توهم بخشش «مالکان»

گروه اقتصادی
با شیوع ویروس کرونا و کساد شدن کسب و کارها و افول فعالیت‌های تجاری عده‌ای از صاحبان ملک‌های تجاری و مسکونی به دروغ خبر از بخشش کرایه‌ دادند. شماری از کاربران فضای مجازی و گزارش‌های خبری صدا و سیما برای نشان دادن این بخشش سخن‌ها گفتند ولی با گذشت چند روز از روزهای پایانی اسفندماه 98 و آغاز سال جاری نمایی دیگر از آن سخنان نادرست هویدا شد.
قیمت‌گذاری کرایه خانه‌ها و ملک‌های تجاری طی چند روز گذشته آنقدر شور و لجام گسیخته شده است که هر ناظری را به تعجب وا می‌دارد. دستور رییس دولت نیز راه درمانی برای برون رفت از این وضعیت آشفته نخواهد بود. همان اندازه که دولت و سایر نهادها توانستند جلوی رشد قیمت دلار و سایر ارزهای خارجی را با صدور بخشنامه‌ها و دستورات پی در پی بگیرند، این بار نیز موفق خواهند بود. اما آن روی ماجرا دندان گردی، طمع و حرص و آز همیشگی صاحبان ملک است. افرادی که در تمام سال‌های گذشته بیش از نرخ تورم کرایه‌ها را افزایش داده‌اند و با هماهنگی بنگاه‌ها تا جای ممکن شیره جان مستاجران را به بهانه‌های واهی مکیده‌اند. سخن گفتن از بخشش کرایه، انصاف داشتن، رعایت حال مستاجران را کردن و حرف‌هایی از این دست بیش از آنکه بازنمایی از واقعیت جامعه باشد، خلاف جهت آن است. تکرار گفته‌هایی است که هیچ وقت ریشه در عالم واقع نداشته و تنها برای دل‌گرم کردن شهروندان صاحب ملک بیان می‌شود که آنان نیز درگیر نرخ‌های کرایه و گرفتاری‌های مستاجران نبوده و نیستند. 
معضل اصلی و بنیادین ملک، خانه و مکان‌های تجاری به رویه‌ای باز می‌گردد که از دیرباز در این حوزه در کشورمان بروز یافته است. بسیاری از شهروندان و صاحبان املاک بیش از آنکه به ملک و خانه نگاه تهیه مسکن و داشتن سرپناه را داشته باشند به زمین و ملک نگرش سرمایه‌ای دارند.
 کالایی که با خرید و تراکم آن می‌توانند از ارزش‌دارایی‌های نقدی خود بیشتر محافظت کنند و از سویی دیگر و براساس تجربه شاهد رشد قیمت آن نیز باشند.  حتی در سال‌هایی که بازارهای مختلف با رکود روبرو هستند، ارزش ملک به صورت افزایشی بوده است. از همین‌رو افرادی که به خرید ملک‌های بیشتر اقدام می‌کنند در هر حالتی به املاک جدید و قدیم نگرشی سود محور را لحاظ می‌کنند.
 اینکه نرخ‌های کرایه طی ماه گذشته و امروز روند صعودی داشته برآمده از همان نگاه سود ساز است، نگرشی که تلاش می‌کند همزمان با حفظ ارزش دارایی‌ها و کسب سود به دلیل افزایش قیمت مسکن طی یک سال، سودی دیگر از جمله کرایه‌های نجومی را انباشت کند. مبلغ رهن و کرایه‌هایی که سرانجام به خرید خانه جدید و انباشت سود بیشتر و ستاندن کرایه افزون‌تر طی سال‌های بعداز مستاجران منجر خواهد شد. این همه یعنی سرمایه‌ای‌تر شدن ملک، زمین و املاک تجاری.  اکثر مالکان در کشور را می‌توان صاحبان سرمایه‌های سود ساز با کمترین ریسک دانست. افرادی که بخش زیادی از دارایی‌های خود را تبدیل به زمین و ملک می‌کنند تا با خیالی آسوده بتوانند از درآمد ماهیانه و سود انباشت شده سالیانه آن ثروتمندتر شوند و آنچه در این میان اساسا مهم نیست و حتی گوشه چشمی به آن انداخته نشده و نمی‌شود ناتوانی، نداری، فشار اقتصادی و دشواره‌های بی‌امان مستاجران است. و این همه با دستور رییس دولت، برگزاری جلسات با اعضای شاخص دولت، صدور بخشنامه و گوش سپردن به توصیه‌های نزدیک به شوخی وزیر مسکن و شهرسازی در جهت نخریدن خانه قابل حل نبوده است.