ارتباط معنوي و ايدئولوژيك حماس با داعش

با وجود سابقه حماس در سالهای اخیر در دخالت در مسائل داخلی سوریه و حمایت علنی از مخالفان دولت این کشور، سامی ابوزهری سخنگوی حماس مدعی است که «حماس مسئول سرزمین‌های فلسطینی است و هیچ موضعی در قبال گروه‌های غیرفلسطینی اتخاذ نخواهد کرد». یک مسئول امنیتی حماس نیز مدعی شده است که این گروه هیچ مشکلی با ایدئولوژی‌های مشابه ایدئولوژی داعش ندارد. پس از دوره‌ای از تنش شدید در روابط ایران و جنبش حماس بر سر مساله سوریه که به کاهش اعتماد ایران به حماس انجامید، نزدیک به دو سال است که تلاش‌هایی برای بهبود روابط ایران و حماس در جریان است. در همین روند بارها خبر احتمال سفر مشعل رئیس دفتر سیاسی حماس به ایران تکذیب شد.

حماس در جریان جنگ اخیر غزه و بعد از دست دادن متحدان خود در مصر، احساس نیاز بیشتری به ایران کرد و چند روز پیش، ابوعبیده، سخنگوی رسمی کتائب القسام، شاخه نظامی حماس بود در سخنانش در مراسم رژه‌ای که به مناسبت بیست و هفتمین سالگرد تاسیس حماس برگزار شد به طور ویژه به ایران اشاره کرد و از نقش آن در حمایت نظامی و مالی از جریان های اسلامی تشکر کرد. مقامات حماس در روزهای اخیر بارها بر این که روابط با ایران هیچ گاه قطع نشده، تاکید کرده‌اند و برخی رسانه‌های عربی مدعی هستند که حماس احتمالا تغییری در سیاست‌ها و مواضع منطقه‌ای خود اعلام خواهد کرد.

با وجود طرح این ادعا که حماس پیشنهادهای جذاب عربستان برای قطع روابط با ایران در قبال کسب حمایت کامل مالی این کشور را رده کرده، ولی حداقل فعلا علامتی از تغییر موضع حماس در قبال تحولات منطقه‌ای، دولت سوریه و گروه‌های تروریستی فعال در این کشور مشاهده نشده است. رأفت مره"، مسئول رسانه ای جنبش حماس در لبنان در گفتگو با پایگاه خبری العربی الجدید، با شاره به سفر هیئتی از سوی جنبش حماس از تهران تأکید کرده که دیدار حماس از تهران به هیچ عنوان به معنای این نیست که این جنبش سیاست هایش را تغییر داده و یا اقدام به عقب نشینی از گزینه هایش و یا موافقت با مسائل منطقه ای نموده است و یا اینکه خطایی مرتکب شده و از آن خطا عقب نشینی کرده است و یا می‌خواهد تا از کار و یا موضعی که داشته عذرخواهی کند؛ بلکه مواضع حماس در مورد تمامی مسائل منطقه ثابت هست.

در همین حال رفتار خاص حماس در قبال گروه‌های تروریستی موجود در منطفه مورد توجه اسماء الغول تحلیلگر فلسطینی ساکن اردوگاه رفح در غزه قرار گرفته است. وی در مقاله‌ای برای ال‌مانیتور حمله نیروهای حماس به مسجد ابن تیمیه و کشتن عبداللطیف موسی و 16 همراه وی در سال 2009 را مورد توجه قرار داده است. بعد از این که این افراطی سلفی در غزه تشکیل «امارت اسلامی بیت‌المقدس» را اعلام کرد، حماس به مسجد وی حمله کرد، آن را با بمب منفجر کرد و وی و همراهانش را کشت. پنج سال بعد از ان واقعه، تهدید افراط‌گرایی از نوع داعش به غزه بازگشته است. داعش در دوم نوامبر در غزه اعلام حضور کرد و مرکز فرهنگی فرانسه و منازل برخی از فعالان جنبش فتح هدف حمله قرار گرفت ولی با این وجود حماس تاکنون با این استدلال که نقش داشتن داعش در این حوادث اثبات نشده است، از محکوم کردن داعش خودداری کرده است.

مقامات حماس علاوه بر این مدعی هستند که عبارت تروریسم مفهومی ساخته غرب است و این جنبش بنا ندارد از این عبارت در مورد دیگران و از جمله داعش استفاده کند. حماس حتی درگیری پنج سال پیش خود را درگیری با تروریست‌ها نمی‌داند. احمد یوسف از رهبران حماس، آن درگیری را، درگیری با عده‌ای شورشی می‌داند. الغول با یکی از فرماندهان امنیتی حماس در این باره تماس گرفته و پاسخی جالب دریافت کرده است. ما هیچ مشکلی با ایدئولوژی آنها (سلفی‌ها) نداریم. ولی اگر آنها خواستند جلیقه‌های انفجاری بپوشند و دولت حماس و افراد آن را کافر بخوانند آن گاه جلوی آنها خواهیم ایستاد».

با وجود پذیرفتن مسئولیت حوادث اخیر از سوی داعش، حماس تصمیم گرفت که داعش را محکوم نکند. افسر امنیتی حماس که خود پنج سال پیش مسئول سرکوب گروه سلفی فوق‌الذکر بوده است، این مساله را این گونه توضیح می‌دهد که «ما همه اسلام‌گرا هستیم و از نظر ایدئولوژیک برای ما سخت است که آنها را به عنوان گروهی تروریست محکوم کنیم. ما نیز به روش مشابهی از سوی کشورهای عربی و غربی در معرض اتهام قرار گرفته‌ایم». وی ادامه می‌دهد که حماس حتی به لحاظ کلامی نیست به اتحاد علیه داعش بپیوندد.