تاریخ انتشار : ۱۳۹۲/۰۹/۱۱ ساعت ۰۸:۲۳
کد مطلب : ۲۳۲۲۸
آينده‌اي كه در انتظار بزرگترين رود ايران است!
تغییرات کارون در چند سال گذشته +تصاوير
داریوش بهمئی *
گروه جامعه: رودخانه‌ها سیستم‌هاي دینامیکی هستند که توسط دبی اشان شکل مي‌یابند. اکوسیستم رودخانه‌اي در مقابل خرابی‌هاي طبیعی مثل خشکسالی‌ها و رویدادهایی که منشا انسانی دارند مثل انتقال آب بین حوضه ای و یا ساختن سدها، واکنش نشان مي‌دهند. در واقع هر چه بیشتر جریان براي یک رودخانه تغییر کند، آن رودخانه و اکوسیستم مربوطه بیشتر تغییر خواهد کرد.
.jpg)
بررسی مسائل و موضوعات مرتبط با رودخانه‌ها بر اساس جریان طبیعی رودخانه مي‌باشد، تا جائی که رژیم جریان طبیعی یک رودخانه که شامل 5 مولفه کلیدي تغییر پذیري، اندازه، فراوانی، مدت دوام، زمان و شدت تغییرات است، به عنوان یک فاکتور مرکزي در حفظ تنوع زیستی و سلامت اکوسیستم شناخته شده است. با این وجود رودخانه كارون بزرگ، از دو شاخه اصلي كارون و دز تشكيل مي‌شود كه تحت تاثير عملكرد سدهاي موجود و رژيم آبدهي آن طبيعي نمي باشد و ژئومورفولوژي بستر رودخانه مي‌تواند بر اثرات متقابل بین جریان و کیفیت آب جهت اختصاص به جریان زیست محیطی تاثیر مستقیم و زیادی داشته باشد.
با بررسي الگوي يك رودخانه مي‌توان شرايط كنوني و پتانسيل تغييرات احتمالي آن را در آينده بهتر درك كرد و همچنين مي‌توان پاسخ رودخانه را نسبت به تغييرات طبيعي و یا فعالیت انسانی پیش بینی کرد.
از پیامدهای انتقال آب، تغییر رژیم رودخانه و حجم آب در فصول مختلف مي‌باشد.
تغییرات کمی فوق همچنین تغییرات هیدروفیزیکی و هیدروشیمیایی آب را نیز به همراه دارد. تغییر در اکوسیستم رودخانه به علت تغییرات کمی و کیفی آب حاصل مي‌شود و حتی در نقاط دورتر نظیر مصب رودخانه نیز ظاهر می‌گردد. کاهش مواد رسوبی در مصب رودخانه باعث فرسایش سواحل دریا و تغییر اکوسیستم سواحل و مصب رودخانه مي‌گردد و کاهش سرعت آب رودخانه‌ها باعث تقلیل قدرت خودپالایی رودخانه مي‌گردد.
با دیدن تصاویر ماهواره ای در دوره‌هاي زمانی مي‌توان تغییرات را در مسير غيرمتقارن رودخانه کارون مشاهده نمود به این معنی که در الگوی رودخانه، ناهنجاري‌هايي به وجود آمده است. عمده اين ناهنجاري‌ها در حد فاصل جنوب اهواز تا نزديكي شمال دارخوين مي‌باشد. در سال‌هاي اخير با احداث سدهايي برروي دو رودخانه كارون و دز و همچنین خشکسالی‌هاي پی در پی و نیز انتقال آب از سرشاخه ها، تغيير و تحولاتي در رژيم دبي و رسوبي رودخانه كارون بوجود آمده است. اين مسئله به مرور زمان برروي روند تغييرات ريخت شناسي رودخانه در دشت خوزستان اثر گذاشته است.
گروه جامعه: رودخانه‌ها سیستم‌هاي دینامیکی هستند که توسط دبی اشان شکل مي‌یابند. اکوسیستم رودخانه‌اي در مقابل خرابی‌هاي طبیعی مثل خشکسالی‌ها و رویدادهایی که منشا انسانی دارند مثل انتقال آب بین حوضه ای و یا ساختن سدها، واکنش نشان مي‌دهند. در واقع هر چه بیشتر جریان براي یک رودخانه تغییر کند، آن رودخانه و اکوسیستم مربوطه بیشتر تغییر خواهد کرد.
