ردیابی خرید نان!

رضا صادقیان
بهره‌‌مندی از زیرساخت‌های نوین ارتباطات و بانک‌های اطلاعاتی در دنیای به هم پیوسته امروز برای جلوگیری از فرارمالیاتی، پولشویی، کسب درآمدهای نامشخص و... شکل گرفته است.
وزیر اقتصاد در آخرین مصاحبه خود گفته است: می‌توانیم بفهمیم چه کسی از کدام نانوایی نان خریده است. در وضعیتی که روی پیشخوان هر نانوایی -به غیر از فروشندگان نان به نرخ آزاد- دستگاه کارتخوان وجود دارد فهمیدن این مسئله در حد یک گزارش گرفتن ساده برای وزارت اقتصاد است. فهمیدن این نکته، چه کسی از کدامین نانوایی نان خریده آورده خاصی برای دولت،‌ مردم و حتی درآمدهای پایدار دولت نخواهد داشت. در واقع دولت و یا سازمان‌های متولی می‌بایست به حضور دلال‌ها در بازار آرد دقت نظر داشته باشند و نه تعداد نان‌های خریداری شده توسط مردم!
احتمالا و بدون شک آقای خاندوزی به خوبی می‌داند که بهترین،‌ بالاترین و تاثیرگذارترین قشر در ایران دیروز و امروز و احتمالا فردا دلال‌ها و واسطه‌گرها باشند. کسانی که ثروت‌های بی‌شمار از سفره اقتصاد می‌برند و ذره‌ای مالیات نداده‌اند. دولت هیچ وقت و تا این لحظه از میزان دارایی و درآمد این افراد اطلاع نداشته است، ولی این قشر و فربه‌تر از سال‌های گذشته شده است، به دلیل نداشتن برنامه توسط دولت‌ها ثروتمند شده‌اند و بعضا در نظم عادی بازار اختلال ایجاد می‌کنند. بخش گسترده‌ای از رشد اعجاب انگیز دلال‌ها در اقتصاد ایران به سیاست‌های دولت ارتباط پیدا می‌کند، گویی دولت‌ها تصمیم روشن و قاطع برای شفافیت کامل اقتصادی نداشته‌اند و در تمام این سال‌ها و با وجودی که کارشناسان اقتصادی راه‌های فرار و طریقه مسدود کردن آن را به مدیران ارشد گوشزد کرده‌اند، اما مدیران اقدام قابل توجهی انجام نداده‌اند. رشد قارچ‌گونه دلال‌های خودرو،‌ زمین، مسکن، آهن، سیمان، روغن و... در چنین شرایطی بوده است. گویا دولت‌ها آنقدر حواس‌شان به شمارگان نان مصرف شده بوده که توانی برای بستن راه‌های فرار مالیاتی نداشته‌اند.
نکته دیگر آنکه، براساس گزارش سازمان امور مالیاتی در تیرماه سال 1400، سالانه بیش از 100 هزار میلیارد تومان فرار مالیاتی رخ می‌دهد. وقتی فروشندگان کالا، خدمات، پزشکان، وکلا، بنگاه‌های املاک و خودرو، فروشندگان قطعات خودرو و... به جای دریافت مبلغ از طریق دستگاه کارتخوان از خریدار می‌خواهند که پول را به شماره کارت شخص ثالث واریز کنند و یا مریض‌ها ناچار می‌شوند برای پرداخت هزینه ویزیت به اولین دستگاه عابر بانک مراجعه کنند تا پول نقد به پزشک بدهند و... این همه دقیقا در شرایطی اتفاق می‌افتد که بوده و هستند کسانی که پس از داشتن 40 سال کسب و کار پردرآمد یک ریال بابت تجارت خود به دولت مالیات نداده‌اند و همیشه از شیوه‌های خود برای دور زدن دولت با افتخار نام می‌برند. بنابراین وظیفه دولت و وزارت اقتصاد مسدود کردن فرارهای مالیاتی است و نه شمارش کردن نان‌های مردم!