شبی برای سخن گفتن از مسافر گفت‌وگو

به گزارش ایرنا، رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی سه شنبه شب در بزرگداشت استاد هادی خانیکی با اشاره به روحیات وی، گفت: او روحیه‌ای لطیف آرام، هدایتگر، اندیشمند و خردورز است که همه او را بالاترین مرجع برای حل مشکلات و مسائل خود می‌دانند. اشرف بروجردی اظهارداشت: ما در اینجا فردی را تکریم می کنیم که باورها و گفته‌هایش چراغی فراروی نسل امروز این سرزمین برای رسیدن به آینده‌ای بهتر است، او امید را به باور آنها می‌نشاند آرامش را به آنها هدیه می دهد گفت‌وگو خود را وامدار خانیکی می داند که همواره در حل مسائل گفت‌وگو کردن را بالاترین راه حل دانسته آنهم در زمانی که تخاصم اهل سیاست تا جایی پیش می رود که سیاست ورزان به تخریب و نفی یکدیگر می پردازند و بالأخره موفقیت از آن او و یارانش می شود که خرد ورزی و تعقل، مدارا و تسامح را از راه گفتگو به رقیب آموختند و آنان را بر سر ایمان و باور خود به اینکه تخاصم ویژگی دوزخیان است به یقین رساندند که رشد و کمال هر جامعه ای در فضای امن و ایمن به دست می آید و لازمه آن پرهیز از نزاع و تخاصم است. اشرف بروجردی گفت: من بر این باورم که سرمایه انسانی دکتر خانیکی سرمایه این مرز و بوم است و سهم تأثیر او بر رشد و بالندگی این مردم گرانمایه همه را نعمت می بخشد.

** پیوند دنیاهای ی مختلف با هم از راه گفت‌وگو
هادی خانیکی نیز در شب 445 بخارا که به مسافر گفت‌وگو و بزرگداشت وی اختصاص داشت، گفت: اگر می توانستم خودم هم به این برنامه نمی آمدم. وقتی می بینم از سطوح و لایه‌های اجتماعی مختلف این همه در این جاده هم شده‌اند از درون حکومت و از درون قدرت نمایندگان بسیاری در این جمع داریم. در چنین جمعی حرفی برای گفتن نداشتم من سخت تلاش می کردم که باور نکنم آنچه دیگران می‌گویند اما معتقدم آنچه صحبت دوستان بود یعنی گفت و گو نیاز امروز جامعه ماست. وی افزود: اگر بودن من امروز مورد توجه قرار گرفته و من مسافر گفت و گو شدم به دلیل این است که دنیا ی مختلف را به هم پیوند بدهم و باعث شوم که صحبت شکل بگیرد چیزی که جامعه به آن نیاز دارد.
این استاد علوم ارتباطات یادآورشد: آقای شکوری گفت که یکی از فضایل بزرگ خانیکی که از آن یاد نشده دوستان او هستند و من به این حرف او اعتقاد دارم. وی ادامه داد: اگر دوستان من نبودند من خیلی از این ویژگی‌ها را نداشتم و معتقدم جهانی که در آن زندگی می کنیم به ویژگی‌های ما امکان بقا می‌دهد.
همه شخصیت‌های زندگی من فرصت آفرین بوده اند و حضور آنها بسیار به زندگی من کمک کرده، من از دانشجویان هم بیشتر یاد گرفتم تا آنها از من و این لطف خداوند به من بوده است. وی درعین حال اظهار داشت: همه این ویژگی‌ها به علاوه قبول داشتن گفت و گو و نگه داشتن خطی که زندگی هرکس را می سازد.منجر به این شده که من مسافر گفت و گو باشم و این جهان ها را با هم پیوند بزند. خانیکی در خاتمه ابرازامیدواری کرد که این فرصت گفت و گو در جامعه ما بیشتر و بهتر دیده شود تا روزی همگان به آن رسیده و آنه را درجامعه نهادنیه کنند.

