رضا صادقیان- روزنامه بهار
بخش عمدهای از نقدهای سه شخصیت وابسته به اردوگاه اصولگرایان به دولت یازدهم نه ایجابی، بلکه سلبی است. نفی کننده به تمام معنا. گویی هیچ وقت این عزیزان در پستهای سیاسی، مدیریتی و نظامی درون ساختار و نظم مستقر نقش نداشته و همین الان تازه از کرهای دیگر به روی زمین آمده و در حال نقد و نفی دولت وقت شدهاند. از نگاه میرسلیم، رئیسی و قالیباف نه تنها دولت یازدهم که دولتهای قبل از آن نیز دست بسته به گوشهای خزیده و در حال انجام کاری نبودند، انگار در تمام این سالها ماشین دولت در کوچهای پارک کرده و مسئولان کشور در حال نگاه کردن به یکدیگر در داخل اتومبیل بودهاند!
از نگاه نفی نمیتوان در میان سیاستهای اجرا شده به مورد مثبتی رسید، هر چه هست و نیست نفی میشود تا نظم ذهنی شرح داده شود. به واقع نه تنها دولت فعلی که هیچ کدام از دولتهای برآمده از رای مردم نتوانستهاند سیاستهایی که مدنظر آقایان بوده است را انجام دهند. این نگاه شاید برای فصل انتخابات نتیجه بخش باشد و موجب کسب رای شهروندان شود، ولی چنانچه بر بلندی ایستگاهی قرار میگرفتند و به فردای بعد از کسب رای شهروندان نگاه میکردند ناچار میبایست بر روی ساختمانهای ویرانی میایستادند که قبل از هر فردی خودشان درترسیم آن خرابیها نقش بیواسطه داشتهاند.
هنگامی که با نگاه سلبی وارد رقابتهای انتخاباتی میشوید و به عواقب گفتارهای خویش تمرکز نمیکنید نتیجه چنین خواهد شد، قرار گرفتن در وضعیتی که به مراتب مخاطراتی افزونتر را در زمینه اعتماد مردم به حاکمان شامل خواهد شد. نمیتوانید همزمان خبرترمیم کارکردها و سیاستهای اجرا شده را به مخاطبان بدهید و همان هنگام در حال تیشه به ریشه زدن ساختارها باشید، وقتی جایی برای اصلاح باقی نمانده و سرتاپای دولت و ساختارهای موجود با اشکالات عمدهای مواجه است، صرفا در حال نفی و شکل دادن تصویر ذهنی، نشدنی و هزینهساز در کوتاه مدت و بلند مدت هستیم.
نگاه سلبی پیام ویران بودن و ساختن نظمی دیگر را به مخاطبان وعده میدهد، از چنین منظری ویران کردن به سادگی انجام میشود ولی ساختن، آبادانی و فراهم کردن حداقلها برای شهروندان هیچگاه انجام نمیشود. جزوه قطوری که دست آقای رئیسی در برنامه مناظره نشان داده شد همان تصویری ذهنی است، نمایی که نشان داده میشود ولی هیچ وقت انجام نمیشود. در نگاه سلبی آنچه یافت نمیشود ساختن است. زمانی که تک تک ساختارها و شخصیتهایی که درون این نظم مشغول فعالیت بوده و هستند را به ناکارآمدی، نتوانستن، نشدن، بیبرنامه بودن، بیسیاستی، تنبل، قاچاقچی، اقلیت سودجو، ناتوان، فرتوت، خسته، درمانده و مجری سیاستهای هزینهساز در تمام سالهای گذشته و حال محکوم میکنید و ذرهای به کارنامهای ارائه شده توسط دولت براساس آمارهای رسمی نگاه نمیاندازید و تنها به فکر نفی کلیت کارهای انجام شده هستید، کشور را به مکانی ویران و متروک نزد دیگران تصویر میکنید.
شاید دوستان اصولگرا و کسانی که تا چندی قبل ازتریبونهای مختلف سخن از اخلاق اسلامی و احترام به میان میآوردند به دلیل قرار گرفتن در کارزار انتخاب و هیجانهای برآمده از واکنشهای اصحاب رسانه عنان از دست داده و به فردای بعد از رایگیری چندان اندیشه نمیکنند.نمیتوان در تمام بخشهای ممکلتداری با نگاه سلبی ورود کرد و از ایجابها نگفت، ایجاب همان برنامههایی است که شهروندان منتظر شنیدن خطوط آن از سوی کاندیدا هستند، به نظر میرسد در نبود این برنامه منتقدان و نفیکنندگان وضع موجود بدون در نظر گرفتن هزینههای ویرانساز نگرش سلبی در حال گام برداشتن در راهی هستند که به انتهای آن فکر نکردند. سرانجام نگاه سلبی، گشودن نگرش انقلابی و نفی پیوسته است. شاید در اندرونیترین دالانهای ذهن کاندیدای اصولگرا چنین روایتی وجود نداشته باشد، ولی نمیتوان به عواقب چنین حملههایی به دولت یازدهم و سیاستهای اجرا شده خوشبین بود.
دولت یازدهم وارث سیاستهای دولتهای گذشته است. ارثیهای که وزرای سابق و هیات دولتهای گذشته برای دولتمردان جدید به یادگار گذشتهاند، هیچکدام از این سیاستها یکشبه و در چشم برهم زدنی به اجرا در نیامده است. رشد اقتصادی منفی را به مثبت تبدیل کردن از نگاه هر انسان با انصافی قابل تقدیر است، تفاوتی نمیکند این سیاست توسط دولت نهم و دهم انجام شده باشد یا دولت یازدهم.
اگر نقدی به دولت فعلی وارد است، بدونتردید سیاستهایی است که در این دولت اجرا شده است و نه سیاستهای که به یادگار رسیده و هر کدام از دولتها چنانچه با واقعیتها روبهرو شوند ناچارند با آن رویهها به صورت کجدارو مریز کنار بیایند.
نمونه بسیار مشخص آن مسئله یارانههای مستقیمی است که تمام دولتها بعد از پیروزی انقلاب اسلامی در بسیاری از حوزهها ناچار به پرداخت آن به نفع شهروندان شدند. بنابراین نمیتوان تنها به اسب سرکش قدرتخواهی چشم دوخت و با در نظر نگرفتن بسیاری از مسائل اجتماعی به سلاح مخرب و ویرانساز نگرش سلبی در انتخابات ریاست جمهوری مسلح شد. میتوان به فردای بعد از انتخابات و فروکش کردن هیجانات بیشتر دقت کرد، روزهایی که دیگر نمیتوان همه چیز را نفی کرد و میبایست بر روی همان ویرانهها مشغول ساختن شد، بعید به نظرآید معمار، طراح و حتی نقاشان چیرهدست بتوانند از دل تصویری ویران، چرکآلود و نادیدنی از یک کشور، مسئولان اجرایی و سیاستمداران آن موفق شوند نمایی دلنشینترسیم کنند. با دستان خودمان، خویش را ویران نکنیم.