نطق پروانه سلحشوری از نگاهی دیگر

چند روزی از نطق پروانه سلحشوری نماینده مجلس و سوال از رییس‌جمهور در مجلس می‌گذرد، با گذشت زمان از هیجانات کاسته شده و فضا برای گفتگو و طرح چند پرسش مهیا گشته است. از ملزومات دموکراسی اثرگذاری رای است که موضوعِ مورد بحث در این نوشتار می‌باشد، اکنون به مدد وجود فضای مجازی انتقاداتِ بسیاری از وضع موجود در دسترس عموم مردم قرار دارد که توسط فعالین سیاسی و مدنی و افراد ناشناس بیان می‌گردد.

تفاوتی که در شرایط امروزی میان نطق انتقادی نماینده مجلس و یادداشت انتقادی فعالین در فضای مجازی باید وجود داشته باشد تاثیرگذار بودن نطق نماینده بر شرایط حاکم بر فضای سیاسی و ایجاد تغییرات است. اگر کاربرد سخنرانی یک نماینده مجلس تنها برای چند روز مورد تشویق واقع شدن توسط حامیان باشد اثرگذاری از دموکراسی گرفته شده و معنای آن می‌تواند تغییر کند. پس باید پرسید راهبرد نمایندگان و بالاخص خانم سلحشوری برای اثرگذاری و بروز نتایج چیست؟ ایشان در نطق خود گفته‌اند: «ورود نیروهای نظامی به عرصه سیاست، اقتصاد و فرهنگ و تداخل فعالیت‌های نهادهای فرهنگی و نظامی را شاهد هستیم» اگر این ورود غیرقانونی است شما برای نظارت صحیح بر اجرای قانون چه کرده‌اید که نتیجه بخش باشد و تفاوتی میان شما به عنوان نماینده مجلس و فعالینی که مسئولیتی در قدرت ندارند وجود داشته باشد؟

اگر ورود قانونی است و شما مخالف آن هستید برای وضع قوانین جدید در این باره چه کرده‌اید و چه نتایجی حاصل شده است؟ ایشان در نطق خود راهکارهایی برای برون رفت از وضع موجود ارائه کرده‌اند اما هیچ راهبرد مشخصی را‌ترسیم نکرده‌اند که درصورت عملی نشدن پیشنهادات اقدام ایشان چه خواهد بود؛ درصورت عدم وجود راهبرد مشخص و نتیجه بخش، تفاوت ارائه دادن یا ارائه ندادن این پیشنهادات چیست؟ حتی این موضوع را فعلا مورد بررسی قرار نمی‌دهم که آیا پیشنهادهای مطرح شده می‌تواند ساختار و نهادهای سیاسی متکثر به جهت رسیدن به نهادهای اقتصادی تکثرگرا برای همه مردم را به وجود آورد یا خیر، پیش از آن سوال مطروحه آن است که روند اثرگذاری نمایندگانِ حاضر در طبقه حاکم چگونه‌ترسیم شده است.

توجه به «نتیجه» مسئله سوال از رییس جمهور اثرگذاری نمایندگان مجلس را بیشتر نشان می‌دهد. مجلس از ۴ پاسخ رییس جمهور به ۵ سوال قانع نشد، رییس‌جمهور در پاسخ به مطهری درمورد رای فراکسیون امید به پاسخ‌های رییس جمهور گفت: «مهم نیست» اما مهم نبودن ناشی از چیست؟ نمایندگان از پاسخ‌های رئیس‌جمهوری درباره "قاچاق"، " کاهش بیکاری"، "رکود اقتصادی" و"افزایش نرخ ارز" قانع نشدند. این بدین معناست که نمایندگان نه دلایل قانع کننده‌ای شنیدند و نه احتمالا مسیر روشنی برای آینده موضوعات مورد سوال در سخنان رییس‌جمهور مشاهده کردند. اما نتیجه قانع نشدنها چیست؟ تا به امروز آنچه آشکار است آن است که هیچ نشانه‌ای از تغییر روند در موضوعات مورد سوال نمایندگان به وجود نیامده، پس نتیجه و تاثیر سوال از رییس جمهور برای مردم چه بود؟

پیش از سوال پرسیدن‌ها و قانع نشدن‌ها برای عموم مردم وضع اقتصادی قانع کننده نبود پس تاثیر قانع نشدن نمایندگان بر شرایط اقتصادی مردم چیست که آنها را نماینده مردم می‌نامیم؟ اگر قانع می‌شدند وضع اقتصادی تغییر می‌کرد؟ دموکراسی تنها با انتخاب شدن پایان نمی‌پذیرد، اگر شرایط موثر بودن وجود نداشته باشد هرگونه رقابت برای انتخاب شدن نیز بی معناست. سازوکار موثر بودن نماینده‌های انتخابی مردم بر شرایط سیاسی، اقتصادی و شرایط زندگی آنها تضمین کننده ادامه دموکراسی در مسیر پویایی خواهد بود. سلب هر یک از بخش‌های دو گانه «موثر بودن - رقابتی بودن» از دموکراسی موجب می‌شود تا بدان جا رسیم که روزنامه کیهان هم به وکیل‌الدوله بودن نمایندگان اعتراف کند؛ اعترافی که نشان می‌دهد برخی مسائل و موانع باعث می‌شود برخی نمایندگان به جای آنکه به عنوان وکیل‌الرعایا انتخاب شوند بعنوان وکیل‌الدوله انتخاب می‌گردند و طبعا این از دست عموم مردم خارج است. با این اعتراف کیهان گویا موثر بودن مردم بر سیاست‌گذاری‌ها از نظر آنها نیز دچار شک و شبهه است.