رضا صادقیان
اعتراض نمایندگان مجلس شورای اسلامی درباره مصوبه مولدسازی داراییهای دولت طی روزهای اخیر و در مقایسه با واکنشهای ناچیز مجلس نشینان در قبال رویدادهای نه چندان دور جالب توجه است. جان کلام مجلسیها یک جمله است، چرا دولت با همراهی شخص قالیباف جایگاه قوه مقننه را نادیده گرفتهاند.
برخی از نمایندگان مجلس درباره مصوبه اخیر سران قوا نقدهای بسیاری مطرح نمودند. شکایت آنان به بیتوجهی و نادیده گرفتن جایگاه قوه قانونگذاری است. همچنین اساسا اجرای چنین مصوبهای را خلاف قوانین اساسی کشور و نادیده گرفتن سایر قوانین میدانند، اما این اعتراضها از مجلسی که سودای همراهی دولت را داشت و بیش از 200 نفر از نمایندگان برای حضور ابراهیم رئیسی در انتخابات ریاست جمهوری سال 1400 بیانیه صادر کردند و اینجا و آنجا به عنوان نماینده دولت برای مردم سخنرانی میکردند تازه متوجه شدهاند که حمایتهای بیدریغ آنان از ساختار دولت که قرار بود از ریشه با فساد و رانتخواری و گلوگاههای فساد مبارزه کند، نه تنها این همه سخن و تعریف چشماندازهای خوشایند و خرسند کننده راه به جایی نبرده است، بلکه دولت به دنبال اجرای طرحی است که خود در گذشته مخالف کامل آن بوده و قرار بخشی از قوانین را به مدت دو سال تعطیل کند.
بد نیست به این نکته اشارهای داشته باشیم؛ مجلس نهم در زمانهای شکل گرفت که میزان مشارکت شهروندان در انتخابات و در مقایسه با دورههای قبل کمتر بود. مهمتر آنکه اکثریت راه یافتگان به مجلس درباره دولت دوم حسن روحانی، کم کاریهای دولت، وضعیت دلار، مسکن، تورم و خروج آمریکا از برجام و یافتن راهی برای شکوفایی اقتصاد به سادهسازی مسائل مهم در حوزه حکمرانی روی آوردند. حتی کار به جایی رسید که برخی از چهرههای دولت فعلی به دولت وقت پیشنهاد دادن کاری نکند تا تورم کاهش پیدا کند! صحبتهای برخی از نمایندگان مجلس از جمله وزیر اقتصاد، ریاست بنیاد شهید، شهردار تهران، وزیر کشاورزی درباره برجام و ارایه حرفهای عجیب درباره به سامان کردن اقتصاد و به صورت خاص بازار سرمایه در مدت سه روز همچنان در سایتهای خبری موجود است. حال مشخص شده آن همه سخن نه تنها پشتوانهای نداشته است بلکه تنها و صرفا در جهت مخالفت با دولت وقت ابراز و بعضا تکرار و با استقبال رسانههای نزدیک به جریان اصولگرا روبرو شده است.
به عبارتی، نمایندگان مجلس در برههای حساس حرفهایی را بیان کردند و گمان داشتند به سادگی میتوان چرخ دندههای اقتصاد را ترمیم و روان کرد، حال آن همه تصویرسازی کاذب به دیوار سخت واقعیت برخورد کرده است. همچنین مجلسیها تا سال 1399 مخالف کامل دولت و پس از انتخابات ریاست جمهوری موافق کامل نهاد اجرایی شدند، چنین چرخشی برای هیچکدام از نهادهای قانونی و ساختار سیاسی بازخورد مطلوبی را در اذهان عمومی به همراه نخواهد داشت، وقتی اصل پنجاه و هفتم قانون اساسی استقلال قوا را تضمین کرده است، عجله و شتاب برای خروج از مجلس و پیوستن به دولت نتیجهای به غیر از فرو کاست جایگاه مجلس به همراه نخواهد داشت. بنابراین به غیر از ساکنان ساختمان مجلس این نهاد توسط هیچ فرد و نهادی تضعیف نشده است.
شتاب در خروج از مجلس و رسیدن به کرسی وزارت و شهرداری تهران در همین نمایندگان آنقدر قوی و هویدا بود که در عمل نشان داد این افراد سودای میدانداری در قوه قانونگذاری و نظارت بر دستگاه عریض دولت را نداشتهاند. فراموش نکنیم که قبلتر همین نمایندگان برای کسب صندلی ریاست جمهوری با یکدیگر رقابت دوستانه کرده بودند. در کنار همین رویدادها کافیست به سفر و بازدید ریاست مجلس شورای اسلامی از استان خوزستان، در شهریورماه سال 1399 اشاره کرد. آقای قالیباف در صفحه اینستاگرامش در همان ایام نوشت: «به یاری خدا، نظارت میدانی از استان خوزستان برای پیگیری حل مشکلات مردم مقاوم و صبور این منطقه آغاز شد.
امیدوارم با فهم بدون واسطۀ مشکلات و به کارگیری توان نمایندگان محترم استان و همکاری مسئولان اجرائی محلی و ملی، بتوانیم برای حل مشکلات مردم، اقدامات ملموس و موثری به انجام رسانیم.» کافیست وضعیت امروز خوزستان را با چنین طرح کلی و گزارشی مقایسه کنیم، ناگفته پیداست که پس از این دید و بازدید اتفاقی در استان خوزستان رخ نداد، چرا که مجلس شورای اسلامی نقش قانونگذاری، تسهیلگری در اجرای قوانین و نظارت را دارد، در صورتی که کنش ریاست مجلس در همان بازه زمانی و حتی قبلتر و زمانی که سخنرانی «ما یک خیزش هستیم» را بیان میکرد، حکایت از تلاش برای انجام فعالیتهای اجرایی داست. بازدید شماری از نمایندگان مجلس از استان سیستان و بلوچستان و سیل تهران نیز حکایت دیگریست، روایتی که حاشیههای آن به مراتب از متن بسیار بسیار بیشتر است.
اکثر نمایندگان مجلس شورای اسلامی امروز در حال زیستن در شرایطی هستند که خودشان بنیانگذار چنین فضایی بودهاند. مجلسی که دغدغههای اصلی مردم را فروگذار کرد و مشغول بستن اینترنت به اسم طرح صیانت شد. مجلسی که با شعارهای اقتصادی شکل گرفت و تنها چیزی که برایش اهمیت نداشت پرداختن به اقتصاد و به سامان کردن وضعیت معیشتی مردم بود، حتی توانی برای ورود به بازار سرمایه و جبران زیانهای مادی مردم را نداشت. مجلسی که ابتدا در بیانیه خواهان برخورد جدی با معترضان خیابانی میشود و با گذشت دو روز حرفش را پس میگیرد و معلوم میشود برخی در مجلس نام دیگران را جعل کردهاند و مجلسی که گمان میکرد با تصویب قانون درباره مذاکرات هستهای میتواند امتیازهای بیشتری از غرب بگیرد ولی در عمل چنین نشد.