تالاب گاوخونی در روزگار خشکی!

گروه عکس: تالاب، منطقه گذرگاهی بین آب و خشکی گفته می شود که دایمی یا موقت دارای آب ساکن یا جاری شیرین، نیمه شور یا شور که عمق آن ها از ۶ متر تجاوز نمی کند. تالاب ها از دیرباز نقش صافی‌های اولیه آب را در طبیعت بر عهده داشته اند. با از دست رفتن تالاب ها نقش مثبت و چندگانه آن ها در زیست بوم؛ تولیدات زیستی، اهمیت زیستگاهی و ژنتیکی، جلوگیری از سیلاب، تخلیه و تامین آب های زیرزمینی، تثبیت اراضی ساحل، مهار فرسایش خاک، افزایش کیفیت آب و غیره، نیز برای همیشه ازبین خواهد رفت. تالاب گاوخونی واقع در فلات مرکزی ایران، ۱۶۷ کیلومتری شرق اصفهان است که منبع تغذیه اصلی آن رودخانه زاینده رود است. مساحتی به وسعت ۴۱۳۷۱ کیلومتر مربع(سه برابر استان گیلان)، قلمرو آب شناختی ۴۳ هزار هکتاری را شامل می شود که در زمانی که آب داشت یکی از عوامل پیدایش، پایداری و استمرار حیات وحش درطول چند هزار سال گذشته در بخش مرکزی ایران بوده است. حق آبه تالاب گاوخونی براساس طومار شیخ بهایی از رودخانه زاینده رود ۱۷۶ میلیون متر مکعب است. آخرین باری که تالاب گاوخونی پر آب شده در سال ۷۲ بوده و بعد از آن تاریخ هیچ وقت پرآب نشده و بخشی از آن که از ۱۰ درصد فراتر نرفته، خیس شده است. و زمان هایی هم که به اسم حق آبه محیط زیستی، ۲۰ میلیون متر مکعب آب به تالاب اختصاص داده شده، با برداشت هایی که در طول مسیر انجام می شود تنها حدود ۵ میلیون مترمکعب آب به تالاب رسیده است. در آخرین گزارش سال جاری از وجود آب در تالاب گاوخونی، فقط ۲ درصد از مساحت تالاب کمی رطوبت داشته است. اکنون تیر ماه سال ۱۴۰۰است و بدنه تالاب به طور کامل خشک است. آبی که از بند شاخ کنار می گذرد که به تالاب برسد کمتر از ۳ دهم مترمکعب بر ثانیه است که این مقدار آب به بدنه تالاب نمی رسد.