بررسی مسائل و موضوعات مرتبط با رودخانه‌ها بر اساس جریان طبیعی رودخانه مي‌باشد، تا جائی که رژیم جریان طبیعی یک رودخانه که شامل 5 مولفه کلیدي تغییر پذیري، اندازه، فراوانی، مدت دوام، زمان و شدت تغییرات است، به عنوان یک فاکتور مرکزي در حفظ تنوع زیستی و سلامت اکوسیستم شناخته شده است. با این وجود رودخانه كارون بزرگ، از دو شاخه اصلي كارون و دز تشكيل مي‌شود كه تحت تاثير عملكرد سدهاي موجود و رژيم آبدهي آن طبيعي نمي باشد و ژئومورفولوژي بستر رودخانه مي‌تواند بر اثرات متقابل بین جریان و کیفیت آب جهت اختصاص به جریان زیست محیطی تاثیر مستقیم و زیادی داشته باشد.
با بررسي الگوي يك رودخانه مي‌توان شرايط كنوني و پتانسيل تغييرات احتمالي آن را در آينده بهتر درك كرد و همچنين مي‌توان پاسخ رودخانه را نسبت به تغييرات طبيعي و یا فعالیت انسانی پیش بینی کرد.
از پیامدهای انتقال آب، تغییر رژیم رودخانه و حجم آب در فصول مختلف مي‌باشد.
تغییرات کمی فوق همچنین تغییرات هیدروفیزیکی و هیدروشیمیایی آب را نیز به همراه دارد. تغییر در اکوسیستم رودخانه به علت تغییرات کمی و کیفی آب حاصل مي‌شود و حتی در نقاط دورتر نظیر مصب رودخانه نیز ظاهر می‌گردد. کاهش مواد رسوبی در مصب رودخانه باعث فرسایش سواحل دریا و تغییر اکوسیستم سواحل و مصب رودخانه مي‌گردد و کاهش سرعت آب رودخانه‌ها باعث تقلیل قدرت خودپالایی رودخانه مي‌گردد.
با دیدن تصاویر ماهواره ای در دوره‌هاي زمانی مي‌توان تغییرات را در مسير غيرمتقارن رودخانه کارون مشاهده نمود به این معنی که در الگوی رودخانه، ناهنجاري‌هايي به وجود آمده است. عمده اين ناهنجاري‌ها در حد فاصل جنوب اهواز تا نزديكي شمال دارخوين مي‌باشد. در سال‌هاي اخير با احداث سدهايي برروي دو رودخانه كارون و دز و همچنین خشکسالی‌هاي پی در پی و نیز انتقال آب از سرشاخه ها، تغيير و تحولاتي در رژيم دبي و رسوبي رودخانه كارون بوجود آمده است. اين مسئله به مرور زمان برروي روند تغييرات ريخت شناسي رودخانه در دشت خوزستان اثر گذاشته است.
* دبیر انجمن صنفی مهندسان صنعت آب خوزستان
۴۰۲
۱۳۹۲/۰۹/۱۱ ۰۸:۴۱
خوب است بررسی شود این تنها رود قابل کشتیرانی ایران در قبل از انقلاب چه بر سرش آمده که این روزها به شدت مریض وحال و روز خوشی ندارد . (180970)
۱۳۹۲/۰۹/۱۱ ۱۲:۳۴
در عکس های مورد نظر آن چیزی که بیشتر از همه خودنمایی می کند کاهش عرض رودخانه است که آنهم مربوط به خاکریزی شهرداری اهواز برای ایجاد جاده ساحلی از پل کیانپارس به سمت کوروش و نیز ایجاد فضای بیشتر تفریحی کنار ساحل است.
وگرنه بحث کم آبی کارون از زمان بهره برداری سد کارون 3 به این ور مطرحه. تا اونجایی که بنده بخاطر دارم از سال 82 به این سمت کارون خیلی کم آب شد. (181018)
وگرنه بحث کم آبی کارون از زمان بهره برداری سد کارون 3 به این ور مطرحه. تا اونجایی که بنده بخاطر دارم از سال 82 به این سمت کارون خیلی کم آب شد. (181018)
۱۳۹۲/۰۹/۱۱ ۱۴:۵۱
امید است که مسوولان با اتخاذ سیاستهای منطقی و اینده نگر از رودخانه کارون حمایت کنند و از اسیب بیشتر به اکوسیستم ان جلوگیری نمایند. با لایروبی رودخانه و جلوگیری از طرحهای غیر کارشناسی انتقال اب از سرچشمه های کارون میتوان به حفظ حیات بزرگترین رودخانه کشور خوشبین بود. (181066)
