زدوبندهای طبیعی در فراکسیون امید!

روزنامه بهار
حدود یک هفته از جلسات رای اعتماد کابینه دوازدهم می‌گذرد اما حواشی این جلسات هنوز ادامه دارد. بیشترین حواشی هم به فراکسیون امید، نحوه ایفای نقش این فراکسیون در روند رای اعتماد و به‌طور ویژه ضعف عملکرد این فراکسیون در ماجرای عدم رای اعتماد مجلس به اصلاح‌طلب‌ترین وزیر پیشنهادی، یعنی حبیب‌الله بی‌طرف باز می‌گردد.

***
ناامیدکننده
یکی از اولین واکنش‌ها به عملکرد فراکسیون امید، مربوط به صادق زیباکلام بود. او در همان روز اعلام نتایج تائید صلاحیت، عملکرد فراکسیون امید را ناامیدکننده دانست. او در گفتگو با سایت انتخاب گفت: «این ۱۵۰ تا ۱۱۰ نماینده‌ای که به عنوان فراکسیون امید و نزدیک به اصلاح طلبان در مجلس دهم جمع شده اند، ظرف این دو سال گذشته به هیچ وجه کارنامه خوبی به جا نگذاشتند، البته به جز چند نفر انگشت شمار. عملکرد فراکسیون امید را از بسیار جهات می‌توان ناامید کننده خواند. البته باید این موضوع مورد بررسی قرار گیرد که این عملکرد ناامید کننده فراکسیون به اعضایی که به عنوان لیست امید انتخاب به مجلس راه یافته برمی گردد یا رهبری فراکسیون امید یعنی دکتر عارف یا در یک سطح کلانتر یعنی رهبری اصلاحات و اصلاح‌طلبان.»

گندم‌نمایان جوفروش
اندکی پس از واکنش زیباکلام، جواد امام در توئیتر به جلسه‌ای در خیابان آرژانتین اشاره کرد، که در آن برخی نمایندگان که ابتدای نام‌خانوادگی آن‌ها ت، و، ن و ح بوده است حضور داشته‌اند. به گفته امام در آن جلسه از بیطرف امتیازاتی مطالبه شده که پس از مخالفت او، این نمایندگان که به گفته امام «گندم‌نمای جوفروش» هستند تلاش خود را برای مخالفت با او به‌صورت مخفیانه به کار برده‌اند. پس از آن در توئیتی دیگر که به محمود صادقی نماینده تهران تعلق داشت، نام برخی از نمایندگان از جمله دو تن از مدیران مسئول روزنامه‌ها که یکی‌شان عضو هیات رئیسه مجلس و هر دو از اعضای فراکسیون امید هستند، در میان اسامی چهار گندم‌نمای جوفروش ذکر شد. این افراد بلافاصله این مورد را تکذیب کردند و اندکی بعد نام چهارنماینده دیگر متعلق به استان‌های جنوب‌غربی کشور به عنوان کسانی که برای رای نیاوردن بی‌طرف تلاش کرده‌اند و انسجام فراکسیون امید را مختل کرده‌اند ذکر شد. آنچه مهم است، این است که اصل این جلسه و لابی برای شکستن رای بی‌طرف پس از تن ندادن او به خواسته‌های نمایندگان مورد تایید واقع شد. این خبر به نوعی تاییدی است بر تحلیلی که زیباکلام در همان روز اعلام نتایج تایید صلاحیت ارائه داده بود. به اعتقاد زیباکلام: رای ندادن به بیطرف سیاسی بود و معتقد است بیطرف باید در مجلس رای می‌آورد.در همین زمینه حسین سبحانی‌نیا، نماینده سابق مجلس معتقد است حمایت نکردن فراکسیون‌ها از بیطرف یکی از دلایل رای نیاوردن وزیر نیرو بود.

