گروه اقتصادی
با وجود آن که نرخ تورم در سالهای اخیر دوباره افزایشی شده است و تحریمها و سیاستهای نادرست اقتصادی دولت رکودی عمیق و کمسابقه را بر اقتصاد ایران حکمفرما ساخته است اما به نظر میآید هنوز و همچنان آنچه برای بیشتر مردم حائز اهمیت است جولان بیکاری است. نرخ بیکاری که از نظر دولتیها حدود 12 درصد است، در واقعیت عددی به مراتب بزرگتر از چنین رقمهایی را نشان میدهد. امروز کمتر خانوادهای را میتوان یافت که با بحران بیکاری دست و پنجه نرم نکند و با مشکلات ناشی از آن مواجه نشده باشد. سیاستهای دولت در پانزده سال اخیر سبب ایجاد موج سهمگینی از افراد جویای کار شده است که با وجود تحصیلات همچنان امکانی برای یافتن شغل نمییابند. کارشناسان اجتماعی و جامعهشناسان بر این باور هستند که این لشکر چند میلیونی بیکاران تحصیلکرده علاوه بر آن که موضوعی قابل مطالعه در حوزه اقتصاد است میتواند آثار منفی قابل ملاحظهای را در دیگر بخشها نیز ایجاد کند.
حالا دو ماهی است که این شرایط سخت و پیچیده در موضوع بحران بیکاری با ضربهای علاوه بر تحریم و آزمون و خطاهای اقتصادی دولتها مواجه شده که نگرانیهایی جدی را نیز ایجاد کرده است. بحران شیوع کرونا که کسر قابل توجهی از مشاغل را تحت تاثیر خود قرار داده است و نتیجه آن در حوزه اقتصادی بیکاری خواهد بود و رکود. به بیان دیگر همه آنچه در این سالها با آن دست به گریبان بودهایم، از نرخ رشد اقتصادی منفی تا تورم چهل درصدی و بیکاری گسترده در برابر آنچه احتمالا با آن روبرو خواهیم بود در حد مسابقات تمرینی ورزشکاران بوده است! واقعیت آن است که تعمیق رکود ناشی از تعطیلیهای کرونایی و همینطور از کار بیکار شدن درصد بالایی از مردم به همین علت از یک سو و تعدیل نیروی کار با توجیه نبود منابع مالی کافی از طرف دیگر شرایطی را رقم زده است که آثار منفی بیماری و بیکاری همردیف هم قرار بگیرند و شاهد هستیم که حتی مقامات ارشد دولتی نیز مقابله با بیکاری را به عنوان بهانهای برای کاهش سختگیریهای مرتبط با مقابله با بیماری قرار دهند!
واقعیت تلخ آن است که طرحهایی نظیر کمک یکمیلیونی به یارانهبگیران و یا کمکهای مردمی و غیردولتی به اقشار ضعیف جامعه با وجود آن که میتواند اندکی از دشواریهای سهمگین این روزها را کاهش دهد اما قطعا نخواهد توانست بر بحرانهای جدیتر اقتصاد ایران کارگرد افتد. بحرانهایی نظیر رکود بی سابقهای که در پیشبینی اخیر صندوق بینالمللی پول از اقتصاد کشورهای خاورمیانه شاهد بودیم و همینطور افزوده شدن خیل عظیمی از نیروهای تازه بیکار شده بر لشکر بیکاران گذشته!