المانیتور: با رهبر آینده اصولگرایان آشنا شوید!

برگردان: علیرضا طالب‌زاده
این هفته آیت‌الله محمدمهدی میرباقری که از او به عنوان رهبر احتمالی آینده اصولگرایان و جانشین آیت‌الله محمدتقی مصباح یزدی یاد می‌شود مورد توجه نشریه آنلاین المانیتور که وقایع خاورمیانه را پوشش می‌دهد قرار گرفت. روح‌االه فقیهی در مقاله‌ای نگاهی دارد به این موضوع و تحرکات رسانه‌ای آیت‌الله میرباقری. با توجه به وضعیت اسفبار اقتصادی کشور و موضوع اقتصاد مقاومتی و نامگذاری امسال به سال حمایت از کالای ایرانی از یک طرف و بازگشت تدریجی تحریم‌ها و موضوع برجام از طرف دیگر و زمینه‌های اقتصادی میرباقری مخصوصا بهره گرفتن و بودن شاگرد کسی که اعتقاد به ورود روحانیت به صنعت و اقتصاد داشت، شاید انتخاب میرباقری در این راستا استراتژی موثری محسوب شود. برگردان این مقاله را در زیر‌ می‌خوانید:

شنیده‌ها حاکی از آن است که دوره آیت‌الله محمدتقی مصباح یزدی در رهبری اصولگرایان به پایان خود نزدیک می‌شود. او در 83 سالگی آماده کناره‌گیری و دادن جای خود به یک آیت‌الله جدید است. در روزهای اخیر گزارش‌های رسانه‌های اصولگرا حاکی از آن آست که رهبر معظم در نظر دارد محمدمهدی میرباقری 57 ساله را به عنوان امام جمعه تهران منصوب کند. مخصوصا میرباقری شایعات اخیر را تکذیب نکرده است. رسانه‌های اصولگرایان زمینه را برای برای انتصاب احتمالی و رهبری او فراهم کرده‌اند. این گامی بزرگ برای میرباقری رییس فرهنگستان علوم اسلامی است.

سید منیرالدین حسینی الهاشمی از حامیان انقلاب اسلامی تحت تاثیر افکار پدرش مبنی بر قرار دادن علوم بومی در مقابل علوم  غربی و همچنین با تاثیر پذیرفتن از اندیشه‌ها و نظرات سیاسی آیت‌الله روح‌الله خمینی فرهنگستان علوم اسلامی را در سال 1358 بعد از پیروزی انقلاب اسلامی تاسیس کرد. بر طبق کتاب «روحانیت و تجدد با تاکید بر جریان‌های فکری-سیاسی» اثر عبدالوهاب فراتی سید منیرالدین معتقد بود که نظام روحانیت اسلامی باید مستقل از خارجی‌ها، تجار بازار و نظام سیاسی باشد. بنابراین او بدنبال طرحی برای استقلال روحانیون بود. به همین جهت او قبل از انقلاب یک شرکت سازنده لوازم خانگی بنام «ژرف» تاسیس کرد که سرانجام با شکست مواجه شد. او این شرکت را بر اساس نظراتش که مردم باید از تکنولوژی غرب دوری کنند تاسیس کرد. سیدمنیر در سال 1346به شهر نجف رفت و در جلسات درس امام خمینی در موضوع حکومت اسلامی شرکت کرد.

این جلسات تاثیر زیادی بر او گذاشت. بر اساس «خاطرات حجه الاسلام و المسلمین مرحوم سید منیرالدین حسینی شیرازی» (1383) قبل از حضور در جلسات درس امام خمینی او درباره ورود روحانیون به صنعت و کسب استقلال و تاسیس یک حزب فکر می‌کرده است. در این راه پدرش که یک حزب تاسیس کرده بود و تلاش داشت بر تصمیمات و انتخابات حکومت تاثیرگذار باشد مشوق و الهام بخش او بوده است. اما سیدمنیر بعد از شرکت در جلسات درس امام خمینی به یک طرفدار تاسیس یک نظام سیاسی اسلامی تبدیل شد. در تاسیس فرهنگستان سیدمنیر بدنبال ایجاد نهادی برای تولید علوم اسلامی و قطع کامل نظام آموزشی ایران از علوم غربی بود.  

در کتاب «اندیشه منیر» نوشته مهدی مظفری‌نیا (1390)، سید داوود ساجدی، شاگرد منیر به انگیزه‌ای که پشت تشکیل فرهنگستان بود اشاره می‌کند. ساجدی می‌گوید: «تصویرمان این بود که فرهنگستانی باید باشد كه بتواند تولید علوم اسلامی را در جامعه سازماندهی كند و جریان تولید نرم افزارها و سخت افزارهای مورد نیاز برای اداره حكومت اسلامی را اداره كند.» سیدمنیر در سال 1379 وفات یافت و از آن زمان یکی از شاگردان برجسته ایشان یعنی میرباقری عهده دار فرهنگستان بوده است. هم فرهنگستان و هم آیت‌الله میرباقری بازیگران با نفوذی در ایران شده‌اند. میرباقری در دوره دوم ریاست جمهوری محمود احمدی‌نژاد (1392-1384) بیشتر درگیر سیاست شد. حتی زمانی که مصباح یزدی بعد از تغییر جهت رییس جمهور و حمایتش از جریان انحرافی اسلام به رهبری رحیم مشایی رییس دفتر ریاست جمهوری از او فاصله گرفت میرباقری همچنان به حمایت و دفاع از احمدی‌نژاد ادامه داد. وقتی موضع احمدی نژاد در مقابل رهبری روشن‌تر شد و با آن زاویه پیدا کرد میرباقری بین خود و رییس جمهور سابق فاصله ایجاد کرد.