**خانیکی اهل اعتدال است
مصطفی ملکیان استاد فلسفه با اشاره به شخصیت گفت‌وگو محور هادی خانیکی گفت: مواردی هستند که باید در گفت‌وگو رعایت شوند، این که اساسا ماهیت گفت‌وگو چیست، فعل گفتاری چیست؟ و چه داد و ستدی در گفت‌وگو شکل می‌گیرد، مساله مهمی است. وی مواردی که گفت‌وگو را شکل می‌دهند، برشمرد و گفت: اخلاق گفت‌وگو نیز از شروط شکل‌گیری یک گفت‌وگوی سالم است. ادب گفت‌وگو نیز باید رعایت شود. هر یک از موضوعات که رعایت نشوند، گفت‌وگو شکل نمی‌گیرد و به نتیجه نمی‌رسد. نکته‌ای که به آقای خانیکی برمی‌گردد این است که چه شخصیت‌هایی به گفت‌وگو تمایل دارند؟ این شخصیت‌ها به نوعی استعداد درونی و روانی نیاز دارند که هر جا باشند برای بسط گفت‌وگو تلاش می‌کنند. شخصیت و منشی که حاضر به گفت‌وگو باشد، باید همه این ویژگی‌ها را داشته باشد که خانیکی دارد.
ملکیان ادامه داد: اولین ویژگی او متواضع بودن است، تواضع فکری و ذهنی، این نبود تواضع در جامعه حاکم است و همه بر حقانیت خود پافشاری می‌کنند. این تواضع فکری اکسیر جامعه ماست. ویژگی دیگر خانیکی، نوعی خوش‌بینی و امیدواری درون اوست. از سوی دیگر خاصیت آدم‌های مخلص این است که هر کاری در راستای اندیشه و آرمان‌شان را وظیفه خود بدانند، خانیکی هم هر کاری را که لازم بداند برای اندیشه‌اش انجام می‌دهد. وی معنای واژه اعتدال را شرح و ادامه داد: از اعتدال سوء تعبیرهایی می‎شود که اصولی و درست نیست، اعتدال در معنای درست کلمه، معتقد بودن به این است که من نمی‌خواهم پیروز شوم و همه چیز باید در میانه قرار بگیرد. خانیکی اهل اعتدال است، چرا که همیشه خیر را در میانه و در میانه‎روی می‌بیند. در نهایت باید بگویم ما این همه از خانیکی گفتیم، خوب است بدانیم اگر در کسی چیزی هست که تحسین‌برانگیز است، چه بهتر می‌شود من هم این ویژگی‌ را داشته باشم.

** خانیکی سرمایه اجتماعی ماست
محمدمهدی فرقانی، استاد علوم ارتباطات، با یادآوری روزگار همکاری‎اش با هادی خانیکی در روزنامه کیهان گفت: اوایل دهه 60، گروه‌های مختلفی به کیهان آمدند و هر کدام خود را اسلام مجسم می‌دیدند و گروه پیش از خود را تکفیر می‌کرد. در سال 61، تیمی به کیهان آمد که تافته جدابافته بود و من بعدها فهمیدم که باورها و اصول من به آقای خانیکی نزدیک است. ما با هم در اولین دوره کارشناسی ارشد علوم ارتباطات درس خواندیم و روزهای زیادی را با هم گذراندیم. وی ادامه داد: خانیکی از دید من انسانی چند وجهی است که چند گانه عمل و فکر می‌کند. او در هر موضوعی سرفصل‌های خود را دارد، او آدمی خوش‌بین و امیدوار است، در اوج ناامیدی و بدبینی و نارضایتی، اول در بستر امیدواری مطالب را مطرح می‌کند و این موضوع در روزگار ما بسیار باارزش است. فرقانی افزود: عقل‌گرایی، اعتدال، تعامل و گفت‌وگو، بخشی از ویژگی‌هایی است که خانیکی دارد، او عاقلانه و معتدل رفتار می‌کند و بسیار پرکار است، از دید من خانیکی به تنهایی یک سرمایه اجتماعی است.

