بنزین بر روی زخم مردم

گروه اقتصادی: چند دقیقه‌ای از نیمه‌شب روز پایانی هفته گذشته بود که خبر افزایش قیمت بنزین بر صدر اخبار خبرگزاری‌ها نشست. خبری که حاکی از گران شدن قیمت بنزین از چند دقیقه قبل از صدور اطلاعیه داشت!
دولت روحانی رکورد تازه‌ای را در غافلگیر کردن مردم به نام خود ثبت کرد و در شب ولادت پیامبر اسلام (ص) عیدی فراموش ناشدنی را به ملت ایران داد.

مقامات دولتی می‌گویند هر آنچه از این «اصلاح قیمت سوخت»، همان افزایش سه برابری قیمت بنزین نصیب دولت شود عیناً به خانوارهای اقشار ضعیف و متوسط داده خواهد شد. بنا بر آنچه رییس‌جمهور و معاون او در سازمان برنامه و بودجه گفته‌اند تعداد افرادی که این منابع مالی به شکل ماهانه در اختیارشان قرار خواهد گرفت شصت میلیون نفر است، شصت میلیون نفر نیازمند دریافت کمک هزینه‌ای برای کاهش فشارهای معیشتی شده‌اند؛ آماری حیرت‌انگیز و قابل تأمل! کمی که به عقب‌تر بازگردیم به خاطر خواهیم آورد که در روزهای پایانی دولت دهم نظرسنجی‌های مختلفی از سوی صداوسیما و دیگر مراکز معتبر انجام می‌شد که نشان می‌داد اکثریت قریب به اتفاق مردم میان دریافت یارانه نقدی و عدم افزایش قیمت‌ها، گزینه دوم را انتخاب می‌کردند و حاضر بودند همه یارانه دریافتی را پس بدهند به شرط آن که قیمت‌ها به پیش از هدفمندی یارانه‌ها و اصلاح قیمت سوخت بازگردد.

حکایت این افزایش قیمت بنزین نیز قاعدتاً تفاوت چندانی با دفعات پیشین ندارد و به بهانه پرداخت کمک نقدی به مردم شاهد افزایش قیمت سوخت و در نتیجه آن بالا رفتن قیمت‌ها خواهیم بود. موافقان دولتی افزایش قیمت بنزین در ۲۴ساعت اخیر از طریق تریبون‌ها و رسانه‌هایی که در اختیار خود دارند مدعی هستند که قیمت بنزین در ایران به نسبت میانگین جهانی و حتی منطقه اندک بوده و لازم است تا دولت هم‌چنان به افزایش قیمت بنزین ادامه دهد.

پاسخی بدیهی و ساده به این ادعای تکراری آن است که مگر میانگین درآمدها در ایران به اندازه میانگین آن در دیگر کشورها و حتی همسایگان است که قیمت بنزین و سایر هزینه‌های زندگی را با سایر کشورها مقایسه کنیم؟! از سویی دیگر اگر افزایش قیمت بنزین را راهی برای کنترل آلودگی هوا نیز تصور کنیم با این سوال جدی مواجه می‌شویم که آیا سیستم حمل‌ونقل عمومی کلانشهرهایی همچون تهران در شرایطی قرار دارد که نتیجه سیر صعودی قیمت بنزین، استفاده بیشتر مردم از مترو، اتوبوس و مانند آن باشد تا شاهد کاهش آلودگی هوا باشیم؟! 

ورای این توجیهات گاه مضحک در دفاع از افزایش قیمت بنزین، این یک واقعیت است که آنچه «اصلاح قیمت سوخت» مي‌‌خوانند در عمل چراغ سبزی است برای گرانی در سایر حوزه‌ها، گرانی‌هایی که تجارب گذشته به روشنی نشان داده با پرداخت‌های یارانه‌ای دولت و یا سازوکارهای فشل و ناکارآمد نظارتی جبران نخواهد شد. کوتاه سخن آن که تصمیم دولت روحانی برای افزایش قیمت بنزین که مورد تایید تمامی ارکان قدرت در کشور نیز قرار گرفته است نه تنها کمکی به بهبود شرایط سخت معیشتی مردم و وضعیت نگران‌کننده اقتصاد ملی نمی‌کند، بلکه سبب افزایش نرخ تورم، بیشتر شدن نارضایتی عمومی و فسادی گسترده ناشی از رانت دو نرخی شدن بنزین خواهد شد.