مهدی نورمحمدزاده
دو فرد فعال در بازار سکه و ارز اعدام شدند، اما آیا این امر، خواهد توانست در بازگشت اعتماد و ثبات به بازار آشفته و اقتصاد مضطرب ایران نقش مهمی ایفا کند؟ فهم و تحلیل چرایی این موضوع زیاد سخت نیست، فقط کافی است برخی واقعیتهای جامعه امروزمان را دوباره مرور کنیم:
۱- خوشمان بیاید یا نیاید، اقتصاد ما «سلطان پرور» است! پس با حذف یکی دو سلطان چیزی تغییر نخواهد کرد. تازه گیرم که سلطان سکه اعدام شد، سلاطین نفت، فرش، گاز، شکر، برنج، آهن و حتی پوشک و دارو چه؟ ! آنها که هنوز برقرارند! اصلا وقتی به تعداد کالاهای اساسی و اقلام صادرات و واردات ما، سلطان وجود دارد، پس نمیتوان به این راحتی نسل آنها را منقرض کرد و برای ختم سلطنت شان جشن گرفت!
۲- سلطانها، مثل ماهیگیران آب گل آلود هستند. وجود، رشد و میزان موفقیت آنها معلول عدم شفافیت، رانت، شرایط بحرانی و قوانین ناکارآمد و پرتبصره اقتصادی و سیاسی است. هر جا که ابهام و مصلحت و بحرانی در کار باشد، آنها مثل اجل معلق سر میرسند و شروع به مکیدن رگهای اقتصاد کشور میکنند! درست گفتهاند پیشگیری بهتر از درمان است. پس تا شفافیت قوانین، ثبات سیاسی و اقتصادی و نظارت مستمر برقرار نشود، بساط سلطنت سلطانها همچنان باقی خواهد بود!
۳- برخی از سلطان ها، نسبتی مستقیم و نزدیک با برخی اهالی سیاست و تصمیم دارند. تصور بالیدن آنها بدون حمایت اصحاب قدرت و پول در جامعه ما، تصوری پوچ و دور از واقعیت است. فساد برخی مسئولان و آقازادهها و کسب امتیازات فراقانونی توسط آنها در سالهای اخیر، زمینهای شده است برای رشد و بالیدن سلطان ها. از این منظر سلطان ها، میوه فساد اقتصادی هستند نه ریشه آن! تا ریشههای فساد قطع نشود، چیدن چند میوه فاسد هم علاج کار نخواهد بود! تازه خیلی وقت ها، میوهها خودشان را پشت برگهای سبز و بزرگ پنهان میکنند و کشف و چیدن شان هم چندان آسان نیست! و البته بماند که به برکت ریشههای متصل به آب، هر سال باید در انتظار ظهور میوههای فاسد جدید و بزرگتر هم بود!
۴- دستگیری و برخورد قانونی با سلطان ها، هر چند کاری لازم است، اما به یقین کافی نیست! برای همین هم اعدام چند نفر از آنها تاثیر چندانی در بازگشت اعتماد و آرامش به اقتصاد ایران ندارد. اولویت اول مبارزه با فساد اقتصادی، اصلاح زیرساخت ها، قوانین و ساختارهای اقتصادی به سمت شفافیت و عدالت است، تبدیل تصمیمهای هیجانی و یک شبه به سمت برنامههای کارشناسی و دقیق است، تصویب و اجرای سخت گیرانه و بدون تبعیض قوانین کارآمد، به روز و بدون تبصره در حوزه اقتصاد و سیاست است و شاید مهمتر از همه اینها صداقت با مردم و نقد و اصلاح برخی رویههای غلط اقتصادی در دهههای اخیر است.
اگر به این اولویتها تن دادیم، نسل سلطانها خودبه خود و به تدریج منقرض خواهد شد و نیازی هم به دادگاه و زندان و اعدام نخواهد بود و الا سلطنت آنها حسب قانون بقای ماده و انرژی، همیشه پایدار خواهد بود و فقط از شکلی به شکل دیگر تغییر خواهد کرد! یک روز سکه و ارز، روز دیگر پوشک و صابون، روزهای دیگر هم شاید پفک و یخمک! وای به حال بچه ها...!