تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۱/۲۴ ساعت ۰۸:۱۸
کد مطلب : ۱۷۵۶۷۶
دامگه ترامپ!
گروه سیاسی: بالاخره و پس از چند روز گمانه‌زنی‌های غیر رسمی، رییس‌جمهور ایالات متحده دستور اعلام سپاه پاسداران به‌عنوان سازمان تروریستی را صادر کرد. همانطور که قابل حدس بود این اقدام دونالد ترامپ با واکنش‌هایی گسترده در ایران روبرو شد.
شورایعالی امنیت ملی به پیشنهاد محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران نیروهای نظامی آمریکایی حاضر در منطقه را تروریسم اعلام کرد تا جمهوری اسلامی واکنش خود را بر اساس سیاست اقدام متقابل سامان دهد. برخی تحلیلگران بر این باورند آنچه از سوی مقامات ایران و آمریکا در حال انجام است بیشتر از آن که به اقداماتی عملی و برخورد سخت در میدان منجر شود اقدامات و طرح‌هایی در سطح تبلیغاتی، رسانه‌ای و سیاسی است. در مقابل اما گروهی دیگر از ناظران سیاسی پیش‌بینی می‌کنند مسیر انتخاب شده از سوی مقامات ایالات متحده و جمهوری اسلامی در مدت زمانی نه چندان طولانی وضعیتی جنگی را در منطقه پرآشوب خاورمیانه رقم خواهد زد. باورمندان به این نگاه دلایلی برای اثبات این ادعای خود دارند که در ادامه به اختصار از آن خواهیم گفت:
۱. دونالد ترامپ فردی غیرقابل پیش‌بینی است که چندان به محاسبات مرسوم در دنیای سیاست و روابط بین‌الملل وقعی نمی‌نهد، در نتیجه حتی اگر اقدام آمریکا خلاف اصول اولیه حقوق بین‌الملل باشد ابایی از اجرایی کردن آن در صحنه عمل ندارد.
۲. اغلب کشورهای منطقه به رهبری عربستان سعودی تمایل جدی خود برای هر نوع مقابله با تحرکات ایران را اعلام کرده‌اند و از سوی دیگر رژیم اسرائیل نیز در این موضوع با دولت‌های عربی کاملا هم‌صدا و هماهنگ است. از همین رو به نظر می‌آید برخورد سخت میان ایران و آمریکا آنقدرها هم برای کشورهای خاورمیانه امری غیرقابل پیش‌بینی و یا ناخوشایند نباشد.
۳. و نکته سوم به نوع حضور نظامیان ایران و آمریکا در این منطقه بازمی‌گردد. با نگاهی به شکل حضور نظامیان دو کشور چه در خلیج فارس و چه در برخی کشورهای منطقه می‌توان به این نتیجه رسید که سطح اصطکاک میان نیروهای میدانی دو طرف به شدت بالا است و با اقدام تازه ترامپ علیه سپاه پاسداران هر اصطکاکی می‌تواند به آتشی بزرگ ختم شود.اگر از این موضوع عبور کنیم پرسش اساسی آن است که تصمیم‌گیران ساختار قدرت در ایران در برابر این فشار تازه چه خواهند کرد؟ آنچه در ۲۴ ساعت گذشته شاهد آن بودیم واکنش‌هایی طبیعی و قابل فهم و بر مبنای سیاست اقدام متقابل بوده است اما آیا راهبرد و برنامه نظام در برابر این اقدام آمریکا در همین حد باقی خواهد ماند؟
به نظر می‌آید دو گزینه روی میز مقامات ایرانی قرار دارد؛ گزینه نخست آن است که به شیوه ترامپ روی آورده و با عبور از سیاست تعامل سازنده، رویکردی تهاجمی‌تر از قبل را پیش بگیرند تا به این شکل و با اقداماتی میدانی ترامپ را از موضع فعلی عقب برانند. به نظر می‌آید انتخاب این گزینه همان انتخابی است که رییس‌جمهور آمریکا و مشاورانش برای وادار کردن ایران به پیمودن آن مسیر این دام را گستردانیده‌اند. گزینه دوم تغییر رویکرد و راهبرد در سیاست خارجی و پیش گرفتن راه و روشی است که بتوان با ابزارهای دیپلماتیک آمریکا و اسرائیل را خلع سلاح کنند.
انتخاب هر یک از این دو راه با همه تفاوت‌هایی که با هم دارند در یک نقطه مشترک هستند و آن اینکه پیش‌شرط موفقیت‌آمیز بودن این هر دو ایجاد وحدت و انسجام داخلی است. ایجاد شکاف‌های سیاسی، قومی و مذهبی در متن جامعه و همینطور به وجود آمدن دره‌ای عمیق میان مردم و اهالی قدرت عبور از این بحران را سخت و سخت‌تر خواهد کرد.
۱. دونالد ترامپ فردی غیرقابل پیش‌بینی است که چندان به محاسبات مرسوم در دنیای سیاست و روابط بین‌الملل وقعی نمی‌نهد، در نتیجه حتی اگر اقدام آمریکا خلاف اصول اولیه حقوق بین‌الملل باشد ابایی از اجرایی کردن آن در صحنه عمل ندارد.
۲. اغلب کشورهای منطقه به رهبری عربستان سعودی تمایل جدی خود برای هر نوع مقابله با تحرکات ایران را اعلام کرده‌اند و از سوی دیگر رژیم اسرائیل نیز در این موضوع با دولت‌های عربی کاملا هم‌صدا و هماهنگ است. از همین رو به نظر می‌آید برخورد سخت میان ایران و آمریکا آنقدرها هم برای کشورهای خاورمیانه امری غیرقابل پیش‌بینی و یا ناخوشایند نباشد.
۳. و نکته سوم به نوع حضور نظامیان ایران و آمریکا در این منطقه بازمی‌گردد. با نگاهی به شکل حضور نظامیان دو کشور چه در خلیج فارس و چه در برخی کشورهای منطقه می‌توان به این نتیجه رسید که سطح اصطکاک میان نیروهای میدانی دو طرف به شدت بالا است و با اقدام تازه ترامپ علیه سپاه پاسداران هر اصطکاکی می‌تواند به آتشی بزرگ ختم شود.اگر از این موضوع عبور کنیم پرسش اساسی آن است که تصمیم‌گیران ساختار قدرت در ایران در برابر این فشار تازه چه خواهند کرد؟ آنچه در ۲۴ ساعت گذشته شاهد آن بودیم واکنش‌هایی طبیعی و قابل فهم و بر مبنای سیاست اقدام متقابل بوده است اما آیا راهبرد و برنامه نظام در برابر این اقدام آمریکا در همین حد باقی خواهد ماند؟
به نظر می‌آید دو گزینه روی میز مقامات ایرانی قرار دارد؛ گزینه نخست آن است که به شیوه ترامپ روی آورده و با عبور از سیاست تعامل سازنده، رویکردی تهاجمی‌تر از قبل را پیش بگیرند تا به این شکل و با اقداماتی میدانی ترامپ را از موضع فعلی عقب برانند. به نظر می‌آید انتخاب این گزینه همان انتخابی است که رییس‌جمهور آمریکا و مشاورانش برای وادار کردن ایران به پیمودن آن مسیر این دام را گستردانیده‌اند. گزینه دوم تغییر رویکرد و راهبرد در سیاست خارجی و پیش گرفتن راه و روشی است که بتوان با ابزارهای دیپلماتیک آمریکا و اسرائیل را خلع سلاح کنند.
انتخاب هر یک از این دو راه با همه تفاوت‌هایی که با هم دارند در یک نقطه مشترک هستند و آن اینکه پیش‌شرط موفقیت‌آمیز بودن این هر دو ایجاد وحدت و انسجام داخلی است. ایجاد شکاف‌های سیاسی، قومی و مذهبی در متن جامعه و همینطور به وجود آمدن دره‌ای عمیق میان مردم و اهالی قدرت عبور از این بحران را سخت و سخت‌تر خواهد کرد.
