رضا صادقیان
نهاد دولت به عنوان یکی از مهمترین و اثرگذارترین ساختارهای مرتبط با سیاستگذاری، اجرا و نظارت در دوران فترت به سر میبرد.
با وجودی که رسانههای حامی دولت از فعالیتهای چشمگیر، خستگیناپذیر و تلاشهای شبانهروزی مدیران دولت سیزدهم همانند آنچه به صورت پوشش خبری از تماسهای تلفنی و حضور معاون اول رئیسجمهور در منطقه زلزلهزده شهر خوی انجام شد، گزارشهای خبری تهیه و منتشر میکنند؛ اما آنچه در روزگار امروز شهروندان میگذرد سر و کله زدن با نوسانهای دنبالهدار، دلهره از آینده، تلاش برای حفظ داراییها و ارایه وعدههای بسیار در بخشهای مرتبط با اقتصاد توسط دولتیها و نامشخص بودن نتیجه همین سخنان در زندگی مردم است.
رئیس کل بانک مرکزی برای مرتبهای دیگر از کنترل نرخ دلار گفت، قبلتر نیز از برقراری ارتباط میان بانکهای ایرانی و کشور روسیه خبر داده بود، اما تابلو صرافیها و قیمت دلار در بازار آزاد حکایت دیگری را به مردم نشان میدهد. تصویری که با گفتههای مسئولان دولت تفاوتهای بسیار دارد. اشکالات دولت تنها به توئیتنگاری ریاست بانک مرکزی، وزیر نفت و سازمان برنامه و بودجه ختم نمیگردد.
تصمیمات دولت برای کنترل نرخ گوشت قرمز و کالاهای اساسی تا این ساعت نتایج قابل دفاع و مطلوبی را نشان نمیدهد، تازهترین گزارش مرکز آمار از نرخ تورم دیماه نشان میدهد که نرخ تورم سالانه دی ماه ۱۴۰۱ برای خانوارهای کشور به ۴۶.۳ درصد رسیده که نسبت به همین اطلاع در ماه قبل، ۱.۳ واحد درصد افزایش یافته است. این گزاره نیاز به شرح خاصی ندارد؛ خانواده ایرانی فقط برای خرید کالاهای اساسی ماه گذشته میبایست نزدیک به 1.3 درصد هزینه بیشتر پرداخت کند. به این نیز اضافه کنید قیمت خودرو در بازار آزاد که با توجه به تعللهای بسیار و نشر خبرهای پر از وعده و وعید درباره واردات خودرو، ورود خودروهای کارکرده و پلاکگذاری خودروهای خارجی در مناطق آزاد توسط دولت در خبرها آمد، اما تاثیری مثبت در حوزه اقتصاد نگذاشت، چرا که ترسیم تصویر آینده توسط مسئولان دولت سیزدهم به خوبی انجام میشود، ولی تحقق آن به دلایل بسیار ناممکن شده است.
شبح غول نقدینگی یکی دیگر از آفتهای اقتصاد ایران است که دولتمردان امروز گمان میکردند با انتصاب چهرههای جدید در وزارت اقتصاد، بانک مرکزی و عوض کردن مدیران عامل بانکها امکان توازن بخشیدن به این بخش و جلوگیری از خلق رانتگونه نقدینگی را دارند. این مهم نیز با توجه به آمارهای رسمی و خلق نقدینگی 3 هزار میلیارد تومان به صورت روزانه در سال 1401 حکایت ناتوانی را دولت را نشان میدهد. نقدینگی که با سفته بازی، دلال پروری زمین، ملک، خودرو و سایر کالاهای سرمایهای زندگی سایر شهروندان را با مخاطرات جدی روبهرو کرده است. همین آمار را با سال 1393 مقایسه کنیم که خلق نقدینگی 390 میلیارد تومان بوده است. بنابراین نه تنها رشد نقدینگی توسط بانکها و موسسههای مالی و قرضالحسنه در این مدت متوقف نشده است، بلکه همچنان شاهد بینظمی و جزیرهای عمل کردن بانکها هستیم. رئیس کل بانک مرکزی فعلی اطمینان داشته باشد از طریق نشر توئیت با داشتن تیک آبی در این شبکه اجتماعی امکان حل ابربحران خلق نقدینگی، کنترل نرخ دلار و بینظمی بانکها امکانپذیر نیست، چرا که اگر این مسیر درست میبود و آوردهای داشت قبلتر از ایشان سیاستهای وزارت ارتباطات و توئیتهای وزیر جوان دولت حسن روحانی به سرانجام خرسندکننده رسیده بود!