**خانیکی دغدغه مردم دارد
سیدحسین سراج‌زاده، استاد دانشگاه، با اشاره به دوران تحصیل مشترک با هادی خانیکی، بیان کرد: دغدغه خانیکی بهبود جامعه و زندگی مردم است و شخصیت دانشگاهی او هم به عنوان فردی سیاسی و اجتماعی، ادامه این مسئولیت روشنفکرانه برای مردم است. این مسیری است که از ابتدا او خود را وقف آن کرده است. وی ادامه داد: او در دانشگاه هم خود را در دانش آکادمیک محصور نکرده و رسالتش را ادامه می‎دهد. او به فرآیندهای علمی در بخش دانشگاهی توجه دارد و باعث گفت‎وگو میان بخش اهالی علم می‌شود. حتی وقتی خط‌کشی‌های پررنگ سیاسی شکل گرفت، خانیکی هرگز بر اساس این شکل مرزبندی‌ها، با دیگر افراد برخورد نکرده است. این مهربانی کیمیایی انسانی است که به همه اختصاص دارد و مبتنی بر عام‌گرایی است. دوستی و محبت خانیکی به عموم مردم اختصاص دارد ما در جامعه امروز نیازمند این فضیلت هستیم.

**خانیکی چندساحتی است
مقصود فراستخواه، استاد دانشگاه، با اشاره آرای هربرت مارکوزه گفت: دکتر خانیکی به گمان من انسان چند ساحتی است، خانیکی شخصیتی برای زیستن در جهان‌های گوناگون است و این چند ساحتی بودن او را با ایران پیوند می‌دهد. وی با طرح این سوال که چرا ایران هنوز هست، افزود: با وجود همه حادثه‌ها و اتفاق‌ها، ایران هنوز و همچنان وجود دارد وهنوز زندگی در ما جاری است. من تصور می‌کنم نحوه خانیکی بودن، با زیست مردم ایران در جهان‌های مختلف فرهنگی به طور ویژه، اثرگذاربوده است.
فراستخواه با اشاره به حملاتی که در طول تاریخ به ایران شده است، ادامه داد: ادبیات در برابر هر اتفاق، یک جهان نوساخته است. ما جهان‌های متعددی برای زیستن در شرایط عدم اطمینان داشته‌ایم.
خانیکی زیر آسمان همه این جهان‌ها زیسته و خود را شکوفا کرده است. زیست هم‌زمان در جهان‌های گفت‌وگو مساله جالب توجهی است. ما در جامعه‌مان کنش نداریم در اینجا به خانیکی نیاز پیدا می‌کنیم.
وی در پایان گفت: بسط عالم خیال اهمیت زیادی دارد و خانیکی می‌کوشد، این تخیل اجتماعی بسط پیدا کند. هر چه هست در عالم خیال است و او می‌خواهد این موقعیت را حفظ کند.
در شب مسافرگفت‌وگو، محمدرضا شفیعی کدکنی، محمود دعایی، لطف‌الله میثمی، اشرف بروجردی، محسن میردامادی، نجفقلی حبیبی، علی دهباشی، مصطفی ملکیان، مصطفی معین، احمد مسجد جامعی، احسان شریعتی، علی شکوری‌راد، غلامرضا ظریفیان، غلامرضا حیدری، محمدمهدی فرقانی، سیدحسین سراج‌زاده و مقصود فراست‌خواه و جمعی پرشماری از استادان و دانشجویان حضور داشتند.

**هادی خانیکی
هادی خانیکی در سال 1330 در شهر گناباد متولد شد، وی در سال 1380 مدرک دکترای علوم ارتباط اجتماعی را کسب کرد و به عضویت هیئت علمی دانشکده علوم ارتباطات دانشگاه علامه طباطبایی درآمد.
وی در در دولت اصلاحات، مشاور رئیس‌جمهوری در امور رسانه و مطبوعات و پس از آن مشاور رئیس‌جمهوری در امور فرهنگی بود. در دهه 70 در شورای سردبیری روزنامه کیهان حضور داشت و سمت‌هایی چون ریاست پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی، عضویت در هیأت منصفه مطبوعات، عضویت در شورای مرکزی جهاد دانشگاهی و مدیریت موسسه بین‌المللی گفت‌وگوی فرهنگ‌ها و تمدن‌ها را بر عهده داشته است.