و با شکوه خود به پارسی، عمده ترین سهم را در تثبیت زبان ملی ایران و قراردادن آن در مسیری از ثبات وتکامل قرار داده است. در این نشست چهار ساعته علمی ،ادبی و فرهنگی، سیف عمارالمدانی شاعر معاصر ومتعهد تونسی به همراه نوازنده عود محمد بن احمد، اشعاری از دو شاعر ایرانی و تونسی را با سبکی زیبا تقدیم کرد که به شدت مورد توجه حاضران قرار گرفت.
