دنیای بدون تلگرام چه دنیای زیبایی است!

خبری که مدت‌ها بود زمزمه‌اش در گوشه و کنار شنیده می‌شد بالاخره به واقعیت پیوست و آرزومندان فیلتر تلگرام به رویای حقیر خود دست یافتند. بازپرسی به این نتیجه رسیده است که تلگرام ریشه بسیاری از مصیبت‌های جامعه ما است و راه مقابله با این ام‌المصائب هم صدور حکم قضایی برای مسدودسازی یک پیام‌رسان است. همزمان با اعتراضات دی‌ماه۹۶ شاهد آن بودیم که بخشی از ساختار سیاسی در کنار همان تحلیل همیشگی که اعتراضاتی از این جنس را حاصل طراحی‌هایی از آن سوی آب‌ها می‌داند این بار پای تلگرام را هم به میان کشید و با بهانه قرار دادن یکی دو کانال خاص و مشکوک کلیت یک ابزار ارتباطی زیر سوال رفت. از همان روزها که به دلایل امنیتی شاهد فیلترینگ موقت تلگرام بودیم زمزمه‌هایی برخاست که «دنیای بدون تلگرام چه دنیای زیبایی است»!

آنچه عیان است اینکه نگاه بخشی از ساختار سیاسی که بیشتر در نهادهای انتصابی حضور دارند به موضوعات فرهنگی و اجتماعی به شکل عام و فضای مجازی به طور خاص با نگاه اکثریتی از جامعه و دولت منتخب آنان همراستا نیست و همین امر سبب تنش‌های لفظی بین دو طرف شده است، تا آنجا که شنیده‌ها از احتمال تحت تعقیب قضایی قرار گرفتن وزیر سابق و فعلی ارتباطات به دلیل عدم اجرای به موقع خواسته هایی مبنی بر فیلترینگ تلگرام خبر می‌داد.

سطح اولیه مواجهه با این موضوع توجه به نکاتی مانند نقد نگاه نادرست گروهی از تصمیم گیران به فضای مجازی و یا اعتراض به عدم ایستادگی کافی دولت در این پرونده و موارد مشابه است اما اگر به لایه‌های زیرین چنین اتفاقاتی بنگریم به این نتیجه می‌رسیم که فیلتر تلگرام و مانند آن بهانه است و نشانه چیز دیگری است. واقعیت آن است که گروهی از قدرت‌داران تمایل قطعی به تک دوره‌ای شدن دولت اعتدال داشته‌اند و برای تحقق این آرزوی خود، یک سال پیش در چنین روزهایی از هیچ کاری هم دریغ نکردند. آنان پس از شکست در انتخابات۹۶ و عدم تحقق رویای‌شان درباره تک دوره‌ای شدن دولت روحانی حالا به دنبال به هم زدن میز بازی هستند.

اقداماتی مانند فیلترینگ تلگرام در ظاهر به دلیل اختلاف نظرهای مسئولان کشور در چنین مسائلی است اما هنگامی که با دقت بیشتری به آن توجه نشان دهیم به این نتیجه می‌رسیم که تصمیم‌گیرانی که به دنبال فیلترینگ تلگرام و سایر فضاهای اطلاع رسانی هستند اساسا خودشان هم چندان به آن دلایلی که در تبلیغات رسمی مطرح می‌کنند باور ندارند و به خوبی از این نکته با خبرند که تلگرام تنها یک ابزار است و آنچه اهمیت دارد نوع استفاده کاربر از این ابزار است. به نظر می‌آید ریشه مشکل اساسی بخشی از تصمیم‌گیران با تلگرام و مانندش را می‌توان در همان واکنش مشاور رییس‌جمهو  جستجو کرد که در صفحه توئیتر خود علت فیلترینگ را واهمه برخی از آگاهی مردم دانسته بود.

همین آگاهی مردم بود که از شعارهای پوپولیستی در انتخابات۹۶ عبور کرد و امروز هم می‌تواند مانع‌تراشی‌های مراکز قدرت را به خوبی تشخیص دهد. کوتاه سخن آنکه خیال خام از بین بردن مجاری آگاهی رسانی به مردم که معطوف به انتخابات۹۸ و ۱۴۰۰ هم است به جای نخواهد رسید، زیرا جامعه در تجارب گذشته به خوبی نشان داده است که هر گاه با مانعی روبرو می‌شود به سرعت جایگزین آن را می‌یابد و اصحاب قدرت می‌مانند و «رویش ناگزیر جوانه‌ها»!