ایالت نیویورک آمریکا و مقر سازمان ملل متحد این روزها میزبان وزرا و روسای جمهوری از سراسر جهان است. صدها مقام بلند پایه از کشورهای عضو سازمان ملل در نشست سالانه مجمع عمومی این سازمان گرد هم می آیند تا درباره چالش ها، تهدیدها و موانع پیش روی جهان به گفت و گو و چاره جویی بپردازند. دکتر «حسن روحانی» رییس جمهوری ایران نیز صبح یکشنبه تهران را به مقصد منهتن ترک و هدف از سفر خود را زدودن شبهات احتمالی افکار عمومی غرب از جمهوری اسلامی اعلام کرد. پنجمین سفر روحانی با توجه به چالش های داخلی و خارجی که منطقه و جهان درگیر آن است اهمیت دو چندان می یابد. این بار «دونالد ترامپ» رییس جمهوری کشور میزبان است ، تصمیمات و سخنان یک سال گذشته او نشان می دهد میانه ای با روش مصلحانه رییس جمهوری پیشین آمریکا ندارد. تاجر آمریکایی که بارها از ایران به عنوان تهدید نام برده وتوافق جهان با ایران در قالب برجام را به چالش کشیده است، درصدد است تا ایران را به نقطه نقض برجام هدایت کند و از این راه جهان را برای لغو این قرار داد ترغیب.
توافق برجام در معادلات سیاسی ترامپ استخوان در گلویی را می ماند که تصمیم گیری درباره آن چندان آسان نیست اما این بار برخلاف یک دهه گذشته آمریکا نظام جهانی و سازمان ملل را برای هجمه و تحریم علیه ایران کنار خود ندارد. ادعاهای خلاف واقع و تلاش بی سرانجام مقامات آمریکایی برای نقض روح و جسم برجام طی ماه های گذشته، نوعی اجماع جهانی را علیه کاخ سفید ایجاد کرده است. به نظر می آید قدرت های جهانی توافق برجام را تنها مسیر حل معادله هسته ای ایران پذیرفته اند و از برد- برد حاصل از آن مطمئن شده اند. از این رو در برابر هر گونه زیاده خواهی های آمریکا تاکنون از موضع قدرت برخورد می کنند. حفظ این انسجام و اتحاد جهانی برای مراقبت از نهال برجام در برابر طوفان های پوپولیسم آمریکایی مهمترین محور تلاش های روحانی در نیویورک خواهد بود.
همتای آمریکایی روحانی در این سفر به بهانه بحران شبه جزیره کره و فعالیت نظامی و آزمایش های موشکی همسایه شمالی آن می تواند ایران را هم با کره شمالی در صف برهم زنندگان نظم و آرامش جهانی معرفی کند، موضوعی که با مرور مواضع چند ماه گذشته رییس جمهوری آمریکا چندان بعید به نظر نمی رسد و تیم دیپلماسی ایران و رییس جمهوری باید در برابر ادبیات غرض ورزانه رییس جمهوری ایالات متحده به تدبیری عقلانی دست یابند. از دیگر سو رییس جمهوری در تکاپوی حراست از این توافق در کنار طمع آمریکا، بحران آفرینی رژیم صهیونیستی و برخی کشورهای منطقه را نیز سد راه خود دارد.
تلاش رژیم صهیونیستی برای برهم زدن توافق برجام و نارضایتی از آن، موضوع تازه ای نیست. سران این رژیم آشکار و پنهان باراک اوباما رییس جمهوری پیشین آمریکا را مقصر خروج ایران از انزوای جهانی و به ثمر رساندن مذاکرات هسته ای ایران می دانند. برخی قدرت های منطقه ای نیز در توهم ایران هراسی، آرامش و اقتدار حاصل از برجام برای ایران را برنمی تابند و برای برهم زدن این اقتدار حاصل از آرامش و عقلانیت با ترامپ همسنگر می شوند. در بعد داخلی نیز برجام دولت تدبیر و امید منتقدان جدی دارد. رقبای داخلی دولت طی چهار سال گذشته موضع ثابت و دفاعی از برجام نداشته اند. رقبایی که چندان هم ناخشنود نمی شوند اگر رییس جمهوری در این سفر دستاوردی نداشته باشد تا بار دیگر خوانش های یک سویه از دلایل خالی بودن صندلی های سازمان ملل را در رسانه های خود بازتاب دهند.
هرچند بنیان های دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران با تغییر دولت و رییس جمهوری تغییر نمی کند اما دولت روحانی در چهار سال نخست از دوران مسوولیت خود نشان داد که در پی معرفی چهره ای مصلحانه از ایران به جهان است. رییس جمهوری در چهار سخنرانی پیشین و برخلاف سَلَف خود از ضرورت های بنیادینن نیاز بشر امروز به صلح در جهان سخن گفت و چهره ای تازه از ایران ارائه داد. چهره ای که در کنار بهبود وجهه بین المللی کشور، سرمایه های اقتصادی گریزان را با بازارهای داخل ایران آشنا ساخت، چرخ های زنگ زده اقتصاد ایران را هرچند آرام اما به مسیر توسعه بازگرداند و فرهنگ غنی ایران را بار دیگر به جهان یادآور شد.
پنجمین حضور روحانی در مجمع سازمان ملل متحد که نخستین سفر رییس جمهوری دوازدهم ایران است به نوعی تاکید بر همان شیوه مصلحانه در تعاملات جهانی است. شیوه ای که در کنار حراست از منافع ملی و عزت ایرانیان، غبار جنگ طلبی را که با جنجال های رسانه ای خارجی و سخنان بیهوده داخلی بر چهره ایران متمدن نشسته بود، بیش از پیش می زداید. روحانی در مجمع عمومی سازمان ملل نماینده همه ایرانیان و ندای صلح طلبانه ایران است، موضوعی که در دیدار با ایرانیان مقیم آمریکا نیز بر آن تاکید داشت. نماینده ایران بیش از هر ضرورت دیگری به حمایت همه جانبه و یک صدایی داخلی در برابر زیاده خواهی ها نیاز دارد. چند صدایی و تضعیف نماینده ایران و مقام اول اجرایی در کشور، نه تنها از اصول رقابت های سیاسی به دور است بلکه منافع ملی ایران را نیز حافظ نخواهد بود. در جهان کنونی تداوم تدبیر روحانی در مواجه با تنش های بین المللی و حمایت داخلی از این تدبیر می تواند کشور را از سایه جنگ طلبی های دور و نزدیک دور نگه دارد.