آغاز کنارگذاشتن تعارف بین دولت و مجلس؟

پگاه نعمان‌فر: مجلسیان در روزهای‌ گذشته بار دیگر بحث استیضاح یکی از وزرای دولت روحانی را پیش کشیده‌اند. در طول مدت زمان کم‌تر از یک سالی که از عمر دولت یازدهم می‌گذرد، این نخستین بار نیست که به دلایلی بهانه‌جویانه و نه چندان محکمه‌پسند، تیغ تهدید به پرسش و استیضاح به سمت یکی از وزرای دولت اعتدال نشانه می‌رود. در کنار این امر، از این حقیقت هم نمی‌توان گذشت که وزارت علوم با توجه به اهمیت و جایگاهی که دارد، ازجمله وزات‌خانه‌هایی است که در این مدت کم، با حواشی ریز و درشتی دست به‌گریبان بوده‌است.

نخستین بار، پس از معرفی زودهنگام وزرای پیشنهادی کابینه توسط رییس جمهور، روحانی بود که وزارت علوم به سنگ‌اندازی‌ها سلام کرد. معرفی  جعفر میلی‌منفرد به عنوان وزیر پیشنهادی علوم، تحرکاتی را در میان عده‌ای آغاز کرده و سبب شد از همان ابتدا عدم کسب رای اعتماد توسط میلی‌منفرد بر فضای تابستانی دانشگاه‌ها حاکم شود. در مدت زمانی اندک، نامه‌ای با امضای حدود 2400 نفر از اساتید دانشگاه‌های کشور در حمایت از وی منتشر گردید. در این میان، دلیل اصلی عدم رای اعتماد در خبرگزاری مجلس شورای اسلامی، سابقه‌ مدیریتی التهاب‌آفرین وی اعلام شد. همان‌موقع هم میلی‌منفرد در صحبت‌های خود، نسبت به سهم‌خواهی عده‌ای از دانشگاه هشدار داد:"دانشگاه محلی برای اعمال مقاصد حزبی نیست".

باری، پس از رای عدم اعتماد به میلی‌منفرد، رییس جمهور  جعفر توفیقی را به سرپرستی وزات‌خانه منصوب کرد. دکتر توفیقی فارغ از این‌که اقدامات دوران سرپرستی‌اش چه تاثیری در رای اعتماد قریب‌الوقوع مجلس خواهدگذاشت، با توجه به عقاید و نظرات خود و نیز درخواست‌های مکرر و روزافزون دانشجویان، با عزل و نصب عده‌ای از روسای دانشگاه‌ها، اصلاحاتی را در دانشگاه‌ها کلید زد که برای وی گران تمام شد. از جمله‌ این اقدامات، عزل روسای دانشگاه‌های علامه طباطبایی و صنعتی اصفهان وچند دانشگاه دیگر بود که به نظر می رسید دانشجو و دانشگاه دل چندان خوشی از آنان نداشت. این بار، اما پیش از آن‌که مجلس، مطابق با گمانه‌زنی‌ها بنا به دلایلی شبیه به ادلات  میلی‌منفرد، به توفیقی نیز رای اعتماد ندهد، دکتر رضا فرجی‌دانا به جای وی برای تصدی وزارت علوم به مجلس معرفی شد، که با کسب رای اعتماد ازاهالی بهارستان همراه بود.

با این حال گویی پرنده‌ حاشیه سازی، خیال بال زدن از بام وزات علوم را نداشت. فرجی دانا اندکی پس از معرفی توفیقی و میلی‌منفرد به ترتیب به عنوان مشاور و معاون خود، مجلسیان این عمل را نوعی دهن‌کجی به خواسته‌های نمایندگان تلقی کردند و طی نامه‌ای با امضای 82 تن از نمایندگان به فرجی‌دانا بابت این انتصابات تذکری کتبی دادند. چند روز بعد، 150 نفر از نمایندگان مجلس، طی نامه‌ای از رییس جمهور درخواست کردند، در برخی انتصابات وزارت علوم دخالت کند. این درحالی است که به عقیده‌ عده‌ای، دخالت در انتخاب معاونان وزرا حق نمایندگان نیست.

حدود دو ماه بعد، نمایندگان دکتر فرجی‌دانا را برای طرح سوال در این خصوص به مجلس فراخواندند و پس از آن‌که از توضیحات وی قانع نشدند، به عنوان دومین وزیر دولت یازدهم به وی کارت زرد دادند.
با ادامه‌ی این روند، در روزهای اخیر، باز هم دعوای مجلس و دولت بالا گرفته‌است. این‌بار، بهانه یکی‌دو انتصاب جدید در دو دانشگاه مهم کشور است. یکی دانشگاه تهران و دیگری دانشگاه صنعتی امیرکبیر؛ در این میان، به نظر می‌آید انتصاب محمود نیلی به سرپرستی دانشگاه تهران و معرفی وی به عنوان رییس آینده‌ دانشگاه تهران، نمایندگان را بیش‌تر ناراحت کرده‌است.

جلسه تودیع و معارفه دکتر معتمدی به عنوان رئیس آینده دانشگاه صنعتی امیرکبیر هم با آشوب عده ای مخالف همراه شد تا بعد از سخنان رهبری و اطلاعیه وزارت علوم عده ای از نمایندگان نزدیک به جبهه پایداری با تکیه بر همان عهد پیشین در کیش دلواپسی، نامه استیضاح را برای اعلام وصول به مجلس تقدیم کنند. هرچند که  تعداد زیادی از اساتید دانشگاه تهران با انتشار نامه‌ای از این انتصاب فرجی‌دانا حمایت کرده‌اند اما باید دید داستان دنباله‌دار مجلس و این وزارت‌خانه‌ مهم در روزهای آینده به کجا خواهد کشید. شاید برای نخستین بار در این قضیه تعارف میان دولت یازدهم و مجلس کنار گذاشته‌ شود.