او می‌گوید: متاسفانه در مجلس زد و بندهای سیاسی باعث می‌شود در چنین مواقعی شاهد اتفاق‌های خوبی نباشیم. برخی وزرا که حساسیت سیاسی نداشتند، فارغ از جناح‌بندی ها، رای بالایی از طرف نمایندگان گرفتند. برای مثال امیر حاتمی در وزارت دفاع. برای رای به وزرا تخصص از هر چیزی مهم‌تر است. تحرکات و زد و بندهای سیاسی در مجلس همیشگی است، اما اینطور هم نیست که آن‌قدر این جناح‌بندی‌ها تند باشد که همگی توافق کنند به یک وزیر رای اعتماد ندهند! این را هم در نظر بگیریم که  بیطرف شاید نگاهش به اصلاح طلب‌ها نزدیک‎تر باشد، اما او عقاید تند سیاسی ندارد و بیشتر یک متخصص است.او درباره روند رای‌آوری وزرا در مجلس معتقد است: «نمایندگان موافق و مخالف برای جلب رای اعتماد نقش کلیدی دارند، اگر موافق‎ها ناطق خوبی باشند و خود وزیر پیشنهادی بتواند با قدرت از برنامه هایش دفاع کند، بدون شک رای اعتماد را از نمایندگان دریافت می‌کند.»

دستکاری
پس از آنکه گردوغبار اخبار درباره جلسه خیابان آرژانتین فرونشست، خبری دیگری باعث شد داغی اخبار مربوط به رای اعتماد فروکش نکن. دستکاری در روند شمارش آرا. این گمانه‌زنی پس از آن مطرح شد که با اعلام هیات رئیسه مجلس، تعداد رای‌های مثبت به وزارت عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی از 188 به 198 رای رسید. پس از آن برخی از نمایندگان اعلام کردند در ماجرای مربوط به رای وزارت نیرو هم چنین اشتباهی رخ داده است و برخی نیز گفتند که تعدادی از نمایندگان با دست بردن در آرای نمایندگان دیگر به وزیر نیرو، آرا را مخدوش کرده‌اند و به این‌ترتیب از سبد آرای موافق کاسته‌ شده و به سبد آرای باطله اضافه شده است. این ادعا با واکنش هیات رئیسه مجلس مواجه شد و بهروز نعمتی نماینده تهران (که نامش در میان افراد حاضر در جلسه خیابان آرژانتین نیز ذکر شده بود) صحت این ادعا را به شدت تکذیب کرد. نعمتی نه تنها مورد افزایش آرای بیطرف را تکذیب کرد، که گفت به تعداد آرای آخوندی هم چیزی اضافه نخواهد شد. او گفت: نمایندگان هر سه فراکسیون «مستقلان» ، «ولایی» و «امید» در شمارش آرای وزرای پیشنهادی حضور داشتند و هیچ شبهه‌ای نسبت به آرای وزرای پیشنهادی وجود ندارد و هیات رئیسه مجلس کار را به نحو احسن انجام داده است.

انفعال
اما ماجرای رای نیاوردن وزیر نیرو هر چه که بود، باعث انتقادهای شدید نسبت به فراکسیون امید شد.
حسین کمالی عضو شورای عالی اصلاح‌طلبان گفته بود: برخی فراکسیون‎ها حتی اگر تعدادشان کم بود، نفرات بیشتری را توانستند در کابینه قرار دهند. کمالی در زمینه رای نیاوردن بیطرف گفته بود: «بیطرف از وزرای شایسته‌ای بود که به مجلس معرفی شد.فردی توانا، با سابقه کار و فعالیت مرتبط به وزارت نیرو و آشنا به حوزه وظایف بود. البته من علم و غیب ندارم که بگویم این مساله در نتیجه رویکرد سیاسی نمایندگان بود یا خیر، اما تخصص بیطرف از بسیاری کسانی که در دیگر جاها مطرح شده بودند، بیشتر و بهتر بود. اما نمایندگان به او رأی اعتماد ندادند. به طور قطع فراکسیون‎ها در روند رای اعتماد تأثیر داشتند.برخی فراکسیون‌ها قوی عمل کردند، حتی اگر تعدادشان کم بود، نفرات بیشتری را توانستند در کابینه قرار دهند. بعضی از فراکسیون‌ها هم چنین نقشی را ایفا نکردند و منفعل بودند. سخنان کمالی را می‌توان در امتداد انتقادهایی ارزیابی کرد که مدت‌ها است به فراکسیون امید وارد می‌شود. از جمله انتقادی که صادق زیباکلام مطرح کرده است. او با بیان اینکه اصلاح طلبان و فراکسیون امید قطعا به پالایش درونی نیاز دارند، تاکید می‌کند: «علی رغم همه امیدها و انتظاراتی که مردم به لیست امید داشتند، اما واقع مطلب این است که به جز یک تعداد انگشب شمار، مابقیشان چنگی به دل نمی‌زنند.»