میرباقری کاملا به عقاید و دیدگاههای سیدمنیر وفادار است. در انتخابات ریاست جمهوری 1392 آشکارا از سعید جلیلی رییس تیم مذاکره کننده هسته‌ای حمایت کرد. وی در راستای طرح‌های سیاسی‌اش، در انتخابات مجلس خبرگان در اسفند 1394 در جناح اصولگرایان شرکت کرد و به مجلس راه یافت. مجلس خیرگان گروهی از روحانیون هستند که رهبر آینده را انتخاب و بر عملکرد او نظارت می‌کنند. میرباقری در اظهاراتی که روزنامه اصولگرای وطن امروز در سال 1394منتشر کرد و نشانگر افکار سیاسی اوست در یکی از جلسات مجلس خبرگان گفت: «اگر بخواهیم ساختار مجلس خبرگان را فعال‌تر کنیم باید به‌جای کوبیدن بر طبل نظارت، به «حمایت» از رهبری بپردازیم. مجلس خبرگان باید حامی ولی فقیه در گفتمان‌سازی نسبت به مطالبات معظم‌له بوده و پیگیر تبدیل آنها به مطالبات عمومی از دستگاه‌ها و حاکمیت باشد و بر «تحقق مطالبات رهبری» نظارت کند.» در انتخابات ریاست جمهوری 1396 میرباقری در طرف ابراهیم رییسی بازی کرد. او در یکی از جلسات جامعه مدرسین حوزه علمیه قم به نفع کاندیداتوری ابراهیم رئیسی سخنرانی کرد. این جامعه، رهبریت معنوی گرو‌ه‌های محافظه کار را بر عهده دارد و از ارجحیت‌های انتخاباتی سازمان پیروی می‌کند. در انتخابات 96 جامعه مدرسین از رئیسی در مقابل حسن روحانی رییس جمهور فعلی کشور که مورد حمایت اصلاح‌طلبان بود و طرفدار تعامل و ارتباط با غرب است حمایت کرد.

میرباقری نیز مانند دیگر اصولگرایان مخالف هر نوع رابطه با غرب است، موضعی که ریشه در افکار سیدمنیر دارد. میرباقری در یک سخنرانی در سال 1396 به حامیان الحاق ایران به اقتصاد جهانی تاخت. او در یک سخنرانی در سال 1395 گفت: «این یعنی اقتصادمان جهانی بشود، مناسبات هم جهانی بشود، مقاومت را هم کنار بگذاریم!»
او منتقد اصلاح‌طلبانی است که معتقدند انقلاب اسلامی از مسیر اصلی خود خارج شده است. در مساله انتخابات ریاست جمهوری 1388 و ناآرامی‌های کشور بعد از اعلام احمدی‌نژاد به عنوان برنده انتخابات میرباقری گفت: «حرف آنها (اصلاح‌طلبان) در سال 88 هم همین بود؛ می‌خواستند کشور را به ریل اصلاحات برگردانند.»

همانطور که در گزارش 15 اردیبهشت 1397 المانیتور با عنوان «در ایران، عنوان‌های مذهبی در مرکز بازی‌های سیاسی قرار دارد» آمده است رتبه‌بندی روحانیون و دادن عنوان به آنها به طور فزاینده‌ای سیاسی شده است و یکی از نشانه‌های تبدیل شدن یک روحانی به یک چهره بانفوذ برای یک جناح، سرعت ارتقا و پیشرفت او در رتبه بندی و عنوان‌بندی حوزوی است. میرباقری در سال 1395 به عنوان «آیت‌اللهی» ارتقا یافت اما تنها چند سال قبل از این عنوان، او عنوان سطح میانی «حجت‌الاسلام» را داشت.

علاوه بر این، رسانه‌های اصولگرا به طور گسترده‌ای اظهارات و سخنرانی‌های باقری را پوشش می‌دهند. اخیرا روزنامه فرهیختگان (3/2/1397، شماره 2476) یک صفحه کامل به سخنرانی سال 1395 میرباقری اختصاص داد. رسانه‌های اصولگرا او را یک «تئوریسین اسلامی» توصیف می‌کنند و او را مصباح یزدی جدید می‌نامند که دیدگاهش مخالف دیدگاه رییس جمهور میانه‌روی فقید، علی‌اکبر هاشمی رفسنجانی بود. هاشمی رهبر اردوگاه میانه‌روها و طرفدار تعامل با غرب بود. به نظر می‌رسد که مصباح یزدی نظر مثبتی درباره میرباقری دارد، او را «از نوادر و شخصیت‌های ممتاز زمان» نامیده‌ است و رهبر احتمالی آینده اردوگاه اصولگرایان قلمداد می‌کند. اکنون همه می‌توانند منتظر شوند و ببینند که چه اتفاقاتی پیش می‌آید، چرا که میرباقری رقبای اندکی در مسیر احتمالی پیش‌رو دارد.

منبع:
https://www.al-monitor.com/pulse/originals/2018/06/iran-hardliners-mesbah-yazdi-mirbaqeri-mirbagheri.html?utm_campaign=20180604&utm_source=sailthru&utm_medium=email&utm_term=Daily%20Newsletter