گروه جامعه: اظهارات عجیب رضا اردکانیان وزیر نیرو درباره بدعادتیهای مردم ایران و تاکید او به رفع گرسنگی با یک وعده غذا، حاشیهساز شد و او را به مخصمهای جدی انداخته است و در تازهترین موج انتقادات از او، عکس فرزندش در لندن توسط یکی از نمایندگان مجلس منتشر شده است.
این تصویر در فضای مجازی در واکنش به اظهارات وزیر نیرو که گفته بود:" چینیها با یک وعده غذا هم سیرند؛ ما زیاد میخوریم و میپوشیم! " در حال انتشار است که در آن ادعا شده فرزند وی در لندن مشغول تحصیل است و در این عکس سر سفره رنگین با چند مدل غذا به همراه دوستانش نشسته است!
درباره این موضوع، سایت دویچهوله آلمان در گزارشی نوشت: انتقاد وزیر نیرو از مصرف بالای انرژی در ایران و اتکای تحریمها به الگوهای مصرفی جامعه، بحثی در رسانهها و شبکههای اجتماعی به راه انداخته که پس از چند روز همچنان داغ است. رضا اردکانیان، شنبه ۱۸ خرداد (۸ ژوئن) در مصاحبه با خبرگزاری ایلنا گفت: «علت اینکه تحریم شدیم همین بدعادتی در مصرف است، تحریمکنندگان فهمیدهاند نقطه ضعف ما مصرف است. ما جامعهای مصرفی هستیم؛ چرا چین اینگونه تحریم نمیشود؟ چون با یک وعده غذا هم رفع گرسنگی میکنند. ۴۰ سال فرصت داشتهایم خودمان را از شیر نفت جدا کنیم و نکردیم، آنها نقطه ضعف ما را فهمیدهاند و دائم از همان ناحیه فشار وارد میکنند. چون بیشتر از متوسط کشورهای صنعتی و توسعه یافته غذا میخوریم، بیشتر میپوشیم و سرانه مسکونی بالاتری داریم، در مقابل، احساس رضایتمندی و خوشبختیمان هم یک صدم است، باید چارچوبهای ذهنی را اصلاح کنیم.»
این گفتوگو بدون حواشی نماند. تاکید وزیر بر رفع گرسنگی با یک وعده غذا واکنشهای اعتراضی زیادی را برانگیخت و خانواده و الگوی زندگی شخصی او را زیر سوال برد. بسیاری انداختن مشکلات کلان کشور به گردن مردم و مقصر خواندن آنها را ناشی از حق به جانبی و نگاه از بالا به پایین مقامات دانستهاند.
پروانه سلحشوری نماینده تهران از جمله در توییتر نوشت: «سیر از گرسنه خبر ندارد و سوار از پیاده! جناب وزیر محترم نیرو، اگر من و شما مشکل معیشتی نداریم و میتوانیم خوب بپوشیم و درکی از نبود سفره خالی نداریم، به این معنی نیست سایر مردم هم همینطور هستند. قریب به نیمی از مردم ما از داشتن یک وعده غذایی مغذی و سالم محروم هستند.»
واکنش مشترک در توییتر به وزیر نیرو این بود که از شکل کار دولت چین هم میتوان مثل غذا خوردن مردمشان الگو گرفت. کاربری نوشت: «تو مثل دولت چین کار کن، من همون تک وعده غذا را هم نمیخورم.»
در توییت دیگری آمده است: «خب شاید میخواد از غذا نخوردنمون برق تولید کنه...» شماری نیز با نکوهش حرفهای وزیر، زندگی دختر و پسر او در خارج را یادآوری کرده و پرسیدهاند: «آیا به فرزندانت هم توصیه میکنی روزی یک وعده غذا بخورند؟» گروهی هم با طعنه به اضافه وزن وزیر، توصیه کردند که بیش از روزی یک وعده غذا نخورد. کاربری در توییتر طنازی کرده و نوشته است: «وزیر نیرو تو سکانسهای بعدی فکر کنم سوسک بیاره بگه تو چین اینو میخورن مردم ما چرا نخورن...»
وزیر عذرخواهی کند
در این میان، نقدی در سایت "آفتاب یزد" منتشر شده که حرفهای وزیر نیرو را واجد "فاصلهای اقیانوسی" با واقعیتهای روزمره جامعه ایران توصیف میکند. در این یادداشت انتقادی آمده است: «اگر امروز چینیها سَری در میان سرها پیدا کردهاند و تحریمها فشاری بر گُرده اقتصاد شان نمیگذارد، به این سبب است که سالها است دست بر روی زانوی خود زده و به تجارت و البته تولید بها داده اند.امروز حجم تجارت چین و میزان تولیدش با هزار زبان نشان میدهند که علت اصلی بیاثر بودن هر گونه تحریمی بر کشور چین نه مُرتاضانه زندگی کردن و زاهدانه خوردن و درویشانه پوشیدن که اعتنا کردن به صنعت به ویژه توریسم و زنده کردن کارگاهها و کارخانه های تولیدی و رونق بخشی به تجارت خارجی و نظایر اینها است.»
نویسنده افزوده که اگر برخی در چین به یک وعده غذا در روز اکتفا میکنند، از روی ناچاری نیست بلکه انتخاب خودشان است. سایت "تابناک" نیز در یادداشتی مینویسد وزیر نیرو که بعد از فروکش کردن سطح آب جمع شده پشت سدهای چند استان، کمتر در بطن اخبار حضور داشت، با اظهارنظری به صدر اخبار رفت: «ایرادی که به رضا اردکانیان وارد است، مذمت مصرفگرایی نیست، بلکه اشتباهاتی است که در مثال زدن داشته و او شاید مجبور شود توضیحات تکمیلی بدهد و یا عذرخواهی کند.»
سخنان جنجالی وزیر نیرو در حالی بیان شدهاند که مقامهای دولتی ایران اذعان میکنند که دو میلیون ایرانی توان تامین غذای روزانه خود را ندارند. نمایندگان استانهای سیستان و بلوچستان پیشتر گفتهاند که ۷۵ درصد مردم این خطه در فقر غذایی به سر میبرند. حسین راغفر، اقتصاددان نیز میگوید شش درصد جمعیت ایران زیر خط گرسنگی زندگی میکنند. خبرگزاری ایلنا که مصاحبه حاشیهساز با وزیر نیرو را انجام داده، در آذر ۹۷ در گزارشی تاکید کرده بود که سفرههای مردم به خاطر افزایش حداقل ۵۰ درصدی تورم کوچک شده و گرسنگی و فقر غذایی در آستانه ورود به یک بحران جدی است.