گروه سیاسی: موضوع مذاکره ایران و آمریکا تبدیل به موقعیتی عجیب و حتی مضحک شده است. رؤسای جمهور دو سوی این معادله بر این نکته تاکید دارند که آنان آماده مذاکره هستند اما طرف مقابل آمادگی لازم برای این کار را ندارد، حلقههای واسط همچون فرانسه نیز که قرار است نقش کاتالیزور را بازی کنند حیران ماندهاند که اگر دو رییسجمهور آنطور که در رسانهها میگویند مشکلی با مذاکره مستقیم ندارند چرا این دست و آن دست میکنند و در این حد مشغول وقتکشی هستند؟!
اگر بخواهیم از نگاه تصمیمگیران جمهوری اسلامی به این پرسش، پاسخ دهیم میتوان گفت که آنان با وجود تکذیب و انکارها در انتظار انتخابات۲۰۲۰ نشستهاند و منتظرند تا با تغییراتی در هیئت حاکمه آمریکا از پدیده دونالد ترامپ خلاصی یابند و فردی دیگر جایگزین او در کاخ سفید شود. عدم تمایل برای خروج از توافق هستهای همزمان با خارج شدن آمریکا از برجام و همینطور چراغ سبز گاه و بیگاه دستگاه سیاست خارجی ایران به موضوع مذاکره با آمریکا همه و همه نشانگر آن است که مقامات ایرانی با وجود آن که در عمل گامی برای مذاکره و توافقی تازه با آمریکای ترامپ برنمیدارند اما نمیخواهند به صراحت نیز از بنبست دیپلماسی سخن بگویند و ترجیح میدهند با اظهاراتی متناقض شرایطی مبهم را برای طرف مقابل ایجاد کنند.
دونالد ترامپ و دیگر مقامات آمریکایی نیز در سوی دیگر این معادله به دلایل گوناگون و هزینههای سیاسی و امنیتی آن نه تمایلی به بازگشت به برجام و یا برخورد سخت دارند و نه تمایلی به حضور در مذاکرهای با شرایط مورد قبول جمهوری اسلامی. نتیجه این وضعیت که نوعی سردرگمی دیپلماتیک هر دو طرف در آن مشهود است و میتوان نام آن را وقتکشی در دیپلماسی دانست از یک سو دریچههای اندک موجود برای کاهش تنشها را خواهد بست و از طرف دیگر احتمال بالا رفتن هزینهها را در حوزههای مختلف افزون خواهد کرد؛ از هزینههای ناشی از تحریم اقتصادی به ویژه در بخش نفتی و بانکی برای اقتصاد ایران تا بالا رفتن احتمال برخورد نظامی نیابتی و مستقیم. حال باید منتظر ماند و دید که شرایط به چه سمت و سویی حرکت خواهد کرد.
شاید طرحهایی نظیر «بیشتر در برابر بیشتر» که از سوی روحانی و ظریف در نیویورک مطرح شد و یا از آن جدیتر سند چهار مادهای امانوئل مکرون، رییسجمهور فرانسه که ظاهراً اصول کلی آن مورد قبول جمهوری اسلامی و ایالات متحده هم بوده است بتواند شرایط موجود را از حرکت به سمت وضعیتی خطیرتر نجات دهد البته اگر بر وقتکشی دیپلماتیک نقطه پایانی گذاشته شود و پایان امید واهی به انتخابات ۲۰۲۰ در دستور کار قرار بگیرد.