گروه زندگی: شاید این هم یک واژه باب روز دیگر در صنعت رژیم غذایی به نظر برسد، اما غذا خوردن آگاهانه میتواند تنها عادتی باشد که سبب میشود در سال ۲۰۲۲ از دست غذاهای باب روز خلاص شویم.
غذا خوردن آگاهانه واقعاً به همان اندازه که به نظر میرسد ساده است؛ یعنی بدون آن که زنگ تلفن یا شلوغی محیط حواسمان را پرت کند، غذا بخوریم. طبق یافتههای چند تحقیق مختلف، اگر غذا خوردن آگاهانه را درست رعایت کنیم، هم غذا خوردن خوشایندتر میشود، هم به کاهش وزن و گوارش بهتر میانجامد. به گفته تریسی استرادویک، متخصص تغذیه سازمان سلامت نافیلد (Nuffield Health) هشت گام برای شروع مسیر غذا خوردن آگاهانه هست و این گامها سادهتر از آنی است که گمان میکنیم.
۱- نشسته غذا خوردن
اگرچه این امر بدیهی به نظر میرسد، اما به لطف کافههای زنجیرهای مانند ایتسو (Itsu) و پرِت ا مَنِجر (Pret A Manager) و رواج فرهنگ خوراک سرپایی، اغلب در مسیر رفت و آمد صبحگاهی ساندویچی را فرومیبلعیم و در روش غذا خوردن آگاهانه، نمره این کار صفر است. استرادویک پیشنهاد میکند: «به غذای خود توجه کنیم و از تجربه خوردن لذت ببریم.»
۲- عجله نکردن
بر اساس نظرسنجی از هفت هزار بریتانیایی، کارکنان بریتانیایی میانگین فقط ۲۷ دقیقه از زمان استراحتشان صرف ناهار خوردن میشود. این وضعیت به هیچ وجه برای آرامش لازم در غذا خوردن آگاهانه مطلوب نیست. در طول این ۲۷ دقیقه آنقدر نگران درگیر خریدن غذای از مغازه و برگشتن به پشت میز کار هستیم که به هیچ وجه وقت نداریم به غذایی که میخریم فکر کنیم، چه برسد به درست جویدن و مزمزه کردن آن.
استرادویک تاکید میکند که بسیار مهم است که تا حد امکان آهسته غذا بخوریم، زیرا به آن ترتیب مغز است که میتواند تشخیص دهد چه زمانی سیر شدهایم و از پرخوری نابخردانه جلوگیری کند. فراموش نکنیم آن که آهسته و پیوسته میرود، برنده مسابقه است.
۳- استفاده از لوازم الکترونیکی (بله، حتی گوشی آیفون) ممنوع
در جامعه امروز که همه شیفته گوشیهای هوشمند هستند، به ندرت بیش از ۱۰ دقیقه را جدا از صفحههای نمایشگر مورد اعتمادمان سپری میکنیم. بدیهی است که این کار باعث حواسپرتی به هنگام صرف غذا میشود و به جای آن که فقط بر غذا تمرکز کنیم، به فکر آن هستیم که چطور با استفاده از فیلتر اینستاگرام، گونههای خود را خوشگلتر کنیم. به گوشی باید به چشم دامچالهای دیجیتالی بنگریم که ما را از هرچه غذا خوردن آگاهانه دور میکند.
۴- زمین گذاشتن چنگال پس از برداشتن هر لقمه
احتمالاً انجام این کار وقتی با دیگران غذا میخوریم آسانتر است، زیرا احتمال دارد بخواهند در حین غذا خوردن با ما صحبت کنند، و هیچکس دوست ندارد شاهد صحبت کردن کسی با دهان پر باشد. استرودویک میگوید: «پیش از آن که لقمه بعدی را به دهان ببریم، صبر کنیم تا لقمه قبلی پایین برود.»
۵- گهگاه در سکوت غذا خوردن
وقتی به تنهایی غذا میخوریم، بلافاصله برای رفع تنهایی سراغ نتفلیکس نرویم. لذت بردن از یک وعده غذا در سکوت میتواند مفید باشد، زیرا ما را تشویق میکند تا عمیقتر در مورد آنچه میخوریم و نحوه خوردن آن فکر کنیم، و این دو، رکنهای اصلی غذا خوردن آگاهانه است.
۶- توجه داشتن به تفاوت گرسنگی عاطفی و جسمی
اگر به خوردن عاطفی عادت دارید، ممکن است به راحتی ملال، اضطراب، یا خستگی را با گرسنگی اشتباه بگیرید. اما باید بتوانید تشخیص دهید که چه زمانی واقعاً گرسنهاید و چه وقت علت تمایلتان به خوردن، ریشه در مسئلهای روانی دارد. استرادویک توصیه میکند که «اگر علت تمایلتان به غذا به گرسنگی ربطی ندارد، جانشینی برای غذا پیدا کنید که بتواند در ارضای نیازهای عاطفی در آن لحظه کمکتان کند»، و پیشنهاد میکند که خود را با فعالیتهای دیگری که شاید مفرح باشد، یا رفتن به پیادهروی، ورزش، یا کتاب خواندن مشغول کنیم.
۷- از خود بپرسیم این وعده غذایی چه فایدهای برای بدن دارد
به غذای خود نگاه کنید و ببینید چه فایدهای برای بدن دارد. استرادویک میگوید این روش میتواند ابزار مفیدی برای خوردن آگاهانه باشد.
او میگوید که بهتر است با دقت به غذایی که برای خوردن انتخاب میکنیم، فکر کنیم و از خود بپرسیم: «آیا این غذا پر از مواد مغذی است که برای بدن مفید است؟ آیا میتواند ساعتها سیر نگهم دارد، یا فقط چند دقیقه؟»
۸- توجه داشتن به نحوه تولید غذا
استرادویک توصیه میکند که فرآیند تولید غذا را تا رسیدن به بشقابتان، در ذهن خود تصور کنیم؛ یعنی فکر کنیم که بر فرض سبزیجات (موجود در) آن کجا پرورش یافته است. او میگوید: «خوردن به این روش نه تنها به ما کمک میکند با غذا ارتباط خوبی بگیریم، بلکه ما را در انتخاب غذاهای بهتر یاری میکند تا در مجموع زندگی سالمتری داشته باشیم.» این مقاله نخست در سال ۲۰۱۸ منتشر